Памёр апошні з братоў Бельскіх, якія партызанілі ў Налібоцкай пушчы

Атрад Бельскіх стварыў у пушчы найбуйнейшы лясны лагер для яўрэяў у акупаванай Еўропе.

У ЗША ва ўзросце 98 гадоў памёр Арон Бельскі, самы малодшы з братоў Бельскіх, якія падчас Другой сусветнай вайны стварылі ў Налібоцкай пушчы найбуйнейшы лясны лагер для яўрэяў у акупаванай Еўропе. Пра гэта паведаміў у Facebook журналіст Дзмітрый Гурневіч.

Да вайны сям’я Бельскіх жыла ў вёсцы Станкевічы каля Налібоцкай пушчы, дзе яны былі адзінымі яўрэямі. У сям’і Давіда і Бэлы Бельскіх было 11 дзяцей. Старэйшы сын, Тувія, вучыўся ў яўрэйскай і польскай школах, служыў у польскім войску, ведаў шэсць моў.

Пасля нямецкага ўварвання ў 1941 годзе сям’я Бельскіх панесла вялікія страты: двух братоў і частку сваякоў нацысты расстралялі, малодшы Арон, тады падлетак, цудам уратаваўся. У снежні 1941 года браты стварылі ў лесе невялікі партызанскі атрад з 17 чалавек. Камандзірам стаў Тувія. З цягам часу атрад вырас да сотняў людзей.

Атрад Бельскіх стаў вядомы тым, што прымаў усіх яўрэяў, у тым ліку жанчын, дзяцей і старых, у той час як іншыя партызанскія групы часта ім адмаўлялі. Тувія лічыў галоўнай задачай не столькі баявыя дзеянні, колькі выратаванне людзей: «лепш выратаваць адну старую яўрэйку, чым забіць дзесяць немцаў».

З цягам часу лагер ператварыўся ў сапраўдную «вёску ў лесе» — з пякарняй, кавальняй, школай, бальніцай і нават вяселлямі. Пры гэтым атрад таксама вёў баявыя дзеянні: падрываў эшалоны і масты, удзельнічаў у засадах, знішчыў сотні ворагаў. Падчас буйной нямецкай аперацыі «Герман» у 1943 годзе атрад выжыў, схаваўшыся ў балотах.

Усяго браты Бельскія ўратавалі ад знішчэння каля 1230 яўрэяў. Немцы прызначылі вялікую ўзнагароду за галаву Тувіі. Пасля вызвалення Беларусі ўсе браты засталіся жывымі, акрамя Асаэля, які загінуў у Чырвонай Арміі пад канец вайны.

Браты Тувія, Зусь і Арон пасля пераследу з боку НКВД спачатку ўцяклі ў Польшчу, потым у Палестыну, а ў сярэдзіне 1950‑х пераехалі ў ЗША. Там яны жылі ў Брукліне, працавалі ў транспартнай сферы. Тувія памёр у 1986 годзе, Зусь — у 1995-м, а малодшы Арон яшчэ доўга жыў у Маямі аж да ўчарашняга дня.

Вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL97116022020000000216711123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас charter97@gmail.com