Прэзідэнтам Намібіі ўпершыню ў гісторыі абралі жанчыну
6- 4.12.2024, 19:03
- 5,392
У 1970-я яна вучылася ў СССР.
На ўсеагульных выбарах у Намібіі з 27 да 30 лістапада перамагла 72-гадовая Нетумба Нанда-Ндайтва - віцэ-старшыня партыі SWAPO (South West Africa's Peoples Organization - Народная арганізацыя Паўднёва-Заходняй Афрыкі), якая кіруе краінай са здабыцця ёю незалежнасці ў 1990 годзе. Пра гэта сведчаць звесткі намібійскай ЦВК. Прыход на выбары прэзідэнта склаў 76,05 %.
На падліках Цэнтрвыбаркама, Нанда-Ндайтва набрала 58,07% галасоў - за яе прагаласавалі 638,5 тысячы чалавек. «Народ Намібіі прагаласаваў за мір і стабільнасць», - заявіла палітык пасля абвяшчэння вынікаў цытата па Reuters.
Нанда-Ндайтва была актыўным чальцом SWAPO яшчэ ў перыяд, калі гэты рух вёў партызанскую вайну за незалежнасць супраць ПАР, працавала ў штаб-кватэры арганізацыі ў выгнанні ў суседняй Замбіі, а ў 1970-я вучылася ў СССР. З 2012 года займае пасаду міністра міжнародных стасункаў і супрацоўніцтва Намібіі, з 2015-га да лютага 2024-га была намесніцай прэм'ер-міністра.
З перамогай яе павіншаваў в.а. прэзідэнта Нангала Мбумба, які ўзначальваў краіну з лютага 2024 года, калі ад анкалагічнага захворвання да заканчэння свайго другога тэрміну памёр прэзідэнт Хаге Гейнгоб. «Народ Намібіі выказаўся ў сваёй большасці. Ён напісаў новы раздзел у гісторыі нашай канстытуцыйнай дэмакратыі, абраўшы першую жанчыну-прэзідэнта Рэспублікі Намібія, — сказаў Мбумба, назваўшы перамогу Нанда-Ндайтвы «бліскучай і гістарычнай» (цытата па The Namibian). — <…> Я не сумняваюся, што пад яе ўмелым і дэмакратычным кіраўніцтвам будучыня народа Намібіі можа быць толькі святлейшай».
Следам па колькасці набраных галасоў ідзе галоўны канкурэнт Нанда-Ндайтвы - 67-гадовы Пандулені Ітула, стаматолаг і былы чалец SWAPO, які на выбарах 2019 года вылучаўся як незалежны кандыдат і набраў тады 29% галасоў. Пасля гэтага яго выключылі са SWAPO і ён заснаваў партыю «Незалежныя патрыёты за перамены» (Independent Patriots for Change – IPC). На гэтых выбарах ён набраў менш, чым у 2019 годзе: за яго прагаласавалі 25,84%, або 284,1 тысячы чалавек. Усяго на пасаду прэзідэнта прэтэндавалі 15 кандыдатаў - астатнія 13 з іх набралі ад 5,04 да 0,11% галасоў.
Разам з прэзідэнцкімі выбарамі 27 лістапада ў Намібіі прайшлі парламенцкія - выбіралі 104 дэпутаты Нацыянальнай асамблеі (ніжняя палата парламента); прыход склаў 75,68%. На месцы ў парламенце прэтэндавала 21 партыя.
Паводле інфармацыі ЦВК, кіроўная SWAPO сваю большасць у парламенце захавала - у яе 53,38% (583,3 тысячы галасоў). У топ-3 рухаў Цэнтрвыбаркам таксама ўказаў IPC Ітулы - у гэтай партыі 20,21% (220,8 тысячы галасоў) - і партыю «Пазітыўнае пераразмеркаванне» (Affirmative Repositioning - AR), левы рух, які ў 2014 годзе адкалоўся ад SWAPO, - у яго 6,61% (72,2 тысячы галасоў).
Яшчэ да таго, як ЦВК падлічыла 100% галасоў, Ітула заявіў, што ягоная партыя вынікі выбараў не прызнае, бо мяркуе, што яны прайшлі з парушэннямі. «Мы не можам назваць гэтыя выбары свабоднымі, справядлівымі і законнымі ніякімі сродкамі або захадамі, - заявіў палітык, заклікаўшы да перавыбараў (цытата па New Era Live). — <…> Мы праінфармуем намібійскі народ пра тое, якія дзеянні мы зробім, каб забяспечыць аднаўленне годнасці гэтай нацыі і цэласнасці нашага народа».