Вадзім Іёсуб: Ад угодаў з Кітаем толькі расце вонкавая пазыка

Улады Беларусі канчаткова заблыталіся ў крэдытах пад «мадэрнізацыю» прамысловасці.

Беларусь праводзіць road show еўрабондаў у ЗША і Еўропе, паведамляе Міністэрства фінансаў Беларусі. У залежнасці ад рынкавых умоў Беларусь плануе размясціць два выпускі еўрабондаў на 5 і 10 гадоў.

Што гэта азначае, выданню «Завтра твоей страны» пракаментаваў старэйшы аналітык Альпары Вадзім Іёсуб.

- Для чаго Беларусі трэба выпускаць еўрабонды?

- Для рэфінансавання вонкавай пазыкі. У студзені наступнага года наступае час выплаты еўрабондаў на 800 мільёнаў даляраў, якія знаходзяцца ў абарачэнні,. Вось канкрэтна пад іх выплату ўлады і спрабуюць пазычыць сродкі.

- Але еўрабонды даражэйшыя, чым тыя ж крэдыты Міжнароднага валютнага фонду.

- Так. МВФ пазычае грошы пад адсотак значна меншы, чым той ці іншай пазычальнік на рынку, але з умовай, што яны пойдуць пад праграму рэформаў. А еўрабонды размяшчаюцца на рынку без абавязанняў, акрамя вяртання адсоткаў і самой запазычанасці.

- І Беларусь цяпер наогул не можа абысціся без еўрабондаў?

- Апошнія пару гадоў чвэрць запазычанасці мы выплачваем з бюджэту, а тры чвэрці - рэфінансуем. У кожным выпадку, каб плаціць крэдыты і вяртаць замежную пазыку, унутраных сродкаў недастаткова, патрэбныя новыя пазыкі. Пры наяўнасці крэдыту МВФ патрэбы размяшчаць аблігацыі на еўрарынку не было б. Але Беларусь ніяк не пагодзіцца са структурнымі рэформамі. І ў гэтых варунках даводзіцца шукаць альтэрнатыўных крэдытораў.

Акрамя таго, заўсёды карысна мець уяўленне аб тым, пад які адсотак можна пазычыць грошы, калі беларускае кіраўніцтва не дамовіцца з Расеяй ці з МВФ і давядзецца звяртацца да рынку.

Беларусь абышлася б без еўрабондаў, калі б у якасці альтэрнатывы магла пазычыць яшчэ ў кагосьці. Улады разлічваюць яшчэ на некалькі ратаў крэдыту Еўразійскага фонду стабілізацыі і развіцця, на крэдыт з боку Расеі, але гэтыя грошы не кампенсуюць усе патрэбы. З боку Расеі чакаюць 700 мільёнаў даляраў. Калі б Расея дала на 800 мільёнаў даляраў больш, не было б патрэбы ў еўрабондах. А так ураду даводзіцца балансаваць паміж выплатай вонкавых пазык і паступленнямі.

- Калісьці Лукашэнка з гонарам казаў пра тое, што ў Беларусі амаль няма вонкавых запазычанасцяў.

- Так, яшчэ 10 гадоў таму ў нас была нізкая вонкавая запазычанасць у дачыненні да ВУП. Яна з'явілася, калі ўлады наважыліся правесці так званую мадэрнізацыю дрэваапрацоўкі, цэментнай і папяровай прамысловасці. Асноўная праблема, што грошы, пазычаныя на мадэрнізацыю, выдаткавалі гранічна неэфектыўна. Дзяржава выявілася бяздарным інвестарам. Праз праедзеныя мільярдныя сумы вырасла дзяржаўная запазычанасць, якую трэба выплачваць.

- Ці можна чакаць, што дзяржава ініцыюе яшчэ нейкі такі аб'ект для падтрымкі?

- Так. Сёлета ўжо актыўна абмяркоўваюцца новыя інвестыцыйныя праграмы ў прамысловасць - у трактарабудаванне, машынабудаванне. І няма ніякіх гарантый, што гэтыя ініцыятывы не стануць такімі ж недарэчнымі, як мадэрнізацыя дрэваапрацоўкі.

Улады разлічваюць на крэдыты, перш за ўсё кітайскія. А гэта значыць, што большая частка абсталявання будзе кітайскай, працы ў асноўным будуць вырабляць кітайскія работнікі, гэта значыць, гэта тыя грошы, якія могуць нават не перасекчы мяжу Беларусі, а наўпрост пайсці кітайскім падрадчыкам і прадаўцам абсталявання. Адзіным вынікам такіх інвестыцый можа стаць рост замежнай запазычанасці.