Прыйшоў час забіраць грошы з дэпазітаў

Місія МВФ заявіла пра крайнюю ўразлівасці беларускіх банкаў.

Вынікі стрэс-тэставання беларускіх банкаў сведчаць аб іх уразлівасці, заявіў кіраўнік місіі Міжнароднага валютнага фонду ў Беларусі Піцер Долман на брыфінгу ў Менску.

У чым гэтая ўразлівасць, выданню «Заўтра тваёй краіны» патлумачыў старшы аналітык Альпары Вадзім Іосуб.

Сэнс стрэс-тэстаў заключаецца ў мадэляванні сітуацыі: што будзе з банкамі, іх ліквіднасцю, крэдытнымі партфелямі, калі становішча ў эканоміцы рэзка пагоршыцца. Напрыклад, што будзе, калі яшчэ мацней упадзе цана нафты.

Для зніжэння гэтых рызык, са слоў фінансавага аналітыка, вельмі шмат чаго павінна змяніцца ў эканоміцы краіны. Шмат у чым яны звязаны з працягам дырэктыўнага крэдытавання, якое, зрэшты, год ад года паслядоўна зніжаецца згодна з рэкамендацыямі Міжнароднага валютнага фонду.

- І ўсё ж дагэтуль выдаюцца крэдыты прадпрыемствам з сумнеўнай эфектыўнасцю. Здольнасць гэтых прадпрыемстваў самастойна абслугоўваць даўгі выклікае пытанні, - падкрэслівае Вадзім Іосуб. - Істотная частка такіх крэдытаў выдаецца пад дзяржаўную гарантыю. І ў выпадку рэалізацыі рызык даўгі цяжарам лягуць на бюджэт, а значыць, на падаткаплацельшчыкаў.

Наколькі надзейным гарантам вяртання крэдытаў з'яўляецца ўрад?

- Надзейнасць любога ўрада вызначаецца яго здольнасцю збіраць падаткі, гэта значыць, напаўняльнасцю бюджэту. У любым выпадку, калі рызыкі рэалізуюцца, гэтыя грошы будуць вяртацца з бюджэту. І гэта будзе азначаць зразанне іншых артыкулаў расходаў, магчыма, сацыяльных, - прагназуе экспэрт.

Ці спрабуюць самі банкі пярэчыць крэдытаванню праблемных прадпрыемстваў?

- Крэдыты з большага выдаюцца праз дзяржаўныя банкі, і калі гаворка ідзе пра дзяржаўныя банкі, то ў іх шанцаў пярэчыць волі асноўнага акцыянера - дзяржавы - няма і не можа быць у прынцыпе, - уважае фінансавы аналітык.

Як мяркуе Вадзім Іосуб, усе разумеюць шкоду ад дырэктыўнага крэдытавання, і яно ўсё ж такі зніжаецца.

- Але ўзяць і проста спыніць яго таксама немагчыма. Гаворка ідзе пра горадаўтваральныя прадпрыемствы, аб найбуйнейшых прадпрыемствах з вялікай колькасцю занятых. У адсутнасці сістэмы абароны беспрацоўных проста перастаць крэдытаваць гэтыя прадпрыемствы - значыць, выгнаць дзесяткі тысяч людзей на вуліцу. Урад і МВФ будуць зараз шукаць розныя падыходы да рэструктурызацыі, каб яна не вельмі моцна ўдарыла па насельніцтву, - прагназуе эканаміст.