«ЗША папярэджвалі Крэмль, а цяпер зрабілі крок у адказ»

Вашынгтон пастанавіў паказаць сілу.

УСУ ўпершыню ўдарылі ракетамі ATACMS па вайсковым аб'екце ў РФ. Пашкоджаны арсенал расейскага Мінабароны ў Бранскай вобласці.

Як адрэагавалі ў Маскве на пастанову ЗША дазволіць удары ракетамі ATACMS па тэрыторыі РФ? Ці будуць рэальныя крокі з боку Крамля?

Пра гэта сайт Charter97.org пагаварыў з вядомым украінскім палітолагам, кіраўніком Цэнтра прыкладных палітычных даследаванняў «Пента» Уладзімірам Фясенкам:

- Трэба разумець, што сам гэты дазвол з'яўляецца адказам на агрэсіўныя дзеянні Расеі і на эскалацыю ваенных дзеянняў з яе боку.

Маецца на ўвазе ўдзел паўночнакарэйскіх вайскоўцаў у баявых дзеяннях супраць Украіны і масаваныя ракетныя ўдары па энэргетычнай сістэме. Гэта адказ.

Хутчэй за ўсё, ЗША папярэджвалі раней Крэмль, каб той устрымліваўся ад такіх дзеянняў, але паколькі Масква перайшла праз пэўныя «чырвоныя лініі», ЗША і еўрапейскія партнёры зрабілі крок у адказ.

Думаю, што для Масквы гэта не стала неспадзеўкай. У Крамлі, відаць, надумалі праверыць амерыканцаў ва ўмовах пераходнага перыяду. Адзін прэзідэнт сыходзіць, другі - яшчэ не прыйшоў да ўлады. Але ЗША мусілі паказаць сілу, што яны проста так не пакінуць дзеянні Пуціна. Асабліва гэта датычыцца ўдзелу паўночнакарэйскіх вайскоўцаў у баявых дзеяннях.

Цяпер пагрозы з боку РФ гучаць, але без усялякай канкрэтызацыі. Хутчэй за ўсё, калі выкарыстанне амерыканскіх, а таксама брытанскіх і французскіх ракет для ўдараў па тэрыторыі РФ будзе абмежаваным, кропкавым, дык і рэакцыя Масквы будзе абмежаванай.

Аднак нервовая, агрэсіўная рэакцыя ўжо ёсць. Гэта ўдары балістычнымі ракетамі па мірных жыхарах Украіны: Сумах, Адэсе, Глухаве. Дзясяткі загінулых. Вось вам першая рэакцыя.

Біць па тэрыторыі краін NATO, з высокай імавернасцю, Пуцін не будзе. Гэта рызыка наўпроставай вайны. Яны могуць пагражаць, але пайсці на наўпроставую вайну з NATO для Расеі занадта рызыкоўна. Галоўная рызыка - ядзерная вайна.

Не толькі ў Вашынгтоне, але і ў Маскве (яшчэ больш) баяцца войны паміж РФ і NATO. Падкрэслю, на словах расейцы пагражаюць, а ў рэальнасці баяцца. Таму рэакцыя будзе ўскоснай, асіметрычнай: дыверсіі, аднаўленне ядзерных выпрабаванняў на Новай Зямлі, пастаўкі зброі розным антыамерыканскім групоўкам. Напрыклад, хусітам, якія абстрэльваюць не толькі мірныя караблі, але і флатылію заходніх і амерыканскіх караблёў у Чырвоным моры.

Але тут ёсць адзін нюанс. Калі расейскімі супрацькарабельнымі ракетамі будуць наносіцца ўдары па амерыканскіх караблях, і калі, не дай Бог, яшчэ загінуць амерыканскія маракі, то, упэўнены, што на гэта вельмі нервова можа адрэагаваць і Трамп.

- Як гэтую пастанову ўспрымае каманда Трампа?

- Цяпер каманда Трампа крытыкуе гэтую пастанову Байдэна, гуляючы на кантрастах. Яны зараз у якасці галоўнага прыярытэту прапаноўваюць мірныя перамовы, гэта чаканая рэакцыя.

Але калі ў выніку вось такой рэакцыі Расеі ўзнікнуць наўпроставыя негатыўныя наступствы для ЗША, то, скажам так, і Трамп можа дастаткова жорстка на гэта адрэагаваць. Таму Расея, думаю, будзе дзейнічаць стрымана і, хутчэй, асіметрычна.

Многія назіральнікі чакаюць эскалацыі вайны. Гэта найбольш прыватны прагноз. Але скажу так: эскалацыя з боку Расеі ўжо адбылася. Магчыма, што гэты працэс будзе працягвацца і надалей, але ўжо відавочна, што на ўсе дзеянні па эскалацыі з боку Расеі будуць адказы з боку Украіны і Захаду.

Трэба ўлічваць і логіку будучага перамоўнага працэсу. Цяпер, хутчэй за ўсё, абодва бакі (і Расея, і Украіна) падвышаюць стаўкі.

Але праз некаторы час, калі пачнецца нейкі перамоўны працэс, думаю, што ўсё ж менавіта ён будзе вызначаць далейшую логіку вайны. Цяпер гэта імкненне падняць стаўкі, прынамсі, для Украіны, калі атрымаецца з дапамогай заходніх ракет нанесці дастаткова эфектыўныя ўдары па тэрыторыі Расеі, то гэта крыху ўзмоцніць ўкраінскія перамоўныя пазіцыі.

- Будучы дзяржсакратар ЗША Марка Рубіё заявіў, што будзе дамагацца «міру праз сілу». Дазвол удараў ракетамі ATACMS - наколькі гэта ўваходзіць у такую канцэпцыю?

- Важна разумець, што паняцце «мір праз сілу» - гэта класічная дактрына рэспубліканцаў. Пра гэта казаў і Трамп яшчэ ў 2016-м. У рэспубліканцаў, дарэчы, у класічнага крыла, да якога належыць і Марка Рубіё, гэта папулярная канцэпцыя.

Украінскі прэзідэнт Уладзімір Зяленскі таксама ўвесь час кажа і заклікае Трампа прытрымлівацца сваёй жа канцэпцыі «мір праз сілу».

Украіна падтрымлівае гэтую пазіцыю: спачатку трэба прымусіць Расею сілай да спынення вайны, а потым трэба пачынаць мірныя перамовы. А не наадварот.

Наколькі ўпісваецца перадача заходніх дальнабойных ракет Украіне для ўдараў па тэрыторыі РФ у гэтую канцэпцыю - залежыць ад абставін.

Цяпер палітычная кан'юнктура для каманды Трампа такая, што яны хутчэй крытыкуюць гэтую пастанову Джо Байдэна. Яны павінны паказаць, што будуць дзейнічаць інакш, але, як паказвае практыка, бакі будуць дзейнічаць зыходзячы з абставін. Адзначу, што калі Трамп прыйшоў да ўлады ў 2016-м, то скасаваў частку пастаноў Барака Абамы, але далёка не ўсе.

Што да дальнабойных ракет, думаю, адміністрацыя Трампа будзе дзейнічаць у залежнасці ад ваеннай сітуацыі, ад таго, як будуць ісці перамовы паміж Расеяй і Украінай. Яны могуць увесці на некаторы час мараторый на выкарыстанне гэтых ракет (на пачатак перамоў), але калі Крэмль будзе адхіляць кампрамісныя прапановы з боку адміністрацыі Трампа, амерыканцы могуць ужыць захады ў адказ: і ўзмацніць пастаўкі зброі Украіне (у тым ліку ракетамі дапамагчы), і могуць даць дазвол на выкарыстанне гэтых ракет для ўдараў па тэрыторыі Расеі.

Гэта будзе спосабам ціску на РФ. Калі менавіта яна будзе адмаўляцца ісці на спыненне агню і нейкія кампрамісныя варыянты, якія будзе прапаноўваць адміністрацыя Трампа.

Вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL97116022020000000216711123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас charter97@gmail.com