«На вусным іспыце было прыемней: жанчыны былі вельмі ветлівыя і з ставіліся з разуменнем»

Беларусы расказалі, як здавалі ў Польшчы дзяржэкзамен па мове.

20 і 21 красавіка ў Польшчы пройдзе дзяржаўны іспыт па мове для замежнікаў на ўзроўні В1 і С1. А 22 красавіка ў розных установах Польшчы адкрыецца рэгістрацыя на іспыт, які адбудзецца 22-23 чэрвеня. MOST пагаварыў з беларусамі, якія ўжо здавалі гэты іспыт, аб тым, як яны да яго рыхтаваліся, як усё прайшло і што трэба памятаць тым, каму іспыт толькі трэба.

«Нам растлумачылі патрабаванні да афармлення»

Ян здаваў іспыт па польскай мове ўлетку 2023 года ў Беластоку.

На іспыт мужчына запісваўся самастойна праз сайт Беластоцкай палітэхнікі. Мужчына адразу зважае, што запоўніць форму лепш яшчэ да пачатку рэгістрацыі.

- [Летась] рэгістрацыя адкрывалася 25 красавіка а 10 раніцы. Запоўніць форму можна было за пяць хвілін да пачатку, а а 10 гадзіне толькі націснуць на кнопку «Адправіць». Прыкладна праз дзве гадзіны я атрымаў пацвярджэнне аб рэгістрацыі на [электронную] пошту. У ім была пазначаная сума ў злотых, якую трэба заплаціць, і рэквізіты. Аплачваў звычайным пераводам праз банкаўскае прыкладанне. Ніякіх дадатковых званкоў ці імэйлаў не было. Інфармацыю аб тым, што я фінальна зарэгістраваны на іспыт і што аплата прынятая, атрымаў прыкладна праз два-тры тыдні на імэйл.

Суразмоўца адзначае, што фактычна не рыхтаваўся да іспыту. Адзінае, што ён зрабіў, - увечары перад іспытам выканаў заданні мінулых гадоў, якія ўзяў з сайта certyfikatpolski.pl. Але Ян даўно жыве ў Польшчы, вучыўся тут ва ўніверсітэце і мяркуе, што рэальны ўзровень валодання польскай мовай у яго прыкладна В2-С1.

- Яшчэ я прайшоў падрыхтоўчы курс, які арганізоўвалі выкладчыкі Палітэхнікі. Для тых, хто запісаўся на іспыт, заняткі былі бясплатнымі і праходзілі ў фармаце двух урокаў - або афлайн, або ў Zoom. Паўтары гадзіны кожны. На жывыя ўрокі не ездзіў, паслухаў анлайн і ўсім рэкамендую гэта зрабіць, калі такая магчымасць ёсць. Там выкладчык тлумачыў кожнае заданне, казаў пра тое, колькі разоў будзе прайгравацца аўдыё, і пра тое, як правільна пісаць тэксты. Напрыклад, для мяне было адкрыццём, што сачыненні ў пісьмовай частцы абавязкова трэба рабіць менавіта той даўжыні, што напісанае ў заданні, і што за лішнія словы могуць зняць балы. Яшчэ нам растлумачылі, што некаторыя заданні ў пісьмовай частцы маюць патрабаванні да афармлення. Напрыклад, што загаловак павінен быць размешчаны менавіта па цэнтры.

«Можна пісаць на чыставік і выпраўляць памылкі проста там»

Ян успамінае, што з сабой на іспыт можна было ўзяць толькі некалькі асадак, празрыстую бутэльку вады без этыкеткі і два дакументы з фатаграфіяй. Са слоў мужчыны, іспыт здавалі амаль 200 чалавек, таму рэгістрацыя доўжылася дастаткова доўга — каля дзвюх гадзін.

- Перад іспытам нас усіх запрасілі ў залу, дзе прадставілі камісію і сцісла растлумачылі, што і як будзе адбывацца. Потым падзялілі на групы прыкладна па 50 чалавек і арганізавана адправілі ў розныя лекцыйныя залі, у якіх мы пісалі іспыт. Перад уваходам у гэтыя залы ва ўсіх у абавязковым парадку правяралі дакументы і звяралі са спісамі. У зале нас усіх пасадзілі па месцах так, каб паміж намі была вялікая адлегласць. Пасля гэтага нам правялі яшчэ адзін маленькі інструктаж датычна часу рашэння заданняў, пратэставалі гук аўдыёзапісу, каб усім было добра чуваць, раздалі бланкі заданняў і мы прыступілі да першай часткі іспыту — аўдзіравання. На гэтую частку даецца 45 хвілін. Заданні вельмі лёгкія, у фармаце тэсту: паслухалі - выбралі правільны адказ.

Далей было яшчэ два этапы, на якія таксама адводзілася па 45 хвілін, - чытанне і заданні на граматыку. Пасля кожнага этапу быў прадугледжаны перапынак 10 хвілін. Ян звяртае ўвагу, што кожны раз, калі яны вярталіся ў аўдыторыю пасля перапынку, ва ўсіх правяралі дакументы.

- Пісьмовая частка доўжылася 75 хвілін. Там трэба было напісаць два тэксты: першы - кароткі на 15-30 слоў, а другі - на 150-200 слоў. Нам раздалі бланкі заданняў і прыкладна шэсць лістоў фармату А4 - для чарнавіка і чыставіка. Ацэньваюцца абодва тэксты аднолькава, таму гэтую частку іспыту лёгка здаць, калі напісаць першы тэкст проста ідэальна. Яго раю спачатку пісаць на чарнавіку, каб правільна палічыць колькасць слоў, а потым акуратна перапісаць на чыставік. Другі тэкст можна адразу пісаць на чыставік і неміласэрна выпраўляць памылкі проста там - гэта не моцна ўплывае на адзнаку, затое спрашчае камісіі праверку. Вельмі часта людзі пішуць спачатку чарнавік, а потым не паспяваюць перапісаць начыста і нервуюцца праз гэта. Насамрэч гэта не вельмі крытычна: заданне здаецца разам з чарнавікамі, якія таксама правяраюць, і выстаўляюць адзнакі на падставе ўсяго напісанага. У мяне так і было: палавіну тэксту я проста не паспеў перапісаць і паставіў галачку - «Далей - на чарнавіку».

«Калі вы ў стане чытаць кнігі на польскай мове — перажываць няма пра што»

Апошняя частка гэтага іспыту - гутарковая частка. Са слоў мужчыны, здаваць яе можна ў той жа дзень, што і асноўны іспыт, але ў большасці выпадкаў прыярытэт аддаюць прыезджым з іншых гарадоў.

- Я здаваў на наступны дзень. Іспыт таксама просты: спачатку трэба апісаць, што бачыш на фатаграфіі, даючы як мага больш дэталяў, потым - імітацыя выпадковага дыялогу з экзаменатарам. У маім выпадку быў запіс да лекара і кароткі аповед аб сабе. Увесь іспыт - гэта блізу 20 хвілін размовы і прыкладна 30-40 хвілін чакання ў чарзе.

Вынікі іспыту Ян атрымаў на электронную пошту прыкладна праз тры месяцы – у сярэдзіне верасня. Мужчына ўзгадвае, што вынікі ў адсотках спачатку пазначаныя не былі, было толькі напісана, што іспыт паспяхова здадзены. А праз тры тыдні пасля гэтага Яна запрасілі забраць сертыфікат у тым жа месцы, дзе ён здаваў іспыт, - у Беластоцкай палітэхніцы.

- Раю не баяцца і не перажываць. Увесь іспыт пабудаваны не на тым, каб кагосьці заваліць, а менавіта на тым, каб праверыць узровень валодання мовай. Менавіта таму правяраюцца чарнавікі і праводзяцца падрыхтоўчыя курсы. Калі вы працуеце з палякамі і можаце спакойна абмяркоўваць нейкія працоўныя ці іншыя пытанні — вашай мовы ўжо дастаткова для здачы іспыту. А калі вы ў стане чытаць кнігі на польскай і глядзець тэлевізар ці фільмы, то перажываць наогул няма пра што.

«Экзаменатары нікому не давяралі і стваралі дадатковае напружанне»

Наталля з мужам таксама здавалі іспыт па польскай мове ў Беластоцкай палітэхніцы. Са слоў дзяўчыны, спецыяльна яны не рыхтаваліся, але паглядзелі заданні мінулых гадоў на сайце ўніверсітэта. Дзяўчына жыве ў Польшчы ўжо пяць год і працуе ў польскім калектыве.

- Узяць з сабой на іспыт можна было асадку і пашпарт - больш нічога. Атмасфера была вельмі цікавая: экзаменатары нікому не давяралі і ўсе сямейныя пары пасадзілі максімальна далёка адзін ад аднаго. Пры кожным вяртанні ў залу пасля перапынку правяралі пашпарты, звяраючы фота і прозвішча. А яшчэ хадзілі паміж шэрагамі, ствараючы дадатковае напружанне. Але за выпраўленні ніхто па пальцах не біў.

— На вусным іспыце было прыемней: жанчыны былі вельмі ветлівыя і ставіліся з разуменнем. Трэба было выканаць тры заданні: першае - апісаць самага дарагога чалавека, другое - апісаць у падрабязнасцях, што [намалявана] на малюнку, і трэцяе - набыць квіткі ў кіно (прадаўца гуляла адна з экзаменатараў). Даваўся час на падрыхтоўку, але я пайшла адказваць адразу. Спачатку моцна расхваляваліся, але дзякуючы падтрымцы экзаменатараў усё прайшло добра. Агулам было цікава. Зноў адчула сябе студэнткай. Заданні былі лёгкія - я здала на 96%.

Наталля кажа, што перажываць за здачу іспыту не варта, бо большасць пытанняў інтуітыўная. Дзяўчына настойліва рэкамендуе азнаёміцца з заданнямі мінулых гадоў, каб мець уяўленне аб структуры іспыту. Гэта дапамагло ёй захаваць спакой.