Газета Саўміна: Чаму беларусы не давяраюць нацыянальнай валюце?

Прапагандысты не разумеюць, чаму беларусы захоўваюць грошы ў далярах.

Газета Савета міністраў «Рэспубліка» спрабуе разабрацца, чаму беларусы паступаюць «непатрыятычна», мяняючы рублі на даляры.

«Жаданне выстраіцца ў чэргі ў абменнікаў для нашых суайчыннікаў становіцца чымсьці падобным на звычку. Усё таму, што, у адрозненне ад нашых бліжэйшых суседзяў - расейцаў і ўкраінцаў, так і не навучыліся давяраць нацыянальнай валюце. Таму не варта дзівіцца таму, што час ад часу Нацыянальны банк вымушаны канстатаваць: попыт на даляры і еўра перавышае звычайныя паказчыкі. Нядаўна на гэтай праблеме спыніў сваю ўвагу нават Аляксандр Лукашэнка. Падчас наведвання ААТ «БелАЗ» ён нагадаў, што курс беларускага рубля і яго стабільнасць сёння залежаць у тым ліку ад велічыні попыту і прапановы на валютна-фондавай біржы, а таксама ад настрояў насельніцтва», - піша газета.

Па дадзеных Нацбанка, у верасні беларусы сапраўды павялічылі куплю замежнай валюты. Так, фізічныя асобы прадалі наяўных і безнаяўных даляраў і еўра на $726,2 млн у эквіваленце, набылі - $1 млрд 58,1 млн. Такім чынам, чыстая купля замежнай валюты склала $331,9 млн. Для параўнання: у жніўні ў дачыненні да ліпеня насельніцтва скараціла яе набыццё ў 1,5 разы. Тады сальда куплі-продажу склала $167,7 млн супраць $621,5 млн у ліпені.

«Такі попыт, як тлумачаць спецыялісты, насіў сезонны характар і быў звязаны з перыядам адпачынкаў. Атрымліваецца, што ён скончыўся, і самы час папаўняць спусцелыя за час паездак на поўдзень «скарбонкі»? На самой справе, вераснёўскі рост попыту - гэта ў нейкім сэнсе таксама традыцыя. Менавіта з пачатку восені ўжо які год запар грамадзяне павялічваюць набыццё валюты, часцей адкрываюць валютныя рахункі ў банках. Прычым у мінулыя гады падставы для дэвальвацыі таксама не было ніякай. Проста баяцца паслаблення рубля - і ўсё тут! У студзені, калі чаканні абясцэньвання нацыянальнай валюты не спраўджваліся, як ні ў чым не бывала ўкладчык зноў пачынаў давярацца рублю.

Так што казаць пра абвастрэнне сітуацыі на валютным рынку не прыходзіцца - такія высновы можна зрабіць, вывучыўшы статыстыку мінулых гадоў. Так, па дадзеных Нацбанка, у верасні 2012-га насельніцтва купіла $365,6 млн валюты ў эквіваленце на чыстай аснове. Гэта значыць, нават на $33,7 млн больш, чым цяпер», - адзначаюць прапагандысты.

Затым газета прыводзіць меркаванні экспертаў.

- У прынцыпе, памеры чыстага сальда куплі-продажу супастаўныя, дынамікі няма. А значыць, можна канстатаваць, што нічога незвычайнага на валютным рынку не адбываецца, - дзеліцца меркаваннем старэйшы аналітык ГК FOREXCLUB Валерый Палхоўскі. - Так, год таму была невялікая валютная паніка на фоне курсу, які расце летам, зараз нервовасці насельніцтву дадае ўжо восеньскі рост.

- Людзі прывыклі, што восенню нешта адбываецца, - дапаўняе калегу фінансавы аналітык «Альпары» ў Менску Вадзім Іосуб. - У гэтым годзе ў канцы жніўня - пачатку верасня адбылося абвастрэнне адносінаў паміж Беларускай калійнай кампаніяй і «Уралкаліем». Пасля затрымання Уладзіслава Баўмгертнера рушыў услед шэраг заяў з боку Расеі аб рэзкім скарачэнні паставак нафты, паўсталі нараканні на малочную прадукцыю. Гэта, вядома, магло справакаваць пэўныя панічныя настроі ў асобных укладчыкаў. Хутчэй за ўсё, пік попыту на валюту прыйшоўся як раз на гэты час, на першую палову месяца. Але да канца верасня насельніцтва ўжо супакоілася, таму што ўсе агучаныя пагрозы так і не былі рэалізаваныя.

Прапагандысты палохаюць укладчыкаў дэфолтам у ЗША.

«Так што цалкам магчыма, што ў кастрычніку цікавасць да валюты пацішэе, як гэта было ў мінулым годзе, калі на чыстай аснове фізічныя асобы набылі $281,5 млн. Тым больш што цяпер банкі прапануюць «смачныя» адсоткі для ўкладаў у беларускіх рублях. А хваля чутак пра дэфолт даляра пасля 17 кастрычніка і зусім стала падштурхоўваць некаторых укладчыкаў да спешнага пераводу сваіх зберажэнняў у іншыя формы і валюты. Але і ў гэтым сэнсе аналітыкі перасцерагаюць ад паспешлівых крокаў», - піша газета.

- Сітуацыя, якая склалася ў ЗША, нагадвае, хутчэй, палітычныя гульні. Нешта падобнае ўжо было ў жніўні 2011 года, - нагадвае Валерый Палхоўскі. - Абавязацельствы па аблігацыях перад Федэральным банкам, якія нібыта не зможа абслужыць Амерыка, складаюць 25% ад падатковых плацяжоў, якія паступаюць у бюджэт штомесяц 15-га чысла. Так што тут больш ідзе барацьба за змены ў праграме даступнага медыцынскага абслугоўвання, ініцыяванай Абамам, і палітычныя дывідэнды.

Прадстаўнік ГК FOREX-CLUB лічыць, што, у рэшце рэшт, там, за Атлантычным акіянам, абыйдзецца без узрушэнняў. Рэспубліканцы і дэмакраты дамовяцца і ў чарговы раз уздымуць планку дзяржаўнай пазыкі, бо інакш у першую чаргу наступствы, рэзюмуе газета.