Штаны – архітэктурная празмернасць

Без іх сілавікам прасцей і ўтульней.

На мінулым тыдні беларускія журналісты раскапалі гісторыю аб судзе над супрацоўнікам дэпартамента забеспячэння аператыўна-вышуковай дзейнасці МУС Ігарам Шкрэдам. Суд – глупства, падсудны абышоўся штрафам, але не ў гэтым справа, а ў складзе злачынства. Выявілася, што судзілі супрацоўніка элітнага падраздзялення за тое, што ён цэлы дзень хадзіў па вёсцы без майткоў. І ў краму заходзіў некалькі разоў, і з вяскоўцамі скандаліў – маўляў, мне можна, я вас усіх пасаджу.

Маёй фантазіі не хапіла, шчыра кажучы, каб паспрабаваць гэтую карціну ўявіць. Не, п'яны міліцыянер – гэта проста. Але каб без майткоў, у зашмальцаванай майцы-алкагалічцы, ды цэлы дзень на вуліцы, ды з бурным сацыяльным жыццём пры гэтым – з паходамі ў сельпо, з лаянкаю з прахожымі, – не, уявіць сабе не магу, уяўленне адмаўляе. Больш за тое, калі б убачыла гэта ў якой-небудзь камедыі, сказала б, што рэжысёру не хапіла пачуцця меры, бо такое паказваць гледачу – гэта занадта. Але і ў рэжысёраў сіткомаў, відавочна, фантазіі таксама не хапіла б.

Хоць, фактычна, не варта пераводзіць гісторыю ў жанр камедыі. Бо гэта не камедыя, не курʼёзная сітуацыя, не карыкатура. Гэта партрэт. Партрэт беларускага сілавіка пад прыкрыццём у самым рэалістычным стылі. Гэты, без портак, – не які-небудзь пэпээснік. Ён з тых, якія павінны быць незаўважанымі, – яны сочаць, праслухоўваюць, чытаюць чужую перапіску, таемна пранікаюць у жыллё, ідуць па пятах і дыхаюць у патыліцу. Яны могуць быць заканспіраванымі і залегендаванымі так, што маці родная не даведаецца. Галоўнае – яны не павінны прыцягваць увагу, інакш уся аператыўна-вышуковая дзейнасць – сабаку пад хвост. І вось такі наглуха заканспіраваны аператыўнік з пашпартамі разнастайных Пятровых і Башыравых блукае па вёсцы без сподняга. І хто яго ведае, ці быў у гэты дзень у аператыўніка выходны. А раптам наш герой быў на заданні?

Вось уявіце сабе: нехта ў вашу адсутнасць павінен пракрасціся ў вашу кватэру і неўзаметку там правесці ператрус. Знайсці тое, што вы хаваеце, і знікнуць, пакінуўшы ўсё так, быццам і не было ніякага няпрошанага госця. Вы прыходзьце дадому, ні пра што не здагадваючыся, і бачыце, што па вашай хаце блукае пʼяны мент без майткоў. Або падыходзьце да свайго аўто раніцай і заўважаеце, што з задняга крэсла нехта ў майцы-алкагалічцы па-разбойніцку махае ў акно тым самым, публічная дэманстрацыя чаго зʼяўляецца правапарушэннем. Вы думалі, так не бывае? Цяпер ведаеце, што бывае.

І гэты пʼяны без майткоў – не выключэнне, ён тыповы прадстаўнік свайго «элітнага» падраздзяленні. Гэта яны, з таго самага дэпартаменту, саджаюць палітычных. Гэта ім, у тое самае падраздзяленне, аддаюць загады – прасачыць, пакапацца ў чужых рэчах і знайсці сцяг ці хаця б налепку, перахапіць нашыя лісты, падслухаць нашыя размовы, прачытаць нашыя паведамленні. Потым яны рыхтуюць справы аператыўнага ўліку. На іх капрыз (могуць зняць трусы і бегаць па вёсцы, а могуць пахмяліцца і пачаць сачэнне – гэта каму як пашанцуе) многія палітвязні зараз у турмах, а не на волі. Пагадзіцеся, гэта нават крыўдна – садзіцца ў турму не таму, што асабіста супраць цябе працуе ўвесь дзяржаўны апарат, а праз вось такога пʼянага без портак

З іншага боку, ён малайчына, гэты невядомы перш Шкрэд, сваім шпацырам без майткоў прадэманстраваў усім, хто яны такія, гэтыя «элітныя» сілавікі. Выказвайся далей, санкюлот ты наш. Вось і Лукашэнка заўважыў і адзначыў: пераназваў дэпартамент забеспячэння аператыўна-вышуковай дзейнасці ў дэпартамент крымінальнай разведкі. Гучыць куды больш важка і сурʼёзна. Амаль як «дэпартамент Шцірліцаў і Жагловых». Мусіць, Лукашэнка, калі яму далажылі аб прагулцы без портак, сказаў: «Ну якія ж арлы служаць у гэтым падраздзяленні! Наш гонар! Трэба перайменаваць, каб яшчэ больш рэзка гучала»,

І зараз усякі супрацоўнік гэтага дэпартаменту, здымаючы майткі перад выхадам на вуліцу, кажа сабе з гонарам: «Я зараз разведчык!» – і маршыруе, чаканячы крок, у сельпо пужаць прадаўшчыцу.

Ірына Халіп, спецыяльна для Charter97.org

Вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL97116022020000000216711123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас charter97@gmail.com