У Эфіопіі выяўлена загадкавая ступня старажытнага сваяка чалавека
- 28.11.2025, 15:23
- 3,118
Адкрыццё ставіць пад сумнеў унікальны статус віду Люсі.
Новыя акамянеласці, знойдзеныя ў Эфіопіі, дазволілі міжнароднай камандзе навукоўцаў канчаткова ўстанавіць, што загадкавая ступня з супрацьпастаўленым вялікім пальцам, знойдзеная ў 2009 годзе, належыць нядаўна апісанаму старажытнаму сваяку чалавека — Australopithecus deyiremeda. Адкрыццё ставіць пад сумнеў унікальны статус віду Люсі (Australopithecus afarensis), які доўгі час лічыўся адзіным гамінідам рэгіёна больш за тры мільёны гадоў таму. Праца апублікавана ў часопісе Nature.
Да выяўлення ступні з Буртэле спецыялісты былі ўпэўненыя, што менавіта afarensis дамінаваў на паўночным усходзе Эфіопіі ў той перыяд. Але знаходка з «малпападобным» хапальным вялікім пальцам — прыкметай, якой не было ў Люсі, — прымусіла перагледзець ранейшыя ўяўленні.
У 2015 годзе даследчая група прапанавала вылучыць новы від — A. deyiremeda, на падставе фрагментаў сківіцы ўзростам каля 3,4 млн гадоў. Аднак даказаць, што раней знойдзеная ступня належыць гэтаму віду, тады не ўдалося, што выклікала скептыцызм у навуковай супольнасці.
Цяпер сітуацыя змянілася. Навукоўцы паведамілі, што новая сківіца з 12 зубамі з таго ж раёна мае выразныя марфалагічныя супадзенні са ступнёй.
«Мы не маем сумненняў, што ступня з Буртэле адносіцца да таго ж віду, што і знойдзеныя зубы і сківіца», — заявіў кіраўнік даследавання Ёханэс Хайле-Селасіе з Універсітэта штата Арызона.
Даследаванне паказала, што A. deyiremeda быў больш прымітыўным, чым «родзічы» з віду afarensis. Камп'ютарная тамаграфія зубоў сведчыць пра менш развітыя чалавечыя рысы, а ізатопны аналіз пацвярджае харчаванне з дрэў — лісце, плады, арэхі. Гэта адпавядае і будове ступні: хапальны вялікі палец сведчыць, што гэтыя гамініды праводзілі больш часу ў кронах дрэў.
Галоўнай загадкай заставалася, як два такія розныя віды маглі суіснаваць на адной тэрыторыі. Паводле даных аўтараў працы, разгадка палягае ў падзяленні экалагічных ніш: A. deyiremeda аддаваў перавагу лясному асяроддзю і харчаванню з дрэў, тады як afarensis быў больш арыентаваны на наземны лад жыцця. Гэта змяншала канкурэнцыю і забяспечвала магчымасць суіснавання.
«Суіснаванне відаў сягае глыбока ў нашу гісторыю», — падкрэсліў Хайле-Селасіе.
Спецыялісты, якія не ўдзельнічалі ў працы, ацэньваюць адкрыццё як значнае. Паводле слоў палеалітычнага археолага Джона Макнаба з Саўтгемптанскага ўніверсітэта, новыя даныя ўзмацняюць аргументы на карысць самастойнасці A. deyiremeda і «дадаюць новага ўдзельніка ў дыскусію пра тое, хто стаў прадкам Homo sapiens».