Урок Карабаха: як Пуцін распісаўся ва ўласнай бездапаможнасці

Супольнікам Расеі ёсць над чым задумацца.

У аўторак Азербайджан абвясціў аб пачатку "антытэрарыстычных мерапрыемстваў лакальнага характару" ў Нагорным Карабаху. Арменія звярнулася па дапамогу да расейскіх “міратворцаў”, размешчаных у Карабаху ў 2020 годзе. Расея ў адказ на зварот Ерэвана выказала "заклапочанасць" ад асобы афіцыйнага прадстаўніка МЗС РФ Марыі Захаравай і прэс-сакратара Пуціна Дзмітрыя Пяскова.

Прэм'ер Арменіі Нікол Пашынян раскрытыкаваў расейскіх “міратворцаў” у Карабаху. Паводле слоў Пашыняна, многія пытанні расейскі бок проста не хацеў узнімаць.

Акрамя таго, адна з машын расейскіх міратворцаў была атакаваная Азербайджанам, у выніку чаго было ліквідавана некалькі вайскоўцаў. Сярод загінулых быў намеснік камандзіра найбуйнейшай у Расеі флатыліяй ядзерных падлодак Іван Коўган.

Чаму Крэмль не падтрымаў свайго намінальнага супольніка з АДКБ? Ці будзе сур'ёзная рэакцыя на расстрэл міратворцаў?

Сайт Charter97.org паглядзеў, што думаюць палітыкі, экспэрты і лідары меркаванняў.

Ваенны аглядальнік з Ізраіля Давід Шарп зазначыў, што Расея стала стратэгічнай памылкай для Арменіі.

- І гэта ставіла Расею перад дылемай: цалкам выканаць супольніцкія абавязкі з Арменіяй, якая з'яўляецца беднай краінай. Або працягнуць мець справу з Азербайджанам, які мае рынак і хаўрусніка Турцыю, - сказаў Шарп.

Расея, магчыма, выбрала другі варыянт, і Азербайджан перамог. Сёння ў краіны-агрэсаркі ёсць уласныя вялізныя праблемы ў вайне, якую яна развязала супраць Украіны, і няма сіл і магчымасцяў выконваць свае абавязанні. Азербайджан гэтым карыстаецца.

Вядомы публіцыст Аляксандр Няўзораў мяркуе, што расейскіх “міратворцаў” у Карабаху расстралялі для забавы, а сам міратворчы кантынгент расейцаў “не здольны ні на што і з'яўляецца бяссільным нахлебнікам”:

— Як бы там ні было, але камандаванне расейскіх “міратворцаў” у Карабаху расстралялі, як курапатак. Трупавалі намесніка камандзіра “міратворчага” кантынгенту без усялякай неабходнасці, проста для забавы. Як і афіцэраў, якія яго суправаджалі. На той момант ужо было зразумела, што рускія "міратворцы" ніякай "міратворчасцю" займацца нават не збіраюцца.

Гела Васадзэ, экспэрт Грузінскага цэнтра стратэгічнага аналізу (GSAC), мяркуе, што Пуцін пабаяўся ўмешвацца ў канфлікт праз рызыку страціць падтрымку свайго "сябра" - прэзідэнта Турцыі Раджэпа Эрдагана.

- Расея выдатна разумее, наколькі для яе цяпер важная Турцыя, якая, у сваю чаргу, з'яўляецца вайскова-палітычным хаўруснікам Азербайджана. Таму Расея не рызыкнула ўмешвацца, - адзначыў Васадзэ.

Аб залежнасці Расеі ад Турцыі піша і аглядальнік аддзела міжнароднай палітыкі ZN.UA Уладзімір Краўчанка. На ягоную думку, ва ўмовах расейска-ўкраінскай вайны Крэмль не можа дазволіць сабе адкрываць другі фронт супраць азербайджана-турэцкага тандэму:

- У Расеі, якая загразла ў вайне з Украінай, не стае рэсурсаў для выканання гэтай ролі, і Масква ахвяруе падтрымкай Ерэвана дзеля захавання стасункаў з Баку - адным з уплывовых гульцоў на сусветным энэргетычным рынку.

На аслабленыя пазіцыі Крамля і няздольнасць дапамагчы свайму саюзніку звярнуў увагу таксама сакратар Рады нацыянальнай бяспекі і абароны Украіны Аляксей Данілаў:

- Усе абавязанні, якія Расея брала перад сабой у дачыненні да Арменіі, цяпер памножаныя на нуль і яна пакіне яе сам-насам з гэтай праблемай. Гэта трэба разумець усім краінам Цэнтральнай Азіі, якія яшчэ маюць дачыненні непасрэдна з Расеяй. Яна проста кідае сваіх партнёраў, не выконвае свае абавязкі.

Тэлеграм-канал "СерпомПо" піша, што Крэмль трапіў у становішча цугцванга:

— Асабістая дыпламатыя Пуціна пацярпела крах, а МЗС Расеі, якое зусім недарэчнае, не знайшло нічога лепшага, як накінуцца за наступствы ў тым ліку і сваёй няўдачы, абвінаваціўшы Арменію ў тым, што яна стала шукаць іншых гарантаў сваёй бяспекі. [...] Маленькі Азербайджан, не зважаючы велізарнага монстра, пад яго «носам» і насуперак дасягнутым дамоўленасцям, настойліва дзейнічае сілай, выдатна пралічыўшы антыпашынянаўскія комплексы вялікага геапалітыка і яго падначаленых.

Адзін з лідараў дэмакратычнага руху ў Арменіі ў 1990-х гадах, былы дэпутат Вярхоўнага Савета рэспублікі і экс-амбасадар Арменіі ў Расеі Сцяпан Грыгаран у інтэрв'ю Charter97.org выказаў меркаванне, што міжнародная супольнасць чарговым разам пераканалася, чаго вартыя дамоўленасці з Расеяй і як можна спадзявацца на абяцанні Крамля:

- Міжнародныя экспэрты павінны пачаць вывучаць гэтую з'яву, у гісторыі чалавецтва такога яшчэ не было. Так, часам бывае, што хаўруснік перастае табе дапамагаць, здраджвае. Але такога яшчэ не было, каб хаўруснік адмаўляў у дапамозе і забараняў ратаваць свой народ. Гэта новая і цікавая пуцінская з'ява , але Арменія будзе гэтаму супрацьстаяць.

Крытычнае значэнне ўрок Карабаха мае не толькі для АДКБ, але і для «самаабвешчаных рэспублік» у Малдове, Грузіі і ва Украіне, піша тэлеграм-канал «Сіта Сакрата»:

- Здаўшы з вантробамі верхаводаў «НКР», Масква страціла лаяльнасць у кіраўніцтве аналагічных злаякасных утварэнняў. Падобная карціна раскрывае сур'ёзнасць праблем у расейскім кіраўніцкім асяроддзі, і невядома што стане той саломінкай, якая зламае спіну вярблюду.

На думку расейскага апазіцыйнага публіцыста Анатоля Несміяна, заканчэнне бягучай гісторыі Карабаха дазволіць Пашыняну разысціся з Крамлём, выйшаўшы з усіх структур, якія звязваюць Арменію і Расею.

- Можна нават не сумнявацца, што крамлёўскія дзеячы ва ўласцівай ім «інтэлігентнай» манеры пахмельных грузчыкаў будуць агрызацца і несці такое, пасля чаго разарваць з імі стасункі стане не проста лёгка, а вельмі лёгка, - адзначае Несміян.