«Улетку за святло плаціў 10 рублёў»

Жыхар Бабруйска ўсталяваў сонечныя панэлі на сваім балконе.

Бабруйчанін Юрый Савелюк на сваім балконе ўсталяваў чатыры сонечныя панэлі. Як узнікла ідэя асабістай электрастанцыі, ці лёгка яе абслугоўваць, а галоўнае: ці ёсць выгода, ён распавёў выданню «Камерцыйны кур'ер».

З тэхнікай Юрый на «ты» яшчэ са школьных гадоў. Любоў да электронікі і радыёсправы прывіў настаўнік фізікі Міхаіл Фядосеевіч.

— Проста на ўроках педагог рамантаваў стары лямпавы тэлевізар і распавядаў пра яго. За што адказвае той ці іншы вузел. Я слухаў і разумеў: ёсць у гэтым нейкая магія. Хацелася яе спазнаць.

Нарадзіўся і вырас Юрый ва Украіне, тады яшчэ ў УССР. Напрыканцы 80‑х скончыў Кіеўскі тэхналагічны інстытут па спецыяльнасці «інжынер-тэхнолаг скуры і футра».

У Бабруйск прыехаў па запрашэнні Міхаіла Іванавіча Кунца — легендарнага дырэктара нашага гарбарнага камбіната. З тых часоў не змяняў месца працы. Цяпер Юрый Савелюк — галоўны тэхнолаг прадпрыемства.

Падарожжы, рыбалка і адпачынак на прыродзе — яшчэ адно захапленне бабруйчаніна. З паездак на аўтамабілі ўсё і пачалося.

— Улетку з жонкай па два тыдні ў лесе або на беразе ракі праводзім. І каб адпачынак быў камфортны, бярэм з сабой міні-халадзільнік, святлодыёдны ліхтар, гаджэты. Усё гэта трэба запітаць. Пры такой нагрузцы аўтамабільнага акумулятара надоўга не хопіць, таму вырашыў набыць аўтаномную крыніцу энергіі. На маркетплэйсе замовіў дзве сонечныя панэлі і кантролер. Літый-жалеза-палімерны акумулятар, які прымае энергію, сабраў сам. Атрымалася паходная электрастанцыя; сабраць-разабраць — справа некалькіх хвілін, — распавядае Юрый.

Але лета заканчваецца, а тэхніка, упэўнены суразмоўца, павінна працаваць цэлы год. Таму замест гаража і «чакання» наступнага сезона сонечныя панэлі накіраваліся проста на балкон — працаваць па прызначэнні. Да двух «люстэркаў» крыху пазней Юрый дакупіў яшчэ два. Па 100 ват кожная. Як сам prizнаецца, хутчэй па эстэтычных меркаваннях — каб цалкам закрыць фасадны бок балкона.

— Пры неабходнасці панэлі лёгка дэмантаваць і перавозіць, — адзначае суразмоўца.

Астатнія кампаненты для хатняй электрастанцыі дакупляліся ўжо «ў працэсе» — больш прадукцыйны кантролер, інвертар, акумулятар. Схематчна сістэма выглядае так: прынятая ад сонца электраэнергія з напружаннем 42 В прыходзіць на кантролер, схаваны ў шафе кіравання. Там паніжаецца да 14 В і накіроўваецца на зарадку акумулятара.

Ад яго падаецца на інвертар, дзе павышаецца да звыклых 220 і паступае спажыўцу. Спажывец пакуль адзін — кухонны двухкамерны халадзільнік.

— Акумулятар неабходны, каб захоўваць прынятую энергію, — тлумачыць фізіку працэсу Юрый Савелюк, — бо сонца свеціць у пэўны прамежак часу, а халадзільнік павінен працаваць бесперапынна.

У чэрвені — жніўні так і атрымліваецца. «Лішнюю» энергію забірае акумулятар, а потым аддае ў цёмны час сутак. А з улікам таго, што халадзільнік у кватэры працуе «24/7», будучы асноўным спажыўцом электраэнергіі, атрымліваецца нядрэнна зэканоміць.

— Улетку за святло плаціў 10 рублёў. Цяпер, вядома, больш. Але чаго чакаць ад лістапада, калі і сонца нізка, і ясныя дні можна пералічыць па пальцах? — усміхаецца суразмоўца.

Але і ў «беларускую палярную ноч» удаецца злавіць энергію нябеснага свяціла. 30 працэнтаў часу ў лістападзе батарэі генеруюць ток, у снежні, вядома, сціплей — не больш за 20. Але гэта, прызнаецца Юрый, самы мінімум. Далей — «сонца — на лета, зіма — на мароз».

Незалежна ад таго, ёсць сонца на небе ці няма, халадзільнік заўсёды запітаны. Калі натуральнай энергіі не стае, аўтаматыка сама пераключае спажыўца на хатнюю сетку і нават дазваляе дазарадзіць акумулятар. Кантраляваць зарад і пераключацца паміж крыніцамі току можна дыстанцыйна — дзякуючы мабільнаму дадатку.

За паўтара года тэхніка ні разу не падвяла. У працы, кажа Юрый, не капрызная, а ўсё абслугоўванне зводзіцца да ачысткі панэляў спецыяльным мыйным растворам. Чым чысцей паверхня — тым больш энергіі.

Нават прыбліковы тэрмін акупнасці хатняй электрастанцыі Юрый не падлічваў. За гэтыя паўтара года толькі ў абсталяванне ўклаў каля 2000 рублёў. Кажа, мэты як мага хутчэй «адбіць» выдаткі няма. Панэлі ставіў не дзеля эканоміі, а, як цяпер модна казаць, для дыверсіфікацыі крыніц электраэнергіі.

Тым не менш у планах у бабруйчаніна — устаноўка яшчэ дзвюх сонечных панэляў — на бакавую сцяну балкона. Яна якраз «глядзіць» на самы поўдзень. А там сонца заўсёды больш. Нават у беларускую палярную ноч.

Вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL97116022020000000216711123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас charter97@gmail.com