«Кацярына, давайце я зазірну ў ваш тэлефон»

Беларусы расказалі аб праверках на мяжы з Польшчай.

Рэпрэсіі ў Беларусі праз тры гады пасля «выбараў» не спыняюцца і дагэтуль. Адна з нагод для затрымання — гэта праверка тэлефона на мяжы ў пошуках "забароненай інфармацыі". Ex-press.by папрасіў беларусаў падзяліцца гісторыямі аб праверках на мяжы.

Складана сказаць, з чым можа быць звязана праверка мабільнага тэлефона на мяжы. Дакладны алгарытм дзеянняў сілавікоў вылічыць немагчыма. Можна меркаваць, што іх цікавяць людзі, якія былі затрыманыя паводле «палітычных» артыкулаў, якія маюць гуманітарную візу альбо дазвол на жыхарства іншай краіны.

Вадзім. 28 гадоў: «Можа, проста патрапіў на добрую змену памежнікаў, хто ведае»

- Прыкладна год таму зрабіў сабе гуманітарную візу і з'ехаў працаваць у Польшчу. У 2021-м у мяне праверыў тэлефон міліцыянер недалёка ад начнога клуба ў Менску. Ён убачыў, што я быў падпісаны на «экстрэмісцкі» рэсурс, а пазней высветлілася, што я зрабіў адзін рэпост. У выніку заплаціў штраф. Па факце, гэта і было галоўнай прычынай, чаму мне адкрылі гуманітарную візу. Я з'ехаў, аб вяртанні асабліва не думаў: шмат працаваў, знаёміўся, падарожнічаў.

Амаль праз год з'явілася пільная патрэба з'ездзіць у Беларусь развязаць некаторыя сямейныя пытанні з бацькоўскім домам у вёсцы. Ну і, натуральна, пачаў рыхтавацца і тэхнічна, і маральна.

Перш за ўсё я разумеў, што перасякаць мяжу з маім асабістым мабільным тэлефонам - справа гіблая, там столькі гэтага «экстрэмізму», што я б да гэтага часу яго чысціў. У выніку ў ламбардзе я купіў недарагі выкарыстаны смартфон, не моцна старажытны, але і не «апошні піск». Стварыў на гэтым тэлефоне парачку левых старонак, падпісаўся на ўсякія групы па інтарэсах а-ля «паляванне і рыбалка». Заставалася толькі перасекчы мяжу.

Я сеў у звычайны рэйсавы аўтобус, натуральна, ля мяжы адрэналін выпрацоўваўся нейкі проста неверагодны. Згадваў усякія гісторыі затрымання з мяжы, допыты, на якіх людзей катавалі па пяць гадзін і ўжо крыху нават рыхтаваўся да таго, што адбудзецца і са мной.

Але не. Гэтага не адбылося. І якое ж было маё здзіўленне, калі памежнік проста праверыў мой пашпарт і адпусціў. Усё! Ніякіх праверак і гойсанняў па маім тэлефоне. Мяне перапаўнялі эмоцыі, але знешне я гэта не паказваў. Не ведаю чаму, але нічога пытаць у мяне не сталі, чаму я быў вельмі рады. На зваротным шляху, калі я зноў з'язджаў у Польшчу, мяне таксама ні пра што не пыталіся.

Я быў упэўнены, што праверкі на мяжы мне не пазбегнуць, я 100% мушу быць ва ўсіх базах МУС, але атрымалася так, як атрымалася. Можа, проста патрапіў на добрую змену памежнікаў, хто ведае.

Каця, 22 гады: «Памежнік узяў мой пашпарт, нешта праверыў у сябе ў кампутары і пачаў задаваць пытанні»

- Я пераехала ў Польшчу ў студзені гэтага года. План даволі стандартны: адкрыла працоўную візу, але не працавала па яе прызначэнні. Але, так робіць шмат хто. Але тут гэта не важна. У Беларусь я не ездзіла, разумела, што ёсць свае падводныя камяні і пэўныя рызыкі. Ва ўніверы на трэцім курсе, пасля выбараў, у мяне былі размовы з намеснікам дэканам «пра палітыку», пагражаў мне адлічэннем, таму ў нейкай меры, вядома, я была нядобранадзейнай. Тым больш, магла засвяціцца на вулічных акцыях.

Але на пачатку верасня з'ездзіць у Беларусь усё ж прыйшлося. Мне было проста страшна, у целе быў нейкі вельмі непрыемная дрыготка. І хвалявалася я не дарма. Памежнік узяў мой пашпарт, нешта праверыў у сябе ў кампутары і пачаў задаваць пытанні.

Сэрца ўжо было гатова выскачыць з грудзей. «Кацярына, чаму вы так доўга адсутнічалі ў Беларусі? Кацярына, што вы рабілі ў Польшчы. Кацярына, а вы потым зноў плануеце з'ехаць? Кацярына, давайце я зазірну ў ваш тэлефон», - пыталі мяне.

Божа, мяне пачало ванітаваць ад свайго імя ў моманце, настолькі мне было непрыемна. Так, і ён праверыў мой тэлефон. Адкрыў тэлеграм, прагартаў за хвіліну і аддаў. Было страшна, нават дужа. Ён мяне адпусціў, чым канкрэтна была выклікана цікавасць, я не ведаю. Можа, я ёсць у базах? А можа, і не.

Але ў выніку ўсё скончылася добра, Каця памысна перасекла мяжу.