«Змагацца варта было да канца»: крымскія актывісты ўспамінаюць Еўрамайдан

Жыхары Крыма таксама выступалі за еўрапейскі выбар.

21 лістапада Украіна адзначала Дзень Годнасці і Свабоды - гадавіну пачатку Еўрамайдана. У 2013 годзе крымскія актывісты падтрымалі кіеўскія акцыі пратэсту, але з розных бакоў: адны прыходзілі да Рады міністраў з украінскімі сцягамі, іншыя супрацьстаялі ім на Антымайдане, паведамляе Крым.Реалии.

Кіраўнік украінскай грамадскай арганізацыі «Еўрамайдан-Крым», начальнік упраўлення ў пытаннях Крыма ў Міністэрстве спраў часова акупаваных тэрыторый Сяргей Макранюк кажа, што не апошнюю ролю ў загартоўцы мясцовых праеўрапейскіх актывістаў мела Партыя рэгіёнаў.

- У нас у Хвядосе была невялікая група 5-6 людзей, і нам хутка стала ясна, што амаль ніхто не валодае інфармацыяй аб еўраінтэграцыі. Таму мы пачалі праводзіць публічныя «еўравечары», дзе разбіралі пункты Пагаднення аб Асацыяцыі з Еўразвязам. Паслухаць гэта збіралася да 30 чалавек кожны вечар.

Пасля першага зрыву еўраінтэграцыі стала ясна, што акцыі пратэсту пройдуць па ўсёй краіне. Я звязаўся з актывістамі з усяго Крыма, і мы наважылі правесці агульнакрымскую акцыю ў Сімферопалі, прыкладна на 200 чалавек. У процівагу нашаму мітынгу прадстаўнікі Партыі рэгіёнаў звезлі з усяго паўвострава некалькі тысяч бюджэтнікаў. Але такое супрацьдзеянне толькі пераканала нас у тым, што мы на правільным шляху. Далей наша калона рушыла да прадстаўніцтва прэзідэнта ў Крыме, скандуючы праеўрапейскія лозунгі, і людзі з кавярняў сталі да нас далучацца! У выніку да прадстаўніцтва дайшло ўжо парадку шасцісот чалавек.

Каардынатар крымскага Еўрамайдана, гендырэктар дзяржпрадпрыемства «Нацыянальнае газетна-часопіснае выдавецтва» Андрэй Шчэкун адзначае, што крымскія пратэсты былі звязаны з кіеўскімі.

- Кожны вечар пасля працы мы збіраліся пад Саветам міністраў Крыма. Акцыі былі сістэмнымі, часам прыходзіла блізу тысячы людзей. Мы праводзілі шэсці ад Савета міністраў да парламента, адтуль - да прадстаўніцтва прэзідэнта. На выходных збіралі грошы для тых, хто хацеў паехаць у Кіеў, адразу ж куплялі квіткі і адпраўлялі актывістаў. У сталіцы іх сустракаў Сяргей Макрэнюк, размяшчаў на начлег, вадзіў на мітынгі. З Крыма мы перадавалі на Майдан цёплыя рэчы, хатнюю кансервацыю. У студзені 2014 гады правялі ў Сімферопалі форум, на які з'ехаліся актывісты з усіх раёнаў Крыма. Нягледзячы на тое, што мы праплацілі памяшканне за тыдзень да мерапрыемства, перад намі проста зачынілі дзверы.

Андрэй Шчэкун канстатуе, што супраціў унутраных прарасейскіх сілаў актывістам Еўрамайдана пачаўся задоўга да падзеі лютага-сакавіка 2014 года.

- Яшчэ з сярэдзіны снежня, калі мы стварылі штаб нацыянальнага супраціву ў Крыме, пачаўся схаваны агрэсіўны супраціў нашым ініцыятывам. У студзені ён стаў адкрытым: паўсюль расклейвалі ўлёткі, у інтэрнэце хадзілі ролікі з нашымі імёнамі пра «здраднікаў Крыма» і «агентаў ЦРУ», а потым іх сталі паказваць нават у гандлёвых цэнтрах. Акцыі зрывалі, прычым правакатары прыходзілі па чарзе: то камуністы, то казакі, то прыхільнікі «Нацыянальна-вызвольнага руху», то рэгіяналы. Відавочна, у Сімферопалі стварылі скаардынаваны штаб па супрацьдзеянні нашай працы. Актывісты НВР заўсёды былі агрэсіўныя, яны спрабавалі збіваць актывістаў.

Актывіст крымскага Еўрамайдана, віцэ-прэзідэнт Федэрацыі футбола Крыма Алег Камуняр мяркуе, што крымскія ўльтрас у супрацьстаянні занялі правільны бок.

- Пасля таго як розныя праўладныя правакатары пачалі ладзіць бойкі з еўрамайданаўцамі, Сімферопальскім ультрас на агульным сходзе вырашыў падтрымліваць і абараняць праеўрапейскіх актывістаў, наколькі гэта магчыма. Крымскім урадам тады кіраваў Анатоль Магілёў, а яшчэ ён займаў пасаду ганаровага прэзідэнта футбольнага клуба «Таўрыя». Ён тады заявіў, што такога быць не можа, што гэта не крымскія заўзятары заступіліся за Еўрамайдан. Уключылася рэпрэсіўная машына супраць ультрас: міліцыя наладзіла аблавы, забірала людзей у аддзяленні і фатаграфавала, а потым гэтыя фатаграфіі аддавалі прарасейскім арганізацыям, якія расклейвалі ўлёткі з тварамі заўзятараў. Памятаю, на іх было напісана: «Асцярожна, еўравандалы!» Але нам не было страшна. Хай мы былі ў меншасці, але з рэжымам варта было змагацца да канца.