Палітолаг: Лукашэнка застаўся без грошай
22- 21.11.2024, 10:46
- 26,202
Цяпер у Беларусі ўзаконяць рэйдэрскія захопы.
Лукашэнка хоча, каб чыноўнікі прызначалі кіраўнікоў прыватных прадпрыемстваў, якія не належаць дзяржаве.
Навошта спатрэбілася гэтая мера? Пра гэта сайт Charter97.org пагаварыў з палітолагам Анатолем Котавым:
- Гэтая мера кажа пра дзве рэчы. Першае - у мясцовых бюджэтах зусім няма грошай. Адпаведна, трэба недзе іх шукаць. Калі раней гэтыя дзіркі ў бюджэце дапамагалі латаць знешнія, нават не тое што б запазычанні, а фактычна беззваротныя субсідыі, у першую чаргу - ад Расейскай Федэрацыі, то сёлета пакуль грошай, на якія Лукашэнка разлічваў, ён ад Расеі не атрымаў.
Не са сваёй жа кішэні яму фінансаваць вертыкаль і кампенсаваць дэфіцыт. Застаецца варыянт залезці ў кішэню да тых, у каго, як лічыць Лукашэнка, грошы ёсць, то бок у прыватных прадпрыемстваў. Дзяржаўныя ў гэтым плане знаходзяцца ўвогуле ў паўбанкрутным стане, нават флагманы, якія раней фінансавалі бюджэт, у першую чаргу - гэта нафтаперапрацоўка і калійны камбінат.
Другая прычына, чаму такая пастанова праціскаецца, гэта, фактычна, жаданне кантраляваць наогул усё і ўся. Апошні аазіс хоць нейкай незалежнасці фактычна знішчаецца. Атрымліваецца сітуацыя, што такім чынам кожны бізнэс (фактычна рэйдэрскім захопам) вельмі лёгка перавесці ад аднаго ўласніка, адной каманды кіраўнікоў - да іншага.
Для гэтага нават не патрэбны ніякія праверкі ці наезды з боку нейкіх кантрольных органаў. Дастаткова фактычна аднаго подпіса пяра старшыні райвыканкама, ці выканкама як калектыўнага органа, і нікому нічога не трэба тлумачыць. Маўляў, проста мы жадаем, каб вашым бізнэсам кіраваў іншы чалавек. Але ён будзе займацца не развіццём бізнэсу, а выключна выкананнем указанняў мясцовай вертыкалі ўлады.
Я бачу дзве прычыны: жаданне ўсё кантраляваць і пошук грошай, якія прывялі да такой абсурднай пастановы. І яна, хутчэй за ўсё, будзе выкананая, бо хоць урад спрабаваў пярэчыць, але на нарадзе было дакладна сказана, што ўрад не мае рацыі.
- Як гэта будзе выглядаць на практыцы?
- Па-першае, для гэтага трэба прыняць нейкі нарматыўны прававы акт, указ ці закон, які надзеліць старшыню або раённы выканкам адпаведнымі паўнамоцтвамі. А калі ўсё будзе прынята - пачнецца весялосць.
Атрымліваецца, што фармальна старшыні райвыканкамаў павінны будуць выдаць нейкія пастановы аб узгадненні ўсіх раней прызначаных дырэктараў. Я не ведаю, колькі прыватных суб'ектаў гаспадарання ў Беларусі, але гэта вялікі аб'ём працы. Або яны павінны будуць абмежавацца тым, што ўзгадняць ізноў прызначаных і прайсціся па асобных, найболей, скажам так, тлустых кавалачках чужой уласнасці.
З аднаго боку, такія захады парушаюць самы галоўны прынцып недатыкальнасці прыватнай уласнасці. З іншага боку, яны ствараюць вельмі сур'ёзныя перадумовы для карупцыйнага складніка. Гэта значыць, нейкая частка гэтых узгадненняў відавочна будзе праходзіць за хабары, лабізм і гэтак далей. Уводзіцца фактычна падатак на ўласніка і дырэктара за права кіраваць сваім уласным бізнэсам.
- Якіх яшчэ падобных пастаноў можна чакаць беларусам?
- Мусіць, ужо проста няма чаму дзівіцца. Дзяржава, якую стварыў беларускі рэжым, усё больш і больш становіцца таталітарнай, дзе кожны чалавек з нараджэння ўжо вінны гэтай дзяржаве і павінен быць удзячны за тое, што дзяржава дазволіла яму нарадзіцца.