National Interest: Альянс NATO даў Пуціну магутны адказ ва Усходняй Еўропе

Мэта Паўночна-атлантычнага блока — змяніць паводзіны Расеі.

З 2014 года альянс NATO шматлікім чынам удасканаліў абарончыя магчымасці на ўсходнім флангу ў Еўропе з тым, каб стрымаць патэнцыйную агрэсію Расеі. Мэта Паўночна-атлантычнага блока — змяніць паводзіны Расеі. Якім жа чынам можна вызначыць тое, наколькі паспяховае гэтае ўздзеянне на Маскву? Такое пытанне задае вайсковы аглядальнік Дэйв Маджумдар у артыкуле для амерыканскага часопіса National Interest, апублікаваным у перакладзе ад Newsader.

Нядаўна карпарацыя RAND выпусціла чарговы даклад, які апісвае методыку ацэнкі таго, у якой ступені NATO атрымоўваецца ўплываць на ваенна-палітычныя планы Крамля.

RAND (абрэвіятура ад Research and Development — «Даследаванні і распрацоўка») — гэта амерыканскі стратэгічны даследчы цэнтр, які займаецца навуковай, адукацыйнай і дабрачыннай дзейнасцю ў інтарэсах грамадскага дабрабыту і нацыянальнай бяспекі ЗША, а таксама распрацоўвае і выяўляе новыя метады аналізу стратэгічных праблем і канцэпцый.

«Нягледзячы на агульную вайсковую перавагу, NATO сутыкаецца з дысбалансам у звычайных узбраеннях у рэгіёнах, якія мяжуюць з Расеяй, такіх як краіны Балтыі», — гаворыцца ў дакуменце.

«Для ліквідацыі гэтага лакальнага дысбалансу экспэрты і палітыкі распрацавалі прапановы, накіраваныя на тое, каб павялічыць для Масквы выдаткі пры спробе напасці на чальца NATO і знізіць імавернасць поспеху патэнцыйнай агрэсіі», — адзначаюць аўтары матэрыялу.

Як ужо было сказана вышэй, мэта палягае ў тым, каб змяніць паводзіны Расеі выгадным для NATO чынам. У сувязі з гэтым, паказвае аўтар, Альянс павінен быць асцярожным для таго, каб не справакаваць няправільны адказ. Такім чынам, першарадным для Блока з'яўляецца разуменне таго, наколькі сур'ёзным ціск можна апынуцца для Масквы. Паводле заявы RAND, менавіта «характар расейскіх адказаў будзе вызначаць карыснасць і мэтазгоднасць тых ці іншых дзеянняў, якія NATO наважыцца распачаць».

Расейскі бок можа па-рознаму адрэагаваць — ці адмаўчацца, ці даць ваенны адказ. У гэтым сэнсе вельмі важна даць адэкватную ацэнку рэакцыі Крамля.

«Патэнцыйныя захады рэагавання з боку Расеі ўкладваюцца ў шырокую палітру: ад маўклівага прыняцця дзеянняў ЗША і NATO і зніжэння ўсякай гатоўнасці да нападу на NATO — да рэзкага нарошчвання памежных сіл у процівагу ўзмацненню ЗША і NATO і наступнай эскалацыі канфлікту», — сказалі ў RAND, дадаўшы, што Масква можа паспрабаваць выкарыстаць таксама неваенную ўразлівасць той ці іншай краіны NATO.

Ацэньваючы эфектыўнасць прынятых краінамі Альянсу захадаў, у RAND прыйшлі да высновы, што цяпер NATO валодае надзейным патэнцыялам стрымлівання супраць магчымай расейскай агрэсіі на Усходзе.

«Наш аналіз паказвае, што фактар NATO ў стрымліванні супраць звычайнага (няядзернага — Newsader) нападу Расеі на чальца NATO цяпер ацэньваецца як магутны», - гаворыцца ў дакладзе RAND.

«Рэалізацыя ўжо заяўленых планаў у паляпшэнні абаронных магчымасцяў ЗША і NATO, відавочна, яшчэ больш знізіць гэтую і без таго нізкую рызыку нападу (з боку РФ — Newsader). Цяпер дасягнутая сіла стрымліваючага фактару NATO звязаная з яго вялікай перавагай у тым, што тычыцца агульных канвенцыяльных магчымасцяў, а таксама сур'ёзнымі сігналамі, падмацаванымі выразнымі дзеяннямі і заявамі, пачынаючы з 2014 года, згодна з якім NATO і, прынамсі, Злучаныя Штаты будуць у ваенным плане рэагаваць на ўсякую агрэсію супраць краін Балтыі ці іншых хаўруснікаў па NATO, дзе цяпер мадэрнізуецца абаронная інфраструктура. Адпаведна, можна выказаць здагадку, што Расея ўсвядоміла: усякія агрэсіўныя дзеянні, якія актывуюць Пяты артыкул Паўночна-атлантычнай дамовы, прывядуць да наўпроставага ваеннага канфлікту, як мінімум, з некалькімі ключавымі чальцамі NATO», — падкрэслілі аўтары дакладу.

З іх слоў, у найбліжэйшай перспектыве расейцы не выношваюць планы нападу на якую-небудзь краіну NATO.

«Хоць мы дапускаем, што напад Расеі на NATO ў найбліжэйшай перспектыве малаімаверны, мы ў той жа час мяркуем, што Расея прадоўжыць шукаць спосабы данесці сваё незадавальненне тым, што ЗША і NATO прадаўжаюць нарошчваць абаронныя магчымасці», — гаворыцца ў дакладзе.

«Расея ўжо заявіла, што мае намер рэканфігураваць размяшчэнне сваіх сіл на заходніх межах з тым, каб кампенсаваць рост прысутнасці NATO. У мінулым Расея выкарыстоўвала розныя механізмы рэагавання на дзеянні ЗША і NATO, якія яна ўспрымае як пагрозу. Яны ўключаюць у сябе выхад са шматбаковых пагадненняў аб бяспецы, накіраваныя супраць амерыканцаў правакацыйныя манеўры, фарсіраванне пагрозы шляхам размяшчэння ракетных комплексаў «Іскандэр» у Калінінградзе, а таксама іншыя захады».

У RAND прыйшлі да высновы, што новая халодная вайна паміж NATO і Расеяй будзе доўжыцца доўгія гады.

«Расейская эліта ўсё часцей прыходзіць да высновы, што доўгатэрміновыя мэты ЗША і NATO несумяшчальныя з бяспекай цяперашняга рэжыму ў Маскве», — гаворыцца ў дакладзе.

«Расейскія лідары з заклапочанасцю назіраюць за паслядоўным нарошчваннем абаронных магчымасцяў NATO ва Усходняй Еўропе (у тым ліку на тэрыторыях былога Савецкага Саюза), мадэрнізацыяй сістэм супрацьракетнай абароны, а таксама зрухам у стратэгічнай арыентацыі дзяржаў, якія Расея ўключае ў сферу свайго ўплыву», — адзначылі аўтары справаздачы.

На іх думку, корань праблемы палягае ў тым, што Крэмль разглядае ўмацаванне NATO як спробу падарваць краіну знутры (тады як NATO рэагуе як раз на пагрозу з боку Масквы — Newsader): хоць у Масквы ёсць ядзерныя сілы для стрымлівання наўпроставай ваеннай пагрозы звонку, там усё ж занепакоеныя тым, што расейскі рэжым можа зазнаць дэстабілізацыю ў выніку неваеннай інтэрвенцыі з боку ЗША і Альянсу.

«Пакуль Масква не перастане ўспрымаць гэтую сітуацыю такім чынам, рызыка канфліктаў у Еўропе будзе ўзрастаць», — рэзюмуюць аўтары дакладу.