Якія тэмы выйшлі на першы план у Мюнхене

Да ўжо традыцыйных тэм дадаліся праблемы кібербяспекі.

Асноўнымі тэмамі Мюнхенскай канферэнцыі аб бяспецы, якая закончылася 19 лютага сталі стасункі Захаду з Расеяй, сітуацыя на ўсходзе Украіны, кібербяспека, крызіс на Блізкім Усходзе, агульная глабальная бяспеку і ядзерная зброя. На 54-ю паводле ліку канферэнцыю прыехалі 20 кіраўнікоў дзяржаў і ўрадаў, блізу 80 міністраў замежных спраў і абароны, піша РБК.

Старыя прэтэнзіі

З крытыкай на Расею абрынуўся прэзідэнт Украіны Пятро Парашэнка — ён заклікаў міжнародную супольнасць супрацьстаяць крамлёўскай «гібрыднай вайне», якая паступова набірае сусветныя маштабы «ў спробах знішчыць» адзінства і дэмакратыю. З ягоных слоў, трэба давесці, што ў Еўропе закончылі «з шантажом і агрэсіяй», і паказаць, што еўрапейскі кантынент — гэта месца міру, стабільнасці і супрацоўніцтва.

Не ўсе еўрапейскія калегі Парашэнкі падтрымалі ягоную жорсткую рыторыку на адрас Расеі. Міністр замежных спраў Нямеччыны Зігмар Габрыэль не акцэнтаваў у сваім выступе ўвагу на Маскве, а толькі падкрэсліў, што ні Расея, ні Кітай, ні ЗША не павінны спрабаваць раскалоць Еўразвяз. Ён у асноўным казаў пра тое, што шчыльнае партнёрства Еўропы з ЗША ў развязанні актуальных глабальных праблем — у інтарэсах не толькі Брусэля, але і Вашынгтона. Нямецкія палітыкі, уключаючы канцлерку ФРГ Ангелу Мэркель, пасля абрання ў прэзідэнтам ЗША Дональда Трампа часта кажуць аб неабходнасці адзінства па абодва бакі Атлантыкі.

Не сабраліся ўчатырох

Пачынаючы з 2014 года адной з галоўных тэм у Мюнхене з'яўляецца сітуацыя на Украіне. Гэтым разам украінская старана паведамляла, што ўпершыню за год пройдзе сустрэча міністраў замежных спраў у «нармандскім фармаце» (Украіна, Расея, Францыя, Нямеччына). У папярэдні раз яны сустракаліся таксама на мюнхенскай канферэнцыі. Аднак сустрэча так і не адбылася — дэлегацыям не ўдалося ўзгадніць час праз тое, што Зігмару Габрыэлю давялося з'ехаць у Бэрлін.

У выніку ў пятніцу сустрэліся толькі Лаўроў і Клімкін. На сустрэчы абмяркоўваліся пытанні вызвалення палонных, увядзення міратворчай місіі ААН на Данбас, а таксама магчымасць аднаўлення працы Супольнага цэнтра кантролю і каардынацыі спынення агню (СЦКК) пасля выхаду з яго расейскіх вайсковых назіральнікаў у снежні 2017 года.

Прарыўнымі перамовы не сталі. Як заявіў Клімкін, стораны «ні пра што не дамовіліся». «У Расеі іншы пункт гледжання. Будзем працаваць далей», — заявіў ён, адзначыўшы, што для Украіны «вельмі важна», каб міжнародная супольнасць «магла паступова ўзяць кантроль над акупаванымі тэрыторыямі». Без гэтага, паводле ягоных слоў, далейшыя перамовы і абмеркаванне немагчымыя.

Як нагадаў Габрыэль, які вярнуўся на канферэнцыю з Бэрліна, пасля ўводу міратворчай місіі ААН на Данбас могуць быць аслабленыя санкцыі супраць Расеі. Прапанаваную Расеяй ідэю аб уводзе місіі ААН ён назваў дакладнай і «адной з нямногіх рэалістычных магчымасцяў» для спынення канфлікту на ўсходзе Украіны, нягледзячы на «фундаментальныя супярэчнасці» з нагоды ўводу міратворцаў.

Цень выбараў

У цэнтры ўвагі ў суботу на канферэнцыі былі выступы прадстаўнікоў Расеі і ЗША. Напярэдадні Міністэрства юстыцыі ЗША выставіла абвінавачванні па васьмі пунктах 13 грамадзян Расеі і тром юрыдычным асобам за нібыта прынятыя імі дзеянні ўмяшання ў кампанію выбараў прэзідэнта ЗША, на якіх перамог Трамп.

Дарадца прэзідэнта ЗША ў нацыянальнай бяспецы Гербэрт МакМастэр, выступаючы ў Мюнхене, заявіў, што прадстаўленыя сведчанні аб умяшанні Масквы «па-сапраўднаму немагчыма зняпраўдзіць». Калі раней вызначыць датычны да ўмяшання бок было цяжка не толькі з тэхнічных прычын, але і праз асцярогі раскрыць тым самым выведвальныя магчымасці ЗША, то цяпер дзеянні Расеі расследуюць праваахоўныя органы, а датычнасць Масквы стане «відавочная кожнаму». Лаўроў, выступаючы ў той жа дзень, заявіў, што абвінавачванні на адрас Масквы множацца бесперапынна. «Пакуль мы не ўбачым фактаў, усё астатняе будзе балбатнёй. Прабачце за не вельмі дыпламатычная выраз», — дадаў міністр. Такая рэакцыя кіраўніка расейскай дэлегацыі выклікала здзіўленне кіраўніка Нацыянальнай выведкі ЗША Дэніэля Коўтса. «Я здзіўлены тым, што расейцы прыязджаюць сюды кожны год, каб адмаўляць факты, незалежна ад таго, каго яны адпраўляюць, уключаючы міністра замежных спраў», — сказаў ён (цытата з «РИА Новости»).

Новая пагроза

Усе дні канферэнцыі абмяркоўвалася і тэма toolbar. Найбольшай пагрозай для сусветнай стабільнасці з'яўляюцца кібератакі, распавяла міністарка абароны Нямеччыны Урсула фон дэр Ляен у інтэрв'ю тэлеканалу CNBC. Асноўнай задачай краін найбліжэйшыя дзесяць гадоў будзе падвышэнне кібербяспекі і абарона інфармацыі. Міністарка нагадала, што ўсялякія ворагі, «якіх толькі можна сабе ўявіць», у тым ліку «Ісламская дзяржава» (тэрарыстычная арганізацыя, забароненая ў Расеі), выкарыстоўваюць кіберпрастору ў барацьбе супраць Захаду.

Але выпрацаваць агульныя падыходы да развязання праблемы кібератакі ўдзельнікі канферэнцыі не змаглі. Старшыня камітэта Савета Федэрацыі Расеі ў міжнародных справах Канстанцін Касачоў прапанаваў Гербэрта МакМастэру арганізаваць кансультацыі расейскіх і амерыканскіх экспэртаў у галіне кібербяспекі. МакМастэр ад прапановы адмовіўся: «Я здзіўлены, што ёсць нейкія свабодныя расейскія кіберэкспэрты, улічваючы тое, наколькі яны актыўна ўцягнутыя ў падрыў нашых дэмакратый на Захадзе». МакМастер адзначыў, што ЗША пакуль сумняваюцца ў магчымасці ўкладання дамоўленасцяў з Масквой аб пытаннях кібербяспекі, аднак «з радасцю» б пайшлі на дыялог у гэтай тэме, але толькі пры ўмове, што Расея адмовіцца ад «выкарыстання складанай формы шпіянажу [у кіберпрасторы]». Пакуль жа ЗША, як вынікае з слоў МакМастэра, «будуць выкрываць і рабіць крокі супраць тых, хто выкарыстоўвае кіберпрастору, сацыяльныя сеткі і іншыя сродкі для таго, каб праводзіць кампанію дэзінфармацыі, дыверсій і шпіянажу».

ЗША знайшлі крыніцу віруса NotPetya

15 лютага ЗША абвінавацілі Маскву ва ўчыненні 27 чэрвеня 2017 года кібератакі з выкарыстаннем віруса NotPetya на ўрадавыя сістэмы кампутары і бізнэс-структур на Украіне. Як гаворыцца ў заяве Белага дома, атака «распаўсюдзілася ва ўсім свеце», закрануўшы Еўропу, Азію і Амерыку, а агульная шкода ад яе краінам Азіі і Захаду Вашынгтон ацаніў на «мільярды даляраў». Да ЗША ў тым жа абвінаваціла Расею Вялікабрытанія.