«Газпрам» назаўжды страціў Еўропу

Рэальнасць змяняе правілы гульні.

Пасля пачатку поўнамаштабнага ўварвання Расеі ва Украіну ў лютым 2022 года пастаўкі расейскага газу ў Еўропу рэзка скараціліся. Яшчэ ў 2021 годзе Газпрам забяспечваў блізу 40% спажывання газу ў ЕЗ (155 млрд кубаметраў), але да 2024 года аб'ёмы ўпалі да 51,6 млрд кубаметраў, з якіх 31,6 млрд — па трубаправодах. Афіцыйная мэта ЕЗ - цалкам адмовіцца ад расейскага газу да канца 2027 года, пазбавіўшы Маскву магчымасці выкарыстоўваць энэргарэсурсы як палітычную зброю, піша The National Interest (пераклад — сайт Charter97.org).

Некаторыя еўрапейскія палітыкі не выключаюць частковага вяртання расейскіх паставак - у якасці элемента патэнцыйнай угоды пры мірных перамовах аб Украіне. Дадатковым чыннікам стала цікавасць амерыканскіх інвестараў да аднаўлення пашкоджанай сістэмы «Паўночная плынь». Калі санкцыі будуць знятыя, а інфраструктура запрацуе, газ з Расеі тэарэтычна зможа вярнуцца пад замежным кіраваннем.

Аднак рэальнасць мяняе правілы гульні. Эканамічныя і палітычныя ўмовы ў Еўропе значна трансфармаваліся:

Старыя інвестыцыі ў расейскія газаправоды страцілі значэнне. Пасля крызісу 2022 года краіны ЕЗ рэзка знізілі спажыванне газу і нарасцілі імпарт ЗПГ, у першую чаргу з ЗША і Нарвэгіі. Нямеччыны, Італія, Польшча і Грэцыя пабудавалі або пашырылі тэрміналы для прыёму ЗПГ, замацаваўшы новую энэргагеаграфію.

Карпаратыўныя інтарэсы змяніліся. Кампаніі, якія ўклалі мільярды ў альтэрнатыўныя пастаўкі і «зялёную» мадэрнізацыю, будуць супраціўляцца вяртанню таннага расейскага газу, які падарве іх бізнэс-мадэлі.

Палітыка ЕЗ перайшла ад «блакітны» (газ як пераходнае паліва) да «зялёнай». План REPowerEU і абноўленая дырэктыва для аднаўляльных крыніц энэргіі прадугледжваюць паскораны пераход да чыстай энэргетыкі, уключаючы зялёны вадарод і скарачэнне дзелі выкапнёвага паліва.

Хоць асобныя краіны — такія як Вугоршчына і Славакія — захоўваюць шчыльныя сувязі з «Газпрамам», агульная тэндэнцыя ў Еўропе відавочная - роля газу ў энэргабалансе зніжаецца, а прыярытэты ссоўваюцца да аднаўляльных крыніц.

Нават калі палітычная сітуацыя зробіць вяртанне расейскага газу ў Еўропу фармальна магчымым, яго дзель у энэргасістэме наўрад ці зноў стане значнай.

Вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL97116022020000000216711123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас charter97@gmail.com