Хто і як паставіў пад пагрозу ўладу Орбана ў Вугоршчыне.

Сябар Пуціна ўпершыню за доўгі час не мае ўпэўненасці ў заўтрашнім дні.

Праз два тыдні, 9 чэрвеня, Вугоршчына ідзе на выбары. Грамадзяне адначасова будуць выбіраць дэпутатаў Еўрапейскага парламенту, а таксама мясцовыя ўлады па ўсёй краіне.

Гэтае галасаванне практычна гарантавана прынясе сенсацыю. Яе стваральнікам з'яўляецца Петэр Мадзьяр – да нядаўняга часу амаль нікому не вядомы прадстаўнік улады. Яго партыя пад назвай «Ціса», якая зʼявілася на палітычнай карце Вугоршчыне крыху больш за месяц таму, ужо мае другое месца і 20-25% падтрымкі.

Партыя прэмʼера Віктара Орбана «Фідэс» дагэтуль захоўвае першынство, але ўпершыню за шмат гадоў не мае ўпэўненасці ў заўтрашнім дні.

Цяпер у камандзе Орбана не разумеюць, што з гэтым рабіць. Нават апеляцыя Орбана да вайны ва Украіне, дзякуючы якой ён выйграў мінулыя выбары, не дае выніку.

Яшчэ паўгода таму пра Петэра Мадзьяра ў Вугоршчыне ведалі ну хіба што тыя, хто сочыць за свецкай хронікай.

43-гадовы юрыст і міжнароднік, ён быў адным са шрубак урадавай вертыкалі Віктара Орбана. А яшчэ ён зʼяўляецца сваяком нябожчыка вугорскага экс-прэзідэнта Ферэнца Мадла (2001-2005 гады).

Але ў апошнія гады галоўным «актывам» Мадзьяра была сямʼя.

Яшчэ з 2006 года ён быў мужам Юдзіт Варгі – міністра юстыцыі ў двух урадах Орбана і зоркі сучаснай вугорскай палітыкі, за якой асабіста Орбан бачыў вялікую будучыню.

У 2021 годзе, зрэшты, пара разышлася, хаця яны трымалі гэта ў сакрэце яшчэ два гады і адмаўлялі пагалоскі (бо палітычны імідж іншы!). Але нават іх афіцыйны развод, прызнаны ў 2023 годзе, не меў сурʼёзных наступстваў. Мадзьяру пакінулі ўсе грашовыя пасады, Варга засталася фаварыткай Орбана – на цяперашніх еўравыбарах яна павінна была ўзначаліць спіс партыі ўлады і стаць асобай вугорскай улады ў Брусэлі.

Але ўсе планы зламаў «педафільскі скандал» у Вугоршчыне, пасля якога Юдзіт Варга абʼявіла аб завяршэнні палітычнай карʼеры.

Затое для Петэра Мадзьяра менавіта гэты момант стаў пачаткам новага жыцця.

Старт палітычнай карʼеры Петэра Мадзьяра аказаўся вокамгненным. Ужо на наступны дзень пасля адстаўкі з пасад у дзяржаўных кампаніях ён прыйшоў на эфір незалежнага і крытычнага да ўлады ютуб-канала «Партызан», дзе даў інтэрвʼю аб карупцыі ў сістэме Орбана. Гэта відэа зараз прагледзелі 2,5 мільёна разоў. І гэта – у краіне, дзе зарэгістравана ўсяго 8 млн выбарцаў!

Далей – сталыя заявы, эфіры, абвінавачванні... Урадавая карупцыя і недапушчальнасць дзеянняў орбанаўскай вертыкалі сталі галоўнымі яго тэмамі.

Вельмі хутка Мадзьяр перайшоў ад абвінавачанняў да пабудовы палітычнай карʼеры. Ён наважыў «купіць» ужо зарэгістраваную палітычную сілу, каб абысці бюракратычныя патрабаванні і не даць уладзе шанцу заблакаваць яе стварэнне.

Выбар упаў на партыю-пустышку, назва якой перакладаецца як «Павага і Свабода», або «Tisztelet es Szabadsag», скарочана – TISZA. Гэта вугорская назва ракі Ціса, якая мае вытокі на Закарпацці, а далей працякае па Вугоршчыне.

У цэлым праграма Мадзьяра – гэта класічны набор лозунгаў з мінімумам канкрэтыкі.

Сярод іншага, ён абяцае наладзіць разбураныя Орбанам адносіны з ЕЗ, каб у далейшым Брусэль даваў Вугоршчыне больш грошай (таму што для многіх вугорцаў Еўразвяз – гэта не аб дэмакратыі, а аб грошах).

На гэтых абяцаннях рэйтынг Мадзьяра, які ўзляцеў з касмічнай хуткасцю, працягвае расці.

Антон Філіпаў, «Еўрапейская праўда»