Пуціна выклікалі на дыван

Арабскія краіны раздражнёныя паводзінамі Расеі.

Судзячы па выказваннях савудаўскіх афіцыйных асоб напярэдадні візіту Уладзіміра Пуціна на Арабійскі паўвостраў, арабскія нафтаздабываючыя краіны незадаволеныя і нават раздражнёныя паводзінамі Расеі як удзельніцы альянсу ОРЕС+.

Рыхтуючыся да сустрэчы расейскага лідара, сакратарыят ОРЕС правёў 4 снежня нараду, на якую былі запрошаныя прадстаўнікі Мінэнэрга РФ, супрацоўнікі так званых «другасных крыніц», гэта значыць, пяці міжнародных арганізацый, якія аналізуюць стан нафтавага рынку, а таксама пяці агенцтваў, якія адсочваюць танкерныя перавозкі.

Расказваючы аб гэтай нарадзе ў той жа дзень у інтэрв'ю карэспандэнту агенцтва Bloomberg Уілу Кэнэдзі, міністр энэргетыкі Савудаўскай Арабіі прынц Абдэль-Азіз бен-Салман аль-Савуд адзначыў, што сустрэчы папярэднічаў збор меркаванняў удзельнікаў наконт таго, чаго ім бракуе ў інфармацыі, якая падаецца расейскім бокам. Галоўнай прэтэнзіяй назіральнікаў была недастатковая празрыстасць гэтай інфармацыі, асабліва ў тым, што тычыцца звестак аб нафтавым экспарце.

«Нам хацелася пераканаць нашых сяброў у Расеі падзяліць звесткі аб экспарце сырой нафты і нафтапрадуктаў», - падзяліўся з прысутнымі савудаўскі міністр.

Са слоў прынца Абдэль-Азіза, расейскія прадстаўнікі пагадзіліся даць адказы на многія з пастаўленых пытанняў і ўдзельнічаць у іншых такіх жа нарадах на рэгулярнай аснове, пятага чысла кожнага месяца.

Мае калегі - нафтагазавыя аналітыкі з краін Персідскай затокі - вельмі недаверліва ставяцца да абяцанняў расейскіх чыноўнікаў, не заўважаных перш у асаблівай прыхільнасці да падачы дакладнай інфармацыі партнёрам па нафтавым картэлі. Яны нагадваюць у гутарках, што савудаўскі міністр ужо не раз скардзіўся на непразрыстасць звестак з Расеі. У пачатку чэрвеня ён у інтэрв'ю тэлеканалу «Аль-Арабія» паведаміў: «У нас з расейскім бокам былі дэбаты наконт выканання імі абавязацельстваў у падачы яснай і празрыстай інфармацыі».

З таго часу нічога не змянілася.

Партнёры Расеі ў ОРЕС+ не маюць уяўлення, колькі нафты насамрэч здабывае Расея, хоць менавіта маніпуляванне колькасцю барэляў і складае галоўны інструмент картэля ў яго намаганнях для стабілізацыі нафтавага рынку. Замест гэтага з Масквы ідуць запэўніванні, што дзеля салідарнасці з паплечнікамі па альянсе Расея і напраўду скарачае…вось толькі не здабычу, а экспарт.

Звесткі аб расейскім экспарце ідуць чэхам - па сырой нафце і нафтапрадуктах. Да прыкладу, у выкананне прынятай у ОРЕС+ у канцы лістапада пастановы аб дадатковых скарачэннях здабычы Расея абвясціла аб памяншэнні экспарту не нафты, а дызпаліва на 200 тысяч барэляў на дзень, прычым, часова. Арабы падазраюць, што пасля гэтага часовага скарачэння той жа аб'ём замесціць сырая нафта.

У нафтаздабываючых краін Арабійскага паўвострава назапашаны вялізны адмоўны досвед стасункаў з расейскімі чыноўнікамі, якія не раз парушалі абяцанні супрацоўнічаць у намаганнях па падтрыманні нафтавых цэн на аптымальным для вытворцаў і спажыўцоў узроўні.

У 1998 годзе, напрыклад, Расея клятвенна абяцала ОРЕС урэзаць сваю здабычу на 7%, але пакінула яе на ранейшым узроўні. Налета было дадзена новае абяцанне, на гэты раз аб скарачэнні на 100 тысяч барэляў за дзень, аднак за год сярэднедзённая здабыча расейскай нафты не абрынулася, а вырасла з 6,17 да 6,18 млн барэляў. У пачатку 2002 года ў Маскве абвясцілі, што паводле дамовы з ОРЕС скарачаюць здабычу на 150 тысяч барэляў на дзень - і ўжо да трэцяга квартала высветлілася, што расейскія нафтавікі апярэджваюць усе свае планы па нарошчванні здабычы.

Увосень 2016 года ўяўнае супрацоўніцтва з ОРЕС атрымала новае развіццё. Расея, якая да таго часу выйшла на пік здабычы 11,23 млн барэляў на дзень, паабяцала картэлю зрэзаць гэты аб'ём на 300 тысяч барэляў, але ніякай змены ў аб'ёмах у 2016 і 2017 гадах не адбылося.

Усе абяцанні выявіліся хлуснёй.

Прымусіць Расею сапраўды скараціць нафтаздабычу ўдалося толькі Дональду Трампу, які ў ролі прэзідэнта ЗША ў красавіку 2020 года арганізаваў тэлефонныя перамовы Уладзіміра Пуціна з савудаўскім каралём. Высокі статус перамоў стаў бальзамам на душэўныя раны расейскага кіраўніка, якога датуль у прыстойнае грамадства перасталі пускаць, і задаволены Пуцін пагадзіўся націснуць на нафтавікоў так, каб тыя сур'ёзна ўрэзалі здабычу.

З таго часу Расея выступае фармальна як галоўны паплечнік савудытаў у ОРЕС+ і дэкларуе добраахвотныя захады для зніжэння паставак нафты на сусветны рынак, аднак, як відаць з выказванняў прынца Абдэль-Азіза, да сапраўднага шчырага і сумленнага партнёрства тут яшчэ вельмі і вельмі далёка.

Арабійскае турнэ Пуціна закліканае паказаць свету і расейскаму насельніцтву, што недзе на глобусе яшчэ ёсць краіны, дзе яго гатовы прымаць як госця, а не як ваеннага злачынца. Дзеля пабудовы такога іміджу прэзідэнт, напэўна, гатовы зноў абяцаць арабам салідарнасць у маніпуляванні нафтавым рынкам і нават раскрыць інфармацыю аб стане спраў у айчыннай нафтавай галіне.

Але даверу да яго абяцанняў мала, а прэтэнзій да прытворнага «супрацоўніцтва» назапасілася шмат.

Міхаіл Круціхін, The Moscow Times