Брытанскі журналіст распавёў, як з яго здзекавалася беларуская міліцыя 25 сакавіка

Тое, праз што яму давялося прайсці, Філіп Уорвік называе «знявагай» і «пеклам».

Брытанскі журналіст Філіп Уорвік, які прыехаў на некалькі дзён у Менск з ахопленага вайной Данбаса, палічыў за лепшае туды хутчэй вярнуцца пасля таго, як трапіў у рукі беларускай міліцыі 25 сакавіка на праспекце Незалежнасці, піша belaruspartisan.org.

Уорвік — фатограф і радыёжурналіст. Ён працуе на англамоўную службу Міжнароднага французскага радыё (RFI), радыёстанцыю Deutsche Welle і іншыя СМІ. У апошнія некалькі гадоў шмат працаваў на ахопленым вайной Данбасе, адкуль і прыехаў у Беларусь, каб пазнаёміцца з нашай краінай і грамадска-палітычнай сітуацыяй у ёй.

Грамадска-палітычную сітуацыю беларуская міліцыя 25 сакавіка патлумачыла яму на пальцах, дакладней на кулаках. Брытанскі падданы быў не толькі затрыманы ў цэнтры Менска, але і моцна збіты.

Філіп Уорвік распавёў падрабязнасці таго, што адбылося з ім у беларускай сталіцы на Дзень Волі.

Каля двух гадзін дня 25 сакавіка Уорвік апынуўся ў адным з эпіцэнтраў «зачысткі» горада ад людзей — на праспекце Незалежнасці, у раёне паміж вуліцамі Петруся Броўкі і Гікалы. Ён скарыстаўся невялікім праходам, пакінутым АМАПам для журналістаў, і палічыў за лепшае вярнуцца ў свой хостэл. Яму давялося ісці пешшу да станцыі метро Плошча Перамогі. Як і тым, хто ў гэты час вяртаўся з арганізаванага ў ЦУМе распродажу. Паколькі станцыя метро Плошча Якуба Коласа была зачыненая, наземны транспарт тут таксама не спыняўся.

Людзі, якія ішлі побач з ім, па сведчанні Уорвіка, нічога не выкрыквалі, не скандавалі, не размахвалі сцягамі і не трымалі іх у руках. Раптам на вялікай хуткасці побач спыніліся аўтазакі, адтуль выскачылі байцы АМАП у поўнай амуніцыі і пачалі «паляванне на людзей». Паводзілі яны сябе як «апантаныя», распавядае Уорвік, бязладна хапаючы ўсіх, хто трапляўся пад руку, і кідаючы іх у аўтазакі.

У першую хвалю «хапуна» яго схапілі трое байцоў. Ён закрычаў, што іншаземец, і хтосьці старэйшы даў загад адпусціць яго. Аднак, у наступны набег праз некалькі секунд яго зноў схапілі трое АМАПаўцаў, паднялі ў паветра і кінулі нагамі наперад у аўтазак. Унутры было ад чатырох да пяці камер, памерам са шафку для распранання, метр на метр.

«Унутры аўтазака малады АМАПавец ударам кулака кінуў мяне ў камеру. Я зваліўся на спіну, ён наступіў на маю шчыкалатку, ударыў мяне ў сцягно і нагой па галаве. На шчасце, на мне была тоўстая ваўняная шапка, якая змякчыла ўдар», — распавядае Уорвік.

Праз некалькі секунд у тую ж маленькую камеру кінулі сталага чалавека гадоў шасцідзесяці, які ўпаў прама на брытанца. Так яны і ехалі каля паўгадзіны да аддзялення міліцыі.

У двары якога ўсіх затрыманых, 20-30 чалавек, маладых людзей і пенсіянераў, мужчын і жанчын, паставілі да сцяны на «расцяжку».

Уорвік зноў спрабаваў растлумачыць, што ён іншаземец, калі яго выводзілі з аўтобуса. Тады міліцыянт схапіў яго за шыю, пачаў душыць і ўдарыў тварам аб сцяну, а таксама па каленях ззаду. Ад гэтых удараў Уорвік упаў на зямлю.

Які стаяў побач малады чалавек прашаптаў яму, каб ён падпарадкоўваўся загадам міліцыі і «распавёў свету пасля вызвалення аб тым, што тут робіцца».

Гэтым маладым чалавекам, як стала вядома пазней, быў Яўген Пінчук, якога схапілі на праспекце Незалежнасці разам з жонкай. Ён пацвердзіў аповед Філіпа Уорвіка і сказаў, што «білі яго вельмі жорстка». Знаходзіліся ж яны ў РУУС Партызанскага раёна.

Брытанца адвялі ў кабінет на допыт, ён падаў свой пашпарт і запатрабаваў паведаміць амбасадзе Вялікабрытаніі пра яго месцазнаходжанне. У міліцыі па-ангельску ніхто не гаварыў, размаўлялі праз перакладчыцу, нейкую Таццяну Рудэнку, па тэлефоне. Ёй Уорвік сказаў, што мець зносіны з міліцыяй ён згодны толькі ў прысутнасці прадстаўніка амбасады.

«Мне адказалі, што амбасада Вялікабрытаніі нібыта закрытая на выходныя і да панядзелка з ім няма сувязі, што было няпраўдай. Таксама ў міліцыі мне сказалі, што Беларусь кіруецца нейкімі іншымі законамі ў такіх сітуацыях. Адным словам, мне адмовілі ў доступе да прадстаўнікоў амбасады», — распавядае Уорвік.

Праз тры гадзіны пасля затрымання Уорвіка схапілі за рукі і некуды пацягнулі двое мужчын у цывільным. Ён не разумеў, што адбываецца, клікаў на дапамогу, а яны скруцілі яму рукі за спіной, перавярнулі ўніз галавой, шпурнулі на падлогу і ўсталі каленямі на яго галёнкі, а хтосьці націснуў каленам на хрыбетнік. Уорвік стукнуўся грудной клеткай аб падлогу, ад моцнага ўдару пачаў задыхацца, што выклікала смех у яго катаў.

Затым нейкая Вольга Мікалаеўна склала на яго пратакол. Дакумент самому Уорвіку не паказвалі і копій не давалі. Ніякіх тлумачэнняў міліцыі ён сам не даваў.

Пасля пяці гадзінаў утрымання ў пастарунку ў яго таксама ўзялі адбіткі пальцаў і сфатаграфавалі — «у мэтах яго ўласнай бяспекі».

Паміж 8 і 9 гадзінамі вечара супрацоўнікі АМАП без бэйджыкаў і якіх-небудзь знакаў адрознення прадыктавалі той жа Вользе другі пратакол. Прычым ніхто не пытаўся ў брытанца ніякіх тлумачэнняў. Пратакол для яго не пераводзілі і не паказвалі яму. На працягу шасці гадзін яго затрымання, Уорвіку некалькі разоў казалі, што амбасадзе паведамілі пра яго затрыманне, што ён зняпраўджвае. Сам ён як мінімум тройчы прасіў перакладчыцу Таццяну Рудэнку патэлефанаваць у пасольства, але яна адказвала, што не можа гэтага зрабіць. Супрацоўнікі Партызанскага РУУС прадстаўляліся брытанцу «Іванам Іванавічам» або «Аляксандрам Аляксандравічам». І не паведамлялі, дзе ён знаходзіцца, называючы аддзяленне проста выдуманым нумарам. Тое, праз што яму давялося прайсці, Філіп Уорвік называе «знявагай» і «пеклам». Ён таксама задаецца пытаннем, чаму праз тое ж самае павінны праходзіць сотні мірных беларусаў. Першапачаткова Уорвік планаваў затрымацца ў Беларусі даўжэй, але ў выніку ён памяняў раней набытыя квіткі на найбліжэйшы рэйс і паляцеў ва Украіну.