Вучоныя знайшлі «тумблер болю»
1- 26.11.2025, 1:09
- 7,066
Адкрыццё можа зрабіць абязбольванне больш бяспечным.
Вучоныя Універсітэта Тулейна разам з калегамі з васьмі іншых даследчых цэнтраў выявілі раней невядомы механізм перадачы сігналаў паміж нервовымі клеткамі, які можа змяніць падыход да лячэння болю і паглыбіць разуменне працэсаў навучання і памяці. Вынікі даследавання апублікаваныя ў часопісе Science.
Даследчыкі выявілі, што пасля траўмы нейроны могуць выдзяляць вонкі фермент, які актывуе болевыя сігнальныя шляхі — пры гэтым не ўплываючы на звычайныя рухі і ўспрыманне.
Паводле слоў кіраўніка даследавання Мэцью Далвы, гаворка ідзе пра прынцыпова новае разуменне нейроннай камунікацыі. Каманда ўстанавіла, што нервовыя клеткі здольныя перадаваць сігналы ў пазаклеткавым асяроддзі з дапамогай фермента VLK (vertebrate lonesome kinase). Гэты фермент змяняе бялкі паміж нейронамі, тым самым узмацняючы перадачу сігналаў.
«Мы паказалі адзін з першых выпадкаў, калі фасфарыляванне кантралюе ўзаемадзеянне клетак па-за іх абалонкай. Гэта адкрывае зусім новы погляд на рэгуляцыю паводзінаў клетак і падказвае больш просты шлях стварэння лекаў, якія дзейнічаюць звонку клеткі, а не павінны пранікаць унутр», — адзначыў Далва.
Вучоныя ўстанавілі, што актыўныя нейроны выдзяляюць VLK, які ўзмацняе дзеянне рэцэптара, задзейнічанага ў болевай адчувальнасці, навучанні і памяці. Калі даследчыкі выдалілі фермент з болевых нейронаў у мышэй, тыя перасталі адчуваць звычайны пасляаперацыйны боль, але захавалі нармальныя рухальныя і сэнсарныя функцыі. Даданне дадатковай колькасці VLK, наадварот, узмацняла болевую рэакцыю.
Паводле слоў Тэда Прайса, дырэктара Цэнтра даследаванняў болю ў Даласе, гэта адкрыццё закранае ключавыя механізмы сінаптычнай пластычнасці — працэсаў, якія вызначаюць змяненне сілы сувязяў паміж нейронамі і ўплываюць на фармаванне памяці.
Новыя даныя таксама могуць прывесці да распрацоўкі больш бяспечных метадаў кантролю болю. Замест прамога ўздзеяння на NMDA-рэцэптары ўмяшанне ў працу ферментаў кшталту VLK дазваляе пазбягаць небяспечных пабочных эфектаў, якія суправаджаюць традыцыйныя падыходы.
Вучоныя лічаць, што адкрыццё можа стаць адным з першых крокаў да асваення прынцыпова новага класа медыцынскіх умяшанняў — спосабаў кантролю ўзаемадзеяння клеткавых бялкоў па-за клеткай. Такі падыход можа спрасціць распрацоўку прэпаратаў і зменшыць рызыку непажаданых уздзеянняў, бо лякарству не трэба пранікаць унутр клеткі.
Наступным этапам даследчыкі бачаць праверку таго, ці абмежаваны гэты механізм некалькімі бялкамі, або ён з'яўляецца часткай больш шырокай, але пакуль недастаткова вывучанай сістэмы. У выпадку пацверджання гэта можа паўплываць на распрацоўку новых стратэгій лячэння неўралагічных захворванняў.