Раскрытыя таямніцы артылерыі затанулага флагмана XV стагоддзя
1- 24.09.2025, 18:11
- 4,646
Такімі караблямі карысталіся Хрыстафор Калумб і Вашку да Гама.
Археолагі прадставілі новыя даныя аб артылерыі на борце дацка-нарвежскага каралеўскага флагмана «Грыбсхунден» — унікальнага карабля канца Сярэднявечча, празванага «плаўучым замкам» караля Даніі Іагана, піша Interesting Engineering (пераклад — сайт Charter97.org).
Пабудаваны ў 1483–1484 гадах, «Грыбсхунден» лічыцца найбольш добра захаваным карвельным ваенным суднам эпохі Вялікіх геаграфічных адкрыццяў. Падобныя караблі выкарыстоўвалі вялікія мараплаўцы Хрыстафор Калумб і Вашку да Гама.
Даследаванні, праведзеныя вучонымі Лундскага ўніверсітэта пад кіраўніцтвам прафесара Нікало Дэлл’Унта, паказалі, што карабель быў узброены як мінімум 50 дробнакалібернымі гарматамі, якія стралялі свінцовымі ядрамі з жалезным стрыжнем. Гэтыя гарматы прызначаліся для блізкага бою і знішчэння экіпажа праціўніка перад абордажам.
Навукоўцы аднавілі 11 гармат у лічбавым фармаце, выкарыстаўшы 3D-мадэлі слядоў, што засталіся ў драўляных ложаментах. Гэта дае рэдкі погляд на спалучэнне новых тэхналогій караблебудавання і артылерыі, якія забяспечылі еўрапейцам ваенную перавагу на моры.
Карабель служыў каралю Іагану каля дзесяці гадоў і затануў ля шведскага горада Роннебю ў чэрвені 1495 года. Паводле сведчанняў сучаснікаў, яго знішчылі выбух і пажар. Знойдзеныя на месцы катастрофы свінцовыя ядры пацвярджаюць версію пра дэтанацыю боепрыпасаў.
Хоць Данія і Нарвегія валодалі тэхналогіямі, параўнальнымі з Іспаніяй і Партугаліяй, у экспансію ў Амерыку яны не ўцягнуліся. Кароль быў засяроджаны на ўмацаванні ўлады ў Балтыйскім рэгіёне, а папская булла 1493 года замацавала за Іспаніяй правы на Новы Свет, што фактычна выключыла ўдзел Скандынавіі ў каланіяльных паходах.