«Крэмль можа пачаць агрэсію супраць NATO ад імя Беларусі»

Найбліжэйшым часам Альянс сутыкнецца з вельмі сур'ёзнымі выпрабаваннямі на трываласць.

Былы амерыканскі прэзідэнт і магчымы кандыдат на выбарах 2024 года ад рэспубліканцаў Дональд Трамп заявіў, што можа "аддаць Расеі" супольнікаў з NATO, калі тыя "не заплацяць".

Наколькі гэта сур'ёзная пагроза сёння? Пра гэта сайт Charter97.org пагаварыў з украінскім палітолагам, дацэнтам Кіеўскага Нацыянальнага ўніверсітэта імя Тараса Шаўчэнкі Пятром Алешчуком:

- Пагроза сапраўды сур'ёзная. Мы можам зрабіць адпаведныя высновы, зыходзячы з таго, што да дадзенай пагрозы цалкам сур'ёзна паставіліся ў саміх краінах NATO. Гэта не проста нейкія бессэнсоўныя заявы.

Пры гэтым Трамп у сваёй манеры робіць такія заявы, не канкрэтызуючы іх. Яго выступы - проста нейкія лозунгі. Тут цікава, што прадстаўнікі каманды Трампа, яго дарадцы, ужо паспелі зрабіць некаторыя заявы ў плане таго, што за гэтым усім можа хавацца.

У іх з'явілася ўжо даволі смешная канцэпцыя так званых розных узроўняў бяспекі NATO, дзе ЗША будуць гарантаваць бяспеку толькі тым чальцам Альянсу, якія будуць выдаткоўваць на сваю бяспеку не менш за 2% ВУП. Адпаведна, NATO не будзе нечым цэласным, а рознымі ступенямі гэтай самай бяспекі.

Цяжка сказаць наколькі сам Трамп падзяляе падобны падыход. Наколькі яго на практыцы можна рэалізаваць, паколькі існуе статут NATO. Для гэтага трэба будзе перапісаць Атлантычную хартыю.

Насамрэч тут сцэнарыяў можа быць мільён і, шчыра кажучы, увогуле не ўяўляю, чаго чакаць на практыцы ад Трампа. Мне вельмі цяжка ўявіць, што, дапусцім, Трамп прыходзіць да ўлады, а Расея пачынае якую-небудзь гібрыдную агрэсію супраць краін Балтыі. Напрыклад, пачынае прабіваць легендарны Сувалскі калідор. Мне цяжка ўявіць, што ў адказ на гэта Трамп пашле амерыканскія войскі абараняць Літву ці Польшчу.

Нюанс у тым, што нядаўна ў Кангрэсе быў прыняты закон, які забараняе прэзідэнту ЗША аднаасобна выходзіць з NATO. Мяркуецца, што гэты закон з'яўляецца перашкодай менавіта для планаў Трамп. Але я чытаў заявы былога дарадцы Трампа аб пытаннях нацбяспекі Джона Болтана. Ён кажа, што напраўду гэты закон не будзе мець сілы. Ён можа быць апратэставаны ў судзе ці на практыцы прэзідэнт можа яго не выконваць.

Да аргументаў Болтана ад сябе дадам, што насамрэч Трампу не трэба выходзіць з NATO. Яму дастаткова не прыйсці на дапамогу чальцу NATO. У гэтым выпадку Альянс аўтаматычна спыніць сваё існаванне. Калі нехта паставіць пад сумнеў 5-ы артыкул NATO, то гэта будзе азначаць крах Альянсу.

Уявіце сабе зноў сітуацыю: пачынаецца вайна Расеі супраць Літвы, якая з'яўляецца "цудоўным" аб'ектам. Бо з Літвой мяжуе не толькі Расея, але і Беларусь. У Беларусі кіруе марыянетачны рэжым, але фармальна яна незалежная дзяржава.

Рэакцыю NATO ў гэтым выпадку прадказаць немагчыма, калі Трамп будзе прэзідэнтам. Яны могуць загразнуць на некалькі месяцаў у абмеркаванні магчымых варыянтаў, а тым часам Расея будзе пракручваць сваю аперацыю.

Гэта значыць РФ можа пачаць агрэсію ад імя Беларусі, што цалкам у духу Пуціна, які напраўду вельмі баязлівы правадыр. Ён усяляк спрабуе перастрахавацца. Пуцін можа пачаць агрэсію як бы ад імя Лукашэнкі, каб у найгоршым сцэнары ракеты “Тамагаўк” ляцелі на Менск, а не на расейскую тэрыторыю.

Мы не можам аб'ектыўна сцвярджаць, што Трамп з'яўляецца прарасейскім палітыкам. За сваю кар'еру ён нарабіў мноства супярэчлівых рэчаў. Не думаю, што ў рэальнасці Пуцін чакае, што ён з Трампам дамовіцца, падзеліць свет і ўсё будзе цудоўна. Пуцін разумеем, што акрамя Трампа існуе вялізная амерыканская дзяржава, Пентагон, партыі. Нават калі Трампа абяруць, то гэта толькі эпізод у гэтай гісторыі. Але Пуціну трэба, каб на нейкі час інстытуты NATO, ЗША былі паралізаваныя палітычнай барацьбой.

Цікава, што многія трампісты гавораць аб тым, што, маўляў, і з Расеяй можна дамовіцца, рацыянальна вызначыцца, але пры гэтым Трамп у якасці пагрозы для краін NATO называе менавіта Расею. Не нейкую абстрактную пагрозу, тэрарыстаў, а менавіта РФ. Ён разумее, што адзіная пагроза для краін NATO і ЕЗ - гэта Расея.

У якасці высновы можна сказаць, што на працягу бліжэйшага года NATO сутыкнецца з вельмі сур'ёзнымі выпрабаваннямі на трываласць. Не сумняваюся, што на працягу найбліжэйшага паўгоддзя будуць залёты ракет, дронаў на тэрыторыю NATO. Будуць атакі пры дапамозе РЭБ, кібератакі, актывізуюцца штурмы межаў пры дапамозе нелегалаў. У выніку будзе заход ДРГ з непрагназаванымі наступствамі. NATO атрымае атаку з боку Пуціна.

Зразумела, што ніякіх планаў сур'ёзна ісці на Бэрлін, Парыж у Расеі няма і быць не.