Індыйскі штат будуе сацыяльны рай

Больш за 600 тысяч жыхароў штата будуць атрымліваць універсальны базавы даход.

Улады невялікага індыйскага штата Сікім, размешчанага ў Гімалаях, плануюць забяспечыць кожнага са сваіх 610 577 грамадзян базавым даходам, паведамляе vokrugsveta.ua.

Універсальны базавы даход - рэгулярная і безумоўная выплата грамадзянам ад урада. Гэты грашовая аплата, у тэорыі закліканая замяніць часта заблытаную стратэгію дзярждапамогі, якую забяспечвае дзяржава, і перадаць пастановы аб выдатках у рукі саміх грамадзян.

Сікім не першым разам заяўляе аб такіх амбіцыйных праектах: у 1998 годзе гэта быў адзін з першых індыйскіх штатаў, які забараніў выкарыстанне пластыкавых мяшкоў. Акрамя гэтага, мясцовыя ўлады забяспечылі жыллём усіх сваіх грамадзян, а зусім нядаўна Сікім стаў першым у краіне арганічным штатам, які цалкам выключае выкарыстанне пестыцыдаў і ўгнаенняў.

Сацыяльныя паказчыкі рэгіёну таксама адрозніваюцца ад астатняй часткі краіны, сярэдні ўзровень пісьменнасці ў рэгіёне 98 адсоткаў, дзякуючы чаму адсотак людзей, якія жывуць за мяжой беднасці, скараціўся прыкладна да васьмі - у параўнанні з амаль 30 адсоткамі ў нацыянальным маштабе. Невялікі геаграфічны раён Сікіма і нізкая шчыльнасць насельніцтва часткова тлумачаць гэты поспех. Цяпер улады вызначылі ўкараніць эксперымент па безумоўнаму базаваму даходу для насельніцтва.

«Калі ёсць хоць нейкі шанец, што гэта здарыцца недзе, то гэта Сікім. Фактычна гэта пытанне палітычнай волі. З ростам глабальнай няроўнасці мы хочам забяспечыць пераадоленне разрыву», - сцвярджае адзіны чалец індыйскага парламента ад гэтага штата Прэм Дас Рай. Разам з тым палітык адмовіўся паведаміць, колькі можа каштаваць гэтая праграма ўраду.

Вядома, што ў якасці асноўных сфер для прыцягнення рэсурсаў будуць задзейнічаныя турызм і энэргетыка. Турызм уважаецца за асноўную крыніцу даходу штата: штогод яго наведваюць больш за 2,5 мільёна чалавек. Як рэгіён з лішкам электраэнэргіі, Сікім прадае 90 адсоткаў сваёй гідраэнэргіі. На гэты момант, са слоў Рая, урад праводзіць сустрэчы з экспэртамі і зацікаўленымі бакамі і плануе разгарнуць эксперымент да 2022 года.

Ідэя ўніверсальнага базавага даходу знайшла адабрэнне ў Крамянёвай даліне і ў такіх прыкметных асоб, як Марк Цукерберг і Ілон Маск, які назваў гэта «неабходным крокам», бо аўтаматызацыя паступова бярэ на сябе працу чалавека.

Аднак эканамісты паказваюць і на магчымыя падводныя камяні гэтай ідэі. Некаторыя задаюцца пытаннем, ці не прывядзе замена чагосьці пэўнага, як харчовыя субсідыі, на простую выдачу грошай да бескарысным і марнатраўным выдаткам насельніцтва. Іншыя кажуць, што гарантаваны базавы даход не матывуе і не стымулюе да працы, што павялічвае імавернасць скарачэння рабочай сілы.