Шок: кітайскія рабочыя жывуць у Менску ў свінскіх умовах (Фота)

У Менску на месцы Парка 40-годдзя Кастрычніка поўным ходам ідзе будаўніцтва гасцінічнага комплексу «Пекін».

Гатэль ўзводзіцца да чэмпіянату свету па хакеі. Працуюць на аб'екце ў асноўным кітайцы. Але ўмовы, у якіх жывуць азіяцкія рабочыя, шакіруюць, піша «Народная воля».

Трохі перадгісторыі

Як пісала Беларускае тэлеграфнае агенцтва восенню мінулага года, спасылаючыся на прэм'ер-міністра Міхаіла Мясніковіча, «гасцініца «Пекін» прыўнясе ў жыццё беларусаў яшчэ адну часцінку вялікай старажытнай і вечна маладой культуры кітайскага народа».

Тое ж самае, толькі яшчэ больш квяціста, абяцае плакат на плоце будаўнічай пляцоўкі: «Гасцініца «Пекін» з'яўляецца... гістарычным момантам на шляху развіцця адносін паміж Рэспублікай Беларусь і Кітайскай Народнай Рэспублікай, месцам распаўсюджвання кітайскай культуры і месцам зносін двух народаў».

Раз ужо ў тэксце выкарыстаны цяперашні час, я вырашыў не чакаць заканчэння будаўніцтва, а прама зараз дакрануцца да часцінкі «вялікай старажытнай і вечна маладой» кітайскай культуры. Бо культура - гэта не толькі балет і кераміка, але і арганізацыя побыту.

Хоць Міхаіл Мясніковіч і называў гасцініцу «прыгожым праектам грамадзянскага прызначэння», які закліканы стаць «здабыткам гараджан», плакат на плоце істотна абмяжоўвае катэгорыю тых, для каго прызначаны комплекс, - гэта «высокапастаўленыя госці». Іншымі словамі, нязначная колькасць людзей, далёкіх ад народаў абедзвюх краін.

Прыклад хуткага будаўніцтва

Тое, што кітайцы будуюць хутка, - факт агульнавядомы. Мяне ж цікавіла іншае - у якіх умовах жывуць кітайскія рабочыя, якія будуюць у Менску гасцініцу «Пекін»? Ці можам мы чаму-небудзь у іх павучыцца ў гэтым сэнсе?

Адразу скажу, што са «зносінамі двух народаў» не заладзілася. Кітайскія рабочыя не ведалі нават гутарковага мінімуму мовы краіны свайго знаходжання. І на ўсе пытанні адказвалі або «ні хао» («добры дзень» на кітайскім), шырока ўсміхаючыся, альбо - «no» па-ангельску, адмоўна трасучы галавой і размахваючы рукамі. Вартаўнікі-беларусы пацвердзілі, што па-руску кітайцы «ні бум-бум», і адправілі да перакладчыка, прыстаўленага да рабочых. Але той ад якіх-небудзь каментароў адмовіўся, параіўшы звярнуцца ў Менгарвыканкам.

Перагаварыць мне ўдалося толькі з беларускімі мулярамі, якія падшуквалі сабе тут працу на зіму. Прапанаваныя працадаўцам умовы - 18 даляраў за куб мура - іх не задаволілі. «Ды я на катэджах ў два разы больш зараблю! А кітайцы, глядзі, фігараць за мілую душу. Ну і хай фігараць».

Пранікнуць на «жылую» тэрыторыю будаўнічага гарадка атрымалася толькі з трэцяга разу. Фатаграфаваць прыйшлося з-пад падлогі мабільным тэлефонам - у «месцы зносін двух культур» чужым былі не рады.

Па дарозе да працоўнага мястэчка нам сустрэўся самотны кітаец, які закопваў на беразе Свіслачы нейкую яму. Нічога, акрамя свайго «ні хао», ён сказаць не змог, глядзеў насцярожана і змрочна. Ад яго выгляду цягнула на чорны гумар, і мы з таварышам пажартавалі, што ён, напэўна, закопвае тут субратаў, якія загінулі на чужыне.

Пасля наведвання бытовак гэты настрой толькі ўмацаваўся. Будаўнікі комплексу для «высокапастаўленых гасцей» жывуць ва ўмовах, набліжаных да свінскіх.

Звонку выглядае прывабным і акуратным на фоне закінутых цэхаў завода імя Кірава, знутры гарадок кідае ў роспач. Бруд, прыцемкі, невыносна непрадыхлівае, рашчыненае паветра ў жылых памяшканнях, якія нагадваюць турэмныя камеры захламленыя пакоі, завешаны рэчамі для прасушкі калідор, зваленыя проста на стол кавалкі мяса ў сталовай. Мыццё тут толькі ўручную, а «выгоды» (за выключэннем пісуараў) - у двары.

Складана выказаць здагадку, чаму кітайскія будаўнікі пагадзіліся працаваць у такіх умовах. Няўжо ў самой Паднябеснай побыт на будоўлях яшчэ горш? Ці зарплаты такія маленькія, што людзі ў пагоні за рублём гатовыя пераадольваць тысячы кіламетраў, спаць на бярвеністых насцілах, захутаўшыся ў анучы, і харчавацца прадуктамі сумніўнай якасці?

Цікава, што на цырымоніі закладкі першага каменя ў падмурак гасцінічнага комплексу «Пекін», на якой, дарэчы, прысутнічалі прэм'ер-міністр Беларусі Міхаіл Мясніковіч, старшыня Менгарвыканкама Мікалай Ладуцька і прадстаўнікі мэрыі Пекіна, прагучала, што на дадзеным аб'екце будуць працаваць самыя лепшыя брыгады з Кітая. «Мы зможам атрымаць вялікі практычны вопыт хуткага будаўніцтва, якім славіцца Кітай», - заяўляў Мікалай Ладуцька ... Але калі для кагосьці гэта прыклад будаўніцтва, то для мяне - прыклад таго, як нельга абыходзіцца з людзьмі.