Мянчанка ў Ірландыі: Тут ніхто не можа атрымліваць менш за 10 еўраў за гадзіну

Беларуска займаецца ў Ірландыі даследаваннем, мадэляваннем і дызайнам паўправадніковых лазераў.

Мянчанка Таццяна Габрусева ў 2012 годзе пераехала ў Ірландыю, дзе займалася даследаваннем, мадэляваннем і дызайнам паўправадніковых лазераў. Пра дзяўчыну, якая ўвайшла ў топ-ліст жанчын-навукоўцаў, распавядае dev.by.

Два пакліканні: навуковец і мастак

Таццяна пайшла па слядах бацькоў: у дзяцінстве любіла дакладныя навукі - фізіку і матэматыку, а пасля школы паступіла, як калісьці яе бацька, на фізічны факультэт БДУ. Увесь гэты час у ёй змагаліся два пакліканні: навуковец і мастак.

- Праўда, мастацтва як прафесію я доўгі час не ўспрымала. Многія навукоўцы, зрэшты, былі рознабаковымі людзьмі. Эйнштэйн, напрыклад, іграў на скрыпцы, калі не мог вырашыць складаную задачу, а Мікеланджэла быў патолагаанатамам. Я ж рэгулярна выязджаю на прыроду, малюю эцюды і пішу акварэллю і акрылам дома, ужо цэлая анлайн-галерэя сабралася.

Фізіка-лазершчыка размеркавалі ў кампанію, якая займалася устаноўкай на прадпрыемствах абсталявання ад Bruker.

- Мне неабходна было самой вывучаць, як працуюць гэтыя спектрометры, рабіць каліброўку, а потым навучаць іншых людзей імі карыстацца. Гэта было цікава, але праз два гады захапленне прайшоў і захацелася больш творчасці і інтэлектуальнага выкліку.

За новымі інтэлектуальнымі выклікамі беларуска адправілася ў нацыянальны інстытут імя Тындаля ў Ірландыі.

Ірландыя і новае пакаленне лазераў для 1000G

Стэрэатыпы і чаканні пацвердзіліся: ірландцы сапраўды веселуны, любяць песні і танца, а прыгажосць ландшафтаў і сапраўды захоплівае дух. У дробязях сёе-тое перакуленае з ног на галаву, і спярша нязвыкла: «Калі я адзін раз адкрыла ў будынку парасон, каб яго прасушыць, мне сказалі, што так рабіць нельга - дрэнная прыкмета. А вось калі чорная кошка перабегла дарогу - гэта да поспеху, варта быць удзячнай лёсу», - прыводзіць прыклады мянчанка.

- Краіна сустрэла мяне выдатна. Я загадзя напісала хлопцам з Расеі, якія там жывуць і працуюць у тым жа інстытуце, і яны дапамаглі ўліцца ў інтэрнацыянальнае асяроддзе. Карэнных ірландцаў ва ўніверсітэце усяго блізу 10 адсоткаў, астатнія - замежнікі. Таму з цягам часу ў мяне з'явіліся сябры з Партугаліі, Індыі, Італіі і не толькі. Толькі з кітайцамі агульную мову знайшлі не адразу. Добра, што мой сябар з Індыі патлумачыў: калі кітайцы ківаюць і ўсміхаюцца, гэта яшчэ не значыць, што яны цябе разумеюць.

Інстытут, дзе працавала беларуска, робіць заказы для Intel, а яго аптычнае падраздзяленне супрацоўнічае з сусветным вытворцам лінзаў Alcon. Таццяна займалася лазерамі на квантавых кропках для тэлекамунікацыі. «Сучасныя паўправадніковыя лазеры ўжо даходзяць да сваёй мяжы, - тлумачыць яна. - Таму навукоўцы даследуюць альтэрнатыўныя крыніцы і лазеры з больш хуткай мадуляцыяй. Такія распрацоўкі забяспечаць для будучага пакалення больш хуткасны інтэрнэт і скароцяць колькасць спажыванай дата-цэнтрамі энэргіі».

У адным з сваіх праектаў дзяўчына вывучала энэргаэфектыўныя лазеры з убудаванымі мадулятарамі. Такія лазеры здольныя хутчэй звычайнага кадзіраваць інфармацыю пры меншых выдатках энэргіі.

- З ростам аб'ёмаў інфармацыі становіцца вельмі важна, колькі энэргіі мы трацім на кожны біт. Таксама важна, колькі інфармацыі мы можам перадаць за адзінку часу. Зараз мы маем 100G, а хацелася б 1000. Гэта стане магчымым пры наступным пакаленні лазераў, - тлумачыць фізік-лазершчык. - Стварэнне экалагічных дата-цэнтраў - гэта новы трэнд у аптычнай камунікацыі. Ужо многія дата-цэнтры і ІТ-гіганты думаюць пра пераход на аднаўляльныя крыніцы энэргіі. Некаторыя адкрыта гэта дэманструюць, ледзь не ў анлайн выкладваюць відэа, наколькі яны экалагічныя. Толькі вось Amazon «прыціх» і, відаць, выкарыстоўвае «брудную» энэргію з неаднаўляльных крыніц, за што яго і крытыкуе Greenpeace.

У выпускніцы БДУ было тры гранты на ўласныя даследаванні. Дзякуючы ім яна трапіла ў топ-ліст «Л'Орэаль-ЮНЕСКА» і атрымала прапанову выступіць з прэзентацыяй сваіх распрацовак у Лондане.

Ірландскі побыт

Калі параўноўваць жыццё ў Беларусі і Ірландыі, то досыць складана сказаць, дзе лепш, мяркуе беларуска.

- Сярэднестатыстычны ірландзец жыве лепш за беларуса. У Ірландыі ніхто не можа атрымліваць менш за 10 еўраў у гадзіну. Таму чалавек любой прафесіі можа жыць тут у дастатку. Кантрасты ў заробках ураўноўваюцца пасля выліку падаткаў. Тут ступеньчатая сістэма падаткаў. Да пэўнай сумы (блізу €1,5 тысячы) падаходны падатак наогул не спаганяюць. Абкладаецца толькі сума, якая ідзе звыш (працэнт павялічваецца з памерай сумы).

У Беларусі можна ўсё жыццё збіраць на кватэру, у Ірландыі выгадная сістэма іпатэчнай пазыкі - пад 3 адсоткі.

Дзецям у малодшай школе не ставяць адзнакі, проста пішуць «Well done», каб не траўмаваць і не крыўдзіць дзіця, а ўмацоўваць яго веру ў сябе. Тут вучні часта ўдзельнічаюць у спартыўных спаборніцтвах, а ў Беларусі гэта залежыць ад школы.

Менталітэт ірландцаў падобны да нашага. Яны таксама таварыскія і дабрадушныя, з любой нагоды гатовыя выпіць, любяць бульбу з мясам. Праўда, кампенсуюць любоў да каларыйнай ежы актыўным ладам жыцця - у Ірландыі папулярны сёрфінг, конны спорт, кельцкія гульні, бокс, рэгбі, веславанне.

- Асабіста мне больш па душы хада па ўзгорках - ландшафты тут сапраўды цудоўныя, - кажа беларуска.

БІЗНЭС VS. ПАЗНАННЕ СВЕТУ. ЦІ ПАВІННА НАВУКА ЗАРАБЛЯЦЬ ГРОШЫ?

Навука перажывае змены і становіцца часткай бізнэсу, адзначае Таццяна. Таму стала магчымым з'яўленне такіх практыка-арыентаваных адкрыццяў, як аптычная тамаграфія або лазерная карэкцыя.

У медыцыне лазеры спрабуюць ужываць, напрыклад, для разгладжвання маршчын. Таксама спрабуюць зрабіць маленькія лазеры, якія можна ўжыўляюць у клеткі і ў кроў, каб яны распаўсюджваліся па целе і знутры забівалі ракавыя клеткі.

- Фінансаванне атрымліваюць праекты, якія маюць практычную, а не фундаментальную каштоўнасць. Можа, гэта і правільна, але, на мой погляд, прызначэнне навукі ў іншым - пазнанне свету, у якім мы жывём. Індустрыя не палезе ў чорныя дзіркі, каб іх даследаваць, таму што гэта эканамічна нявыгадна. Але нехта ж павінен гэта рабіць. Рана ці позна людзі нагуляюцца з «цацкамі», і зноў паўстане пытанне: хто мы і што вакол нас.