«Polska Zbrojna»: Расейскае войска набліжаецца да польскай мяжы

Ваеннае супрацоўніцтва Беларусі і Расеі - гэта не толькі сумесныя вучэнні, але таксама вытворчасць узбраенняў і навучанне салдат.

Паколькі беларускі бюджэт даволі абмежаваны, Масква ператварылася ў буйнога пастаўшчыка тэхнікі для Менска і спонсара ваенных манеўраў. Польшча і іншыя члены НАТА ў Цэнтральнай Еўропе павінны ўважліва сачыць за цесным расейска-беларускім узаемадзеяннем у ваеннай сферы, працягваючы развіваць уласныя праграмы кааперацыі і прыцягваючы ўвагу Альянсу да рэгіёну.

Расейскае войска набліжаецца да польскай мяжы

Паведамленні аб размяшчэнні ў Беларусі расейскай знішчальнай авіябазы для павышэння ўзроўню баяздольнасці ВПС гэтай краіны з'явіліся ў снежні 2012 года. З-за частых аварый Менск быў вымушаны вывесці са складу войскаў знішчальнікі Су-27 і бамбавікі Су-24 (50 - 60 самалётаў), якія вычарпалі свой рэсурс. Згодна з расейскімі планамі, у Беларусь, хутчэй за ўсё, прыбудуць цяпер самалёты Су-30, якія могуць быць абсталяваныя ракетамі «паветра-зямля». Расейскі авіяполк па ўсёй верагоднасці размесціцца пад Баранавічамі, дзе знаходзіцца 61-ая авіяцыйная база беларускіх ВПС, на якой базаваліся Су-27. У гэтым годзе Расея плануе стварыць у Беларусі авіяцыйную камендатуру і пераступіць да сумесных баявых дзяжурстваў у паветранай прасторы гэтай краіны. У 2015 годзе Менск атрымае ад Расеі чатыры навучальных самалёта Як-130. Для ўзмацнення патэнцыялу паветранай абароны беларускае войска ўжо закупіла тры батарэі зенітнага ракетнага комплексу «Тор-М2» (першая была прынятая на ўзбраенне ў 2011 годзе, другая ў - 2012), акрамя таго расейцы паставяць беларусам чатыры дывізіёна ракетных сістэм С-300.

Знішчальная авіябаза стане першым расейскім злучэннем з наступальным патэнцыялам на тэрыторыі Беларусі. Яна дазволіць Расеі ўзмацніць кантроль над беларускай часткай агульнай сістэмы СПА, а таксама скараціць час рэагавання на парушэнне паветранай прасторы гэтай краіны. Дзеянні Расеі ў гэтым кірунку можна ўспрымаць як адказ на паглыбленне ваеннага супрацоўніцтва паміж Польшчай і ЗША (у рамках праграмы Aviation Detachment) і падаўжэнне місіі Air Policing у краінах Балтыі.

Расея і Беларусь працягваюць цеснае ўзаемадзеянне ў сферы ВПК. Менск пастаўляе Маскве, у прыватнасці, навігацыйнае абсталяванне, сродкі спадарожнікавай сувязі, радыёстанцыі, стацыянарныя і перасоўныя кампутарныя сістэмы, праграмнае забеспячэнне і аптычнае абсталяванне. Менскі завод колавых цягачоў (МЗКЦ) - гэта адзіны вытворца колавых платформаў для мабільных ракетных комплексаў «Таполя-М» і РС-24 («Ярс»).

Прадпрыемства «Пеленг» з'яўляецца адзіным пастаўшчыком сістэм кіравання агнём для расейскіх танкаў Т-90 і баявой машыны падтрымкі танкаў. Пры пасярэдніцтве «Белтэхэкспарту» і «Расабаронэкспарту», якія кантралююць гандаль прадуктамі ВПК, «Пеленг» удзельнічае ў мадэрнізацыі сістэм кіравання агнём савецкай бронетэхнікі, якая знаходзяцца на ўзбраенні многіх краін свету.

Цікавасць расейцаў прыцягваюць таксама кампанія «Тэтраэдр» і віцебскае канструктарскае бюро «Дысплей». Першая займаецца вытворчасцю зенітных установак, радыёлакацыйных станцый і імітатараў паветраных мэтаў, а другі вырабляе ваенныя маніторы, кампутары, а таксама дыстанцыйна-кіраваны наглядальна-агнявы комплекс «Адунок», які можа ўсталёўвацца на расейскі бронеаўтамабіль «Тыгр». Сярод іншых важных для абедзвюх краін прадпрыемстваў варта назваць «Інтэграл» і «Гарызонт». Першы выпускае паўправадніковыя прыборы і мікрасхемы, якія выкарыстоўваюцца, у прыватнасці, у ядзерных узбраеннях, а другі - дысплеі найноўшага пакалення. У сваю чаргу прадпрыемства «Экран» прадае расейцам сістэмы кіравання і навігацыі для самалётаў Су-27, Су-30 і Су-33. Расея ўжо даўно імкнецца выкупіць большасць прадпрыемстваў беларускага ВПК, каб павялічыць свой вытворчы патэнцыял. Больш за ўсё расейцы хацелі б атрымаць МЗКЦ, у куплі якога зацікаўлены Горкаўскі аўтамабільны завод. У апошні час усё часцей вядуцца размовы аб продажы холдынгу «Расэлектроніка» завода «Інтэграл». Варта падкрэсліць, што беларуская ваенная прамысловасць цалкам залежыць ад заказаў расейскага ВПК і расейскага войска, паколькі за рэдкімі выключэннямі выпускае не гатовыя ўзбраенні, а толькі асобныя камплектуючыя. Таму станоўчай навіной для галіны стала прынятае ўрадам РФ у снежні 2012 года рашэнне, якое зрабіла роўным доступ беларускіх прадпрыемстваў да дзяржаўных замоваў з расейскімі прадпрыемствамі.

Стратэгічнае партнёрства з Беларуссю дазваляе Расеі зрушыць мяжу абароны на 540 кіламетраў на захад. Акрамя таго на беларускай тэрыторыі размяшчаецца шэраг важных ваенных аб'ектаў: радыёлакацыйная станцыя «Волга» (пад Баранавічамі), прызначаная для ранняга папярэджання аб ракетным нападзе і маніторынгу касмічнай прасторы на заходнім напрамку, і размешчаны ў Менскай вобласці (горад Вілейка) вузел сувязі з атамнымі падводнымі лодкамі. Расея заключыла дамову на бясплатную арэнду гэтых баз да 2020 года. Абедзве краіны рэгулярна праводзяць сумесныя ваенныя манеўры. Аднымі з самых маштабных сталі вучэнні 2011 года «Шчыт саюза»: у іх прымалі ўдзел 12 тысяч вайскоўцаў, 120 самалётаў і верталётаў, а таксама больш за 200 адзінак іншай баявой тэхнікі. На вучэннях адпрацоўвалася ўзаемадзеянне войскаў СПА з ужываннем ЗРК С-300, С-400, а таксама комплексаў «Тор», «Панцыр» і «Бук». На бягучы год запланавана 78 сумесных трэніровак. Напрыклад, у красавіку на палігоне «Брэсцкі» адбыліся тактычныя вучэнні з удзелам беларускіх Сіл спецыяльных аперацый і расейскіх дэсантнікаў (800 чалавек). У канцы траўня ў Менску пачаўся другі этап праверкі ўзаемадзеяння штабоў камандавання. Усе гэтыя мерапрыемствы ўваходзяць у падрыхтоўку да запланаваных на верасень манеўраў «Захад-2013».

Пры цяперашнім фінансавым стане Беларусі, якой не хапае сродкаў на мадэрнізацыю свайго войска (яе ваенны бюджэт на 2013 год склаў 684,4 млн даляраў, і вырас у параўнанні з мінулым годам на 15%), без расейскай дапамогі падтрымаць баяздольнасць краіны было б немагчыма. Расея апасродкаваным чынам фінансуе функцыянаванне беларускага войска, пастаўляючы яму ўзбраенні (у першую чаргу - авіяцыйныя тэхналогіі, комплексы С-300, у перспектыве - С-400 і «Іскандэр»), боепрыпасы, запасныя часткі, паліва і змазачныя матэрыялы, а таксама ажыццяўляючы сэрвіснае абслугоўванне ваеннай тэхнікі. Расеі выгадна праводзіць на тэрыторыі Беларусі манеўры і падтрымліваць функцыянаванне там выпрабавальных палігонаў. Аднак Лукашэнка будзе старацца захаваць незалежнасць сваіх узброеных сіл, кантралюючы кадравыя пытанні ці, напрыклад, тармозячы рашэнні па размяшчэнні расейскіх баз.

Падтрымліваючы цеснае супрацоўніцтва з Менскам, Масква хоча прадэманстраваць, што яна здольная адказаць на дзеянні НАТА і ЗША ў Цэнтральнай Еўропе, больш за тое, па меры пагаршэння расейскіх адносін з Альянсам значэнне Беларусі будзе ўзрастаць. У такім выпадку можна будзе чакаць, што на беларускай тэрыторыі будуць размешчаныя новыя расейскія ўзбраенні ці нават сухапутныя сілы. У сапраўдны момант расейска-беларускія кантакты не варта трактаваць як пачатак гонкі ўзбраенняў у рэгіёне, тым не менш Польшча і іншыя члены НАТА павінны ўважліва сачыць за паглыбленнем ваенных адносін паміж гэтымі дзвюма краінамі: у прыватнасці, таму, што авіяцыйная база Расеі ў Беларусі ўзмоцніць расейскія ўплывы ў гэтай краіне. Польшчы варта прадпрымаць дзеянні, якія будуць спрыяць прысутнасці НАТА ў рэгіёне Цэнтральнай Еўропы. Акрамя гэтага польскі бок павінен дамагчыся допуску да назірання за вучэннямі «Захад-2013», хоць, па ўсёй верагоднасці, колькасць удзельнікаў у манеўрах вайскоўцаў і танкаў не перавысіць ліміту, прадугледжанага Венскім дакументам (1300 і 300 адпаведна).

Ганна Дынэр, «Polska Zbrojna»

Пераклад: Inosmi.ru