Беларуска-польскую мяжу пераходзяць «вёскі» чачэнцаў

Тысячы чачэнскіх уцекачоў едуць у Еўропу праз Беларусь.

Са слоў нямецкага паліцэйскага, у тыдзень перапраўляецца з нашай краіны ў Польшчу «адна чачэнская вёска, а кожны месяц - невялікае мястэчка». Большасць затым спрабуе з парушэннем закона прабрацца ў Нямеччыну і атрымаць там прытулак.

У білетных касах вакзала беларускага горада Берасця з часоў распаду СССР заўсёды было людна: чалнакі з клятчастымі торбамі ездзяць у Польшчу на закупы. Нядаўна з'явілася яшчэ адна характэрная дэталь: «вялікія чачэнскія сямействы, жанчыны ў хустках або хіджабах і доўгіх спадніцах па шчыкалатку». Журналіст нямецкага выдання Frankfurter Allgemeine падчас свайго наведвання берасцейскага вакзала заспеў там больш за сотню выхадцаў з «паўночнакаўказскага прытулку Расейскай Федэрацыі», і такая ж карціна тут назіраецца штодня, піша Inopressa.ru.

Па дадзеных МУС Нямеччыны за першыя 6 месяцаў 2013 хадайніцтва аб дазволу на прытулак ў Германіі падалі 9957 грамадзян Расеі. Амаль 90% з іх прыехалі з Чачні. За ўвесь мінулы год было пададзена ўсяго 3200 заявак.

Лукашэнка неаднаразова пагражаў «адкрыць шлюзы нелегальнай міграцыі», калі Захад не спыніць крытыкаваць беларускія ўлады. У мінулым годзе нарэшце загадаў аслабіць пагранічны кантроль асобаў, што выязджаюць на тэрыторыю ЕЗ. Са слоў палкоўніка беларускай памежнай службы, з якім пагутарыў журналіст, цяпер на тэрыторыі Беларусі чакаюць зручнага моманту пратачыцца на Захад больш за 20 тыс чалавек «Мы гэта ўсё ведаем, і ўсё ў нас пад кантролем», - горда кажа палкоўнік. Паводле яго дадзеных, у мінулым годзе ў Польшчу выехала 19 тысяч чалавек; 11 тысяч выслалі назад, але 8000 змаглі застацца. «Што Польшча робіць з чачэнцамі, якіх яна пускае на сваю тэрыторыю як асобаў, што просяць палітычнага прытулку? - Здзіўляецца палкоўнік. - Іх васьмі цэнтраў часовага знаходжання... пры любым раскладзе недастаткова, каб прыняць такі натоўп людзей».

У тамбуры цягніка, які накіроўваўся з беларускага Берасця ў польскі Тэрэспаль, журналіст сустрэў Маўладзі, чачэнца з прыгарада Грознага. Той распавёў, што «усе дакументы і грошы ў яго сям'і ў Маскве скралі», засталіся толькі замежныя пашпарты, праўда, без шэнгенскіх візаў. Яму трэба было прыдумаць «праўдападобную гісторыю» для польскіх памежнікаў.

Па прыбыцці на польскі бок мяжы з цягніка спачатку выпускаюць ўсіх тых, у каго маецца дазвол на ўезд у краіну. Чачэнцаў жа пасля доўгага чакання ў вагоне праганяюць праз жывы калідор з «памежнікаў у гумовых пальчатках і бронекамізэльках». У будынку вакзала праводзіцца допыт. Праз некалькі гадзін цягнік адпраўляецца назад у Берасце. У ім едуць тыя, хто не змог пераканаўча абгрунтаваць сваю патрэбу ў прытулку, у тым ліку Маўладзі.

У Берасце гэтыя людзі будуць чакаць наступнай спробы. Мясцовыя жыхары «нядрэнна зарабляюць на мігрантах», адзначае карэспандэнт. Адны карыстаюцца тым, што чачэнцы вельмі баяцца спазніцца на цягнік, і «сунуць ім квіткі па завышанай цане», іншыя здаюць ім жыллё і прадаюць ежу.

На рытарычнае пытанне беларускага памежніка адказаў іншы суразмоўца, нямецкі паліцэйскі Роберт Фішэр, накіраваны ў Польшчу ад еўрапейскай памежнай службы Frontex для назірання за допытамі патэнцыйных бежанцаў. Паводле яго дадзеных, дзве траціны з тых, каму ўдалося трапіць у Польшчу, тут жа «знікаюць» і накіроўваюцца далей на Захад, у асноўным у Германію, хоць па законе абавязаныя чакаць пастановы па сваім хадайніцтве аб прытулку на тэрыторыі Польшчы. Фішэр перакананы, што многія патэнцыйныя ўцекачы распавядаюць выдуманыя гісторыі, але, «па-першае, рукі ў паліцыянтаў звязаны Жэнеўскай канвенцыяй аб статусе бежанцаў», а, па-другое, польскім памежнікам папросту не хапае людзей, каб правяраць прыезджых па базе Eurodac, якая дазваляе ўсталяваць асобу па адбітках пальцаў. «У выніку шматлікім чачэнцам атрымоўваецца ... дамагчыся ўезду ў Польшчу з новымі гісторыямі і іншымі дакументамі». Акрамя таго, мяркуе Фішэр, у перапраўцы чачэнцаў праз мяжу «круцяцца вялікія грошы».

Як распавёў Frankfurter Allgemeine неназваны тэлежурналіст з Варшавы, «польскі ўрад у прынцыпе не турбуе, што чачэнцы «дыфунзіруюць» у Германію». Тыя, у каго не атрымліваецца пераадолець новыя перашкоды з першага разу, нярэдка робяць новыя спробы, кажуць у варшаўскім прадстаўніцтве Frontex. Стымул зразумелы: «З нядаўніх часоў чачэнская сям'я з трыма дзецьмі, якая падала хадайніцтва аб прытулку ў Германіі, мае шанец атрымаць даход, аб якім большасць людзей на Паўночным Каўказе могуць толькі марыць. Вестка аб гэтым распаўсюджваецца з хуткасцю ляснога пажару, паколькі сувязь з тымі, хто пакуль застаўся дома, у тых, хто выехаў наладжана выдатна».