Пасля ўрагану на гомельскай трасе: «Нас тут проста кінулі»

Гамяльчанін Віктар Савіч ў ноч на 16 сакавіка, калі ў краіне бушаваў цыклон «Хавер», выпадкова апынуўся на трасе Гомель-Менск.

Ён распавёў пра тое, чым запомнілася гэта падарожжа, піша «Новы час»:

«Кожны, хто хоць раз купляў білет на цягнік па маршруце Гомель-Менск, выдатна ведае, што задача гэтая няпростая: квіткоў пастаянна не хапае. І таму, калі ў пятніцу мне тэрмінова спатрэбілася ў сталіцу, рашэнне прыйшло спантанна: еду аўтаспынам. Недзе апоўдні я выйшаў на трасу.

Літаральна праз 10 хвілін я ўжо знаходзіўся ў кабіне старэнькага 4-тоннага «Мэрсэдэса». Нягледзячы на шквалісты вецер і моцны снег з дажджом, ехалі мы даволі хутка, шмат у чым дзякуючы выведзенай тэхніцы: ад Гомеля да Жлобіна мы двойчы абганялі калону снегаачышчальнікаў... Але наступны грэйдэр я ўбачыў толькі праз 13 гадзін - ён нерухома застыў на абочыне.

Праблемы пачаліся з першага бабруйскага кальца: дарожнае пакрыццё было моцна замецена, машыны зніжалі хуткасць, ушчыльняўся паток, але не было нават ніякага намёку на спецтэхніку. Стыхія прыйшла, як заўсёды, «нечакана», улады былі, як заўсёды, «не гатовыя»...

Мне давялося пакінуць мерседэс, кіроўца якога змяніў маршрут. Нямелі рукі, замярзалі ногі, вецер пранізваў наскрозь. Сітуацыя прымала сур'ёзны абарот, і я звяртаўся да кожнага беларускага кіроўцы, які стаяў у заторы. Аднак землякі нязменна знаходзілі прычыну адмовіць, да машын з замежнымі нумарамі я і не падыходзіў.

Мне спатрэбілася больш за паўтары гадзіны, каб дабрацца да пачатку калоны, дзе самотны калгасны трактар выйшаў на няроўны бой з магутнай стыхіяй. Да таго моманту, як прабілі каляіну, мая вопратка ўжо пакрылася парай міліметраў лёду, так што кожны рух ламаў «вонкавае покрыва» і даваўся вельмі складана. Думаю, што ў святле фар сустрэчных аўтамабіляў я нават зіхацеў, але гэта ніяк не ўплывала на сумленне кіроўцаў, я так і заставаўся галасаваць на абочыне.

Як не дзіўна, але першая ж машына з замежным нумарам спынілася. Дакладней, праехала міма, але потым кіроўца даў задні ход, рызыкуючы надоўга закапацца ў снезе. Адкрыўшы дзверцы, я дрыготкім ад холаду голасам прамармытаў: «у бок Менска падвязеце?» Лепшае, што я мог пачуць у той момант было: «Да Менска? Добжэ, сядай». Я спрабаваў сказаць, што я закалеў і мне трэба атрэсціся, але кіроўца толькі паклаў на сядзенне некалькі ануч і спачувальна прамовіў: «непагадзь, нічога, сядай».

Першую гадзіну я амаль маўчаў. Лёд на мне растаў, я быў абсалютна мокрым. Паляк толькі зрэдку спачувальна паглядзеў на мяне і правяраў працу печкі, якую адразу ж паставіў на максімум. За гэты час мы прасунуліся не больш 3-4 кіламетраў.

У 16.30 мы спыніліся канчаткова, на шчасце - у нейкай сотні метраў ад кругласутачнага кафэ «Карчма», дзе купілі цыгарэт і хлеба. Трохі далей - запраўка. Кіроўца дастаў газавую гарэлку, спытаў «кава ці чай?», зрабіў пару бутэрбродаў. Многія з тых, каго стыхія спыніла на дарозе, такога шчасця былі пазбаўленыя. А снег усё ішоў...

Дзесьці каля 19.00 кіроўца наладзіў сваю рацыю на перамоўную хвалю беларусаў, і мы ўважліва сачылі за падзеямі на трасе ў параўнальным рэжыме: па рацыі - па жывых сведчаннях, і ў «ружовай» інтэрпрэтацыі беларускіх СМІ. Зразумела, што ніякіх 400 адзінак тэхнікі, выведзеных, па словах афіцыйных СМІ на дарогі, не назіралася на ўсёй трасе ад Бабруйска да сталіцы. Замест абвешчаных на ўсю рэспубліку «гераічных» дзеянняў МНС і войскаў, толькі два разы «праскочыў» усюдыход і працавалі 2 грэйдэры.

Паведамленні аб гарачай гарбаце і кашы, якія нібыта раздаваліся ваеннымі, выглядалі хутчэй здзекам, з-за чаго атрымалі вельмі крытычную ацэнку паляка. Так званыя «пункты абагравання» і зусім прымушалі кіроўцаў збівацца на мат: «А нам што рабіць? Нам да бліжэйшага населенага пункта кіламетраў 10, мы стаім 3 гадзіны».

Наша гутарка канчаткова скацілася да палітыкі, мы ўсё больш пераходзілі на асобы. Да таго ж па рацыі то і справа раздаваліся заклікі «яшчэ раз задумацца аб становішчы ў краіну».

Каля 23.00 міма прайшоў супрацоўнік ДАІ, якога я, па просьбе паляка, спытаў аб сітуацыі на трасе. Са здзеклівай усмешкай, ён адказаў: «Не хвалюйцеся! Зрушымся ў 12 гадзін, 38 хвілін і 46 секунд» і пайшоў далей. Зразумеўшы ўсю безвыходнасць сітуацыі, мы паспрабавалі паспаць.

Дзесьці каля 3 гадзін 40 хвілін нас разбудзілі - можна ехаць. Радасці нашай не было мяжы. Але праз пару кіламетраў зноў сталі. Па рацыі разыходзіліся настолькі ж песімістычныя паведамленні, наколькі вясёлкавымі яны былі па словах афіцыйных СМІ. Хтосьці з іроніяй прапаноўваў здымаць фільм «Апакаліпсіс», хтосьці аджартоўваўся ў адрас улады, але ўсё больш у эфір прабівалася песімістычнае: «Нас тут проста кінулі, мужыкі...»

Пералічваць усё - пальцы сатруцца. Ніякай тэхнікі. Праблемы праезду па адной каляіне вырашаліся «сваімі сіламі», па рацыі. Хтосьці камусьці адліваў бензін. Хтосьці дзяліўся вадой і бутэрбродамі... Мы не ведалі, калі ўсё гэта скончыцца, мяцеліца лютавала. У душы назапашвалася горыч крыўды, і я ўсё часцей паўтараў слова «ганьба».

Па рацыі невядомы нам кіроўца, са слоў брата, які працуе ў ЖКГ, распавёў, што ім для спецтэхнікі элементарна не выдалі паліва, а на звароты журналістаў загадалі адказваць так: «Зламаўся, адпачываю, перакур, абед»... Працавала ж толькі 7 машын..

У 16 гадзін мы ўсё ж дабраліся да кальцавой. Там мяне падабраў добры жыхар з прыгарада, які ехаў у Менск да свайго знаёмага на ноч, каб на раніцу своечасова паспець на працу. Ён быў сведкам сталічнага затору. Там мерзлі жанчыны, старыя і дзеці, а МНС прыбылі толькі праз 10 гадзін. Выжывалі «сваімі сіламі», хто як мог. Запрашалі грэцца ў машыны, у якіх хапала паліва... Усю дарогу мужчына ледзь не са слязамі на вачах паўтараў: «Як жа так можна - марозіць людзей у мірны час!? Бо гэта ў мірны час, як жа так можна!.. Бардак у краіне...»