«Маім героем быў кіборг з «Тэрмінатара 2»»

У 46 беларус выглядае лепш, чым у 20.

Апошнія месяцы Onlíner з задавальненнем даследуе разнастайнасць мужчынскай прыгажосці — дагледжанай, калючай, вытанчанай, грубай, мяккай, інтэлігентнай, брутальнай, тэстастэронавай, ціхай… Усё гэта — беларусы. Рубрыка «У 40 на 20» працягваецца.

«Маім героем быў кіборг T-800 з „Тэрмінатара 2“»

Тыпаж Дзмітрыя Баранчыка — «Антоніа Бандэрас сустракае Северуса Снэйпа» — на першы погляд здаецца пагрозліва маскулінным. Але, як высвятляецца пазней, развагі 46-гадовага мужчыны (амаль) пазбаўленыя мачызму.

Дзмітрый вырас у невялікай вёсцы пад Ляхавічамі (Брэсцкая вобласць). Цяпер гэта аграгарадок на рацэ Ведзьма — так, рэальная назва. З такімі тапонімамі, самі разумееце, без містычных паваротаў у сюжэце не абысціся.

— Калі маці была цяжарная мной, бацька сышоў, пакінуў сям’ю. Бабуля часта расказвала гэтую «вясёлую» гісторыю. Мама, будучы ўжо на дзевятым месяцы, сядзела за касай у буфеце на першым паверсе, а ў гэты самы момант у рэстаране на другім паверсе ішло вяселле майго бацькі з іншай жанчынай. Госці спускаліся ўніз, каб параўнаць, хто прыкольней — былая любоў ці новая жонка… Калі я нарадзіўся — вылітая копія таты, — кропля нянавісці, прызначаная бацьку, перамясцілася на сына. Маме было цяжка на мяне глядзець, і я гэта адчуваў.

У 4 гады ў мяне з’явіўся айчым. Але адносіны не заладзіліся. У сям’і было вельмі шмат хатняга гвалту. Мяне даволі моцна каралі фізічна. Айчым падымаў руку на маю маці. Калі ён зрабіў гэта чарговы раз, я ўступіўся. Паводзіў сябе жорстка. Потым мы больш за дзесяць гадоў не размаўлялі. Цяпер, ужо дарослым розумам, я разумею, што ў айчыма было цяжкае дзяцінства, ён некалькі гадоў правёў у калоніі для непаўналетніх, бачыў нямала жахаў… Але тады, у 15 гадоў, я не мог яго апраўдаць. Адзіным маім аднадумцам быў малодшы брат — я заўсёды імкнуўся яго абараняць і апекаваць. У нас дагэтуль блізкія адносіны, мы бачымся кожны дзень.

Калі старэйшыя мужчыны здрадзілі табе, то на каго раўняцца? Як склейваць уласную хлопечую ідэнтычнасць? У эпоху сталення Дзмітрыю давялося збіраць вобраз бацькі па кавалачках: з кніг, фільмаў, рэальнасці дзевяностых.

— У 13 гадоў паводле публікацый у газеце, часткамі, я ўпершыню прачытаў кнігу Арнольда Шварцэнэгера «Качаючы жалеза» (яна з’явілася яшчэ да фільма) — з тых часоў Арні стаў маім прыкладам. Я перачытаў усю навуковую фантастыку, якая толькі была даступная, падшыўкі часопісаў «Тэхніка — моладзі» і «Юны тэхнік». Узорам для мяне, падлетка, стаў Сім з аповесці «Лёд і полымя» Рэя Брэдберы. Яшчэ адным героем — кіборг T-800 з «Тэрмінатара 2». Памятаеце кульмінацыйную сцэну, дзе з’яўляецца сістэмнае паведамленне «Крыніца рэзервовага сілкавання ўключаная» і тэрмінатар адзінай, што засталася, канечнасцю выцягвае лом з грудзей і даводзіць місію па абароне хлопчыка да канца? Я спачатку прачытаў гэта ў кнізе і толькі потым убачыў па тэлевізары.

Разумны хлопчык, які любіў шмат чытаць — surprise, surprise! — не карыстаўся папулярнасцю ў равеснікаў у вёсцы. Дзмітрыю нават прыдумалі абразлівую мянушку Паралельны. Трэба было пераехаць у сталіцу, каб зразумець: праблема была ў асяроддзі, а не ў ім самім.

— У вёсцы я рэальна лічыў сябе ізгоем. Адчуваў сябе нейкім тармазом, таму што не мог, як мой лепшы сябар Макс, блакітнавокі бландзін, хутка пачаць размову з дзяўчынамі і несці лухту з упэўненым выглядам. Я лічыў, што ён прыгажун, а я так, на другіх ролях. Наколькі моцна я памыляўся, стала зразумела толькі праз дзесяцігоддзі.

Я не лічыў сябе прыгожым у школе, хоць і разумеў, што аб’ём грудной клеткі ў мяне большы, чым у аднакласпнікаў, і развіты я лепш. Мне здавалася, што нічым асаблівым я не вылучаюся. Жылі мы, шчыра кажучы, небагата, але бацькі ў дзевяностыя ездзілі ў Польшчу і прывозілі адтуль вараныя джынсы-«мальвіны». Гэта было вельмі крута! У мінулым годзе, дарэчы, гісторыя зрабіла віраж: бананападобныя, крыху пашыраныя ў каленях і звужаныя на шчыкалатках джогеры зноў увайшлі ў моду.

«Я заўсёды адчуваў сябе няўклюдным, занадта масіўным»

Родны бацька нашага героя памёр ад інсульту зусім маладым: яму не было і 30. Дарэчы, прыкладна ў тым жа ўзросце Дзмітрый трапіць у ДТЗ — амаль лятальнае. Як вам супадзенне?.. Яго стрыечны брат таксама памёр маладым. Не дзіва, што з юнацтва хлопец задумаўся, як падмануць старасць або нават пераадолець смерць. Сёння гэта называецца «геронталогія».

— Ключавым фактарам тут была не вонкавая прывабнасць, а менавіта спосабы падаўжэння жыцця. Аднойчы, гадоў у 13, я вычытаў пра манахаў, якія праходзілі выпрабаванні ля горнага возера. Узімку яны апускалі ручнік у палонку, адціскалі, а потым набрасалі сабе на плечы і спаборнічалі, хто даўжэй так прасядзіць, змяняючы адзін мокры ручнік другім. Я вырашыў: чым я горшы за манахаў? У той зімовы дзень на вуліцы было амаль −20°C (у Брэсцкай вобласці яшчэ здараліся моцныя маразы). Я выйшаў з дому, набросіўшы на плечы мокрую прасціну і басанож крочачы па снезе. Я прастаяў так хвілін 20—30 і сапраўды не адчуваў холаду. Але, зайшоўшы назад у добра пратаплены дом, проста ўпаў, паўзком дабіраўся да ложка. А на наступны дзень атрымаў ад мамы вымову.

Першы спартзал у вёсцы мы збіралі ўласнымі рукамі, калі мне было каля 14. Распад Саюза, браткі, бойкі раён на раён, культ моцна накачанага цела, кніга Арнольда, эксперыменты з жалезам, адсутнасць разумення, што ежа першасная… У маладосці была ідэя, што трэба набраць мышачную масу: важыць кілаграмаў 105—110, а потым схуднець, «падсохнуць» і заставацца каля 96 кілаграмаў пры росце 184 сантыметраў. І я стараўся. Але ў спорце заўсёды адчуваў сябе няўклюдным, занадта масіўным. І быццам бы нейкія дадзеныя ў мяне былі, але кінематыкі і правільных рухаў не хапала.

У жыцці Дзмітрыя будзе шмат эпізодаў, калі ён выпрабуе ўласнае цела на трываласць, — ад шматгадзінных трэніровак і наўмыснай дэпрівацыі сну да ўдару кастэтом у вулічнай бойцы. Хаця да псіхалогіі наш герой і ставіцца са скепсісам, але гвалт, перажыты ў дзяцінстве, яшчэ доўга будзе яго суправаджаць — паводле ўсіх законаў жанру. Дзіця, якое перажыло аб’юз, звычайна або само займае пазіцыю тырана, або ператвараецца ў ахвяру. Рэдкім людзям удаецца выбрацца з гэтых двух роляў.

— У 1996 годзе, калі я паступіў у БНТУ на гідратэхнічнае будаўніцтва і жыў у інтэрнаце ў Мінску, часы былі такія, што міліцыя баялася туды прыязджаць. Памятаю, аднойчы я вярнуўся ў «общагу» пасля чарговай паездкі дадому — ні рэчаў майго суседа, ні яго самога ў пакоі няма. Абсалютная пустэча. Я не мог зразумець, што здарылася. Як мне расказалі хлопцы, ён атрымаў цяжкую чэрапна-мазгавую траўму і апынуўся ў бальніцы — проста таму, што няправільна адказаў на пытанне «Пазычыш грошай?». Тады я ўпершыню закурыў.

«Пасля аварыі лекары лічылі, што я не змагу поўнавартасна хадзіць. Ха!»

Потым была армія і самыя розныя месцы працы — ад адміністратара ў начным клубе да прадаўца карнізаў і інжынера па рэкламацыях. Апошні дзясятак гадоў Дзмітрый працуе з крыптавалютай і каштоўнымі паперамі на біржы.

— Упершыню я пачаў разумець, што, напэўна, прывабны і падабаюся жанчынам, калі працаваў адміністратарам у Dankoff Club. Калісьці гэтае месца грымела на ўвесь Мінск… У тую пару свайго жыцця я стаў шмат хадзіць па начных клубах: «Белая Вежа», «Шайба» — і раптам высветлілася, што ўсё добра, я цікавы.

Тым не менш мяне доўга пераследавала ідэя, што я траўмаваны — і не маю права несці гэтую травму далей. Рэпрадукаваць сваё дзяцінства. Здавалася, я не павінен станавіцца бацькам. Я не дазваляў сабе гэтага. Мой першы шлюб здарыўся ў 25 гадоў і працягнуўся нядоўга — менш за год. У тых адносінах я быў «выратавальнікам» — роля нявдзячная, гэтак жа як і ілюзорная. Але, хочацца верыць, мы паспелі нешта даць адно аднаму.

У чэрвені 2005 года я трапіў у вельмі сур’ёзнае ДТЗ на матацыкле. З тых часоў, калі людзі пачынаюць дзяліцца планамі на жыццё, я усміхаюся. У мяне быў вельмі дакладны план паляцець у панядзелак у Маскву на навучанне па працы. А ў пятніцу я ехаў на матацыкле і… Ачуняў у бальніцы ў нядзелю. Убачыў у люстэрку свой адбітак… Твар трэба было сшываць па кавалачках. Мяне добра пасекла. Таз быў разбіты, з нагі здзерлі скуру. Людзі баяцца памерці, але тады я зразумеў, што гэта не самае страшнае. Самае страшнае — быць беспаможным. У той момант першая жонка і сказала: «Нам трэба разысціся».

У бальніцы я ляжаў у асобнай палаце, дакладней вісіў у паветры — у спецыяльным «гамаку», каб таз зрастаўся. Было некалькі аперацый па перасадцы скуры. Лекары лічылі, што я не змагу поўнавартасна хадзіць. У якім сэнсе?! У кастрычніку я ўжо гуляў на мыліцах па вуліцы. У лістападзе з палачкай выйшаў на працу. Нагружаў сумку цяжкімі паперамі, папкамі, ноўтбукам, кілаграмаў на 5—7 і спецыяльна на грамадскім транспарце перамяшчаўся па аб’ектах, не карыстаўся службовым аўтамабілем. Гэта было пачаткам майго аднаўлення. У снежні я прыйшоў на карпаратыў без палачкі. І з тых часоў трывала стаю на нагах.

«Менавіта дачка матывуе мяне не старэць»

У 30 гадоў Дзмітрый ажаніўся другі раз. У яго нарадзілася дачка Віялета. Шлюб працягнуўся больш за дзесяць гадоў, але, на жаль, таксама распаўся.

— Ковідны год многія пары не перажылі. Вось і мы разышліся зімой 2020-га. Больш за ўсё я перажываў за дачку. У момант разводу мне здавалася, што гэта найгоршае, што можа здарыцца з дзіцем. Але ў выніку ўсё паступова наладзілася. Цяпер Віялета, якой амаль 14, некалькі дзён на тыдзень жыве ў мяне, некалькі дзён — у мамы. Мы сумленна дзелім бацькоўства напалову. Менавіта ў дачцы я знайшоў сэнс. Напэўна, калі б не мой негатыўны досвед з айчымам, магчыма, яна радзей называла б мяне «самы лепшы тата». Я зрабіў выбар не рэтрансляваць скажоны метад выхавання далей. Змог спыніць пераемны гвалт у сабе. Часам, вядома, думаю з тугой: чаму я змог, а мае бацькі не захацелі?..

Менавіта дачка матывуе мяне не старэць. Памятаю, Віялеце было 3 гады, і я разам з ёй зрабіў куляк — усе пазванкі хруснулі. А мне ўсяго толькі 35! Тады ўпершыню з’явілася жаданне аднавіць фізічныя нагрузкі. Усё ж я стараюся выхоўваць дачку прыкладам, а не настаўленнямі.

Цяпер, у 46, я выглядаю і адчуваю сябе лепш, чым у 20. Ва многім гэта пабочны эфект нежадання яшчэ раз выклікаць хуткую. Восенню 2022-га мне стала так дрэнна, што давялося ехаць у бальніцу — першы раз пасля ДТЗ. Я не мог ні сядзець, ні стаяць. Высветлілася, гэта камяні ў жоўцевай бурбалцы, халецыстыт. Лекары сказалі, ва ўсім вінаваты маларухомы лад жыцця.

З тых часоў я выпрацаваў звычку штодня, уключна з зімовымі месяцамі, нават пры −10°C праходзіць пехатой 7—10 кіламетраў уздоўж Цнянкі ў хуткім тэмпе. І справа тут не ў 10 тыс. крокаў у дзень — проста для добрай трэніроўкі арганізму патрэбны пэўны пульс (120 удараў у хвіліну) і кадэнс (130 крокаў у хвіліну). Па дарозе я захожу ў чатыры спартпляцоўкі і раблю практыкаванні на брусах, падцягванні, цягі рукой на блочных трэнажорах. Найцяжэйшае — не ўступаць у спаборніцтвы з іншымі мужчынамі, якія робяць больш, а памятаць пра ўласны план. Няхай колькасць паўтораў будзе невялікая, але аб’ём нагрузкі кожны раз павінен расці.

Дарэчы, калі я спрабаваў рабіць тое самае ў вёсцы, то сустракаў толькі сарказм. А за гады прагулкі ўздоўж Цнянкі прывык да таго, што людзі рэгулярна даюць падбадзёрваючыя каментары і паказваюць вялікі палец — і бабулі, і дзядулі, і дробныя хлапчукі. Выснова: калі асяроддзе лічыць цябе «паралельным», то праблема ў асяроддзі. Сказаў бы мне гэта хто-небудзь у 19 гадоў!

У 44 гады Дзмітрый вырашыў, што ў яго «мала тэстастэрону», — і пераключыўся на інтэрвальнае харчаванне. Прыблізна а 11:00 ён снедаў сачавіцай або курыцай, а а 15:00 з’ядаў на абед вялікую яечню — і ўсё, пасля 19:00 ніякай ежы. Адзінае рэдкае выключэнне — чыпсы з дачкой на выходных. Вынік вы можаце бачыць на фота:

— Цяпер я прыйшоў да высновы, што нельга ўвесь час быць у ідэальнай форме. Калі чалавек будзе пастаянна трымаць толькі 10% тлушчу, то ён пражыве на 15 гадоў менш, чым мог бы. Пытанне не ў вялікай колькасці паходаў у трэнажорку або нейкіх асаблівых практыкаваннях. Я ўжо пяць гадоў не быў у спартзале — і ўсё роўна ў выдатнай форме. Бо да прагулкі на 7 кіламетраў я дадаю кароткія трэніроўкі на працягу дня. Яны займаюць у мяне 6—8 хвілін — роўна столькі, колькі раней займаў перакур. Дастаткова адціснуцца ў дзвярным праёме і зрабіць прысяданні. Галоўнае — захоўваць рэгулярнасць. Гэта настолькі проста, што людзі звычайна адказваюць мне: не-не-не.

Калі я дзень-два прасяджу за камп’ютарам, не рухаючыся, то адразу пытаю сябе: «Хочацца ў бальнічку?» — «Не хочацца». Значыць, робім зарадку, разаграваемся — і наперад, на прагулку.

Вядома, усё ўпіраецца ў цыклы. У кастрычніку, лістападзе і снежні, напрыклад, мы павінны крыху расслабляцца, трошкі «таўсцець» — гэта нармальна. Салодкае чалавеку таксама можна есці, але толькі пасля таго, як ты ўжо пазаймаўся.

На мой погляд, прыгажосць мужчыны, у адрозненне ад эстэтычнай жаночай, — гэта прыгажосць скрыні з інструментамі. Функцыянальная. Ведаеце прыказку «Качкі падабаюцца толькі качкам»? Я чытаў вынікі даследаванняў па прывабнасці для жанчын: качкі набіраюць усяго 6%. Многія лічаць, што вельмі накачаныя мужчыны занадта самалюбныя. І да таго ж патрэбна сапраўды шмат часу, каб абслугоўваць мышачную масу, падтрымліваць такую форму. Гэта час, які не ўдзяліш сям’і і блізкім. Вось у чым штука.

Таму мой «спіс прыгажосці» — гэта ў першую чаргу «спіс здароўя». Паўтаруся: доўгія пешыя прагулкі, таму што наш арганізм мае патрэбу ў кіслародзе. Плюс кароткія трэніроўкі на працягу дня. Яшчэ масаж твару — гэта, дарэчы, класная штука. Хаця мужчынам ён, насамрэч, патрэбны менш, чым жанчынам, калі карыстацца ротарнай электрабрітвай. Яна добра ўсё прамінае, ніякіх застоеў.

Я яшчэ пачаў фарбаваць валасы. У мінулым годзе сівізны ўжо было шмат: праца нервовая. І я спытаў у дачкі: «Пафарбавацца ў плацінавы?» Яна адказала: «Не, давай у чорны. Будзеш як Северус Снэйп».

Я не палю. Паліў паўжыцця, але ў 42 гады кінуў. Цяпер ужо і не п’ю алкаголь, хоць вельмі любіў кукурузны бурбон.

І, дарэчы, пасля 40 я ўсяляк пратэстую супраць «чароўных таблетак» і асабліва супраць замяшчальнай гарманальнай тэрапіі. Хочаш умець тое ж, што і ў 25—30? Окей, рабі гэта! Эндакрынная сістэма падцягнецца. Хочаш моцныя рукі? Умацоўвай. Хуткія ногі? Прыпаркуйся крыху далей і ідзі. Патрэбна бадзёрасць раніцай? Лягай спаць да поўначы. Усё ўпіраецца ў мастацтва маленькіх крокаў. Няма лішніх грошай на спартзал? Зараз зрабі зарадку. Не хочаш разбірацца ў спартыўным харчаванні? Сачавіца, яйкі, тварог і аўсянка табе ў дапамогу.

Свет сапраўды можна змяніць, толькі пачынаючы з сябе. Гэта банальнасць, але самая недаацэненая.

Вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL97116022020000000216711123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас charter97@gmail.com