Каму і навошта ў Расеі патрэбнае карэкціроўка Канстытуцыі?

У РФ не заціхаюць дыскусіі аб неабходнасці змяненняў у асноўны закон краіны.

У расейскіх уладных колах з прыкметнай настойлівасцю прадаўжаюць абмяркоўваць магчымасць карэкціроўкі Канстытуцыі. Апазіцыя да такіх намераў ставіцца насцярожана, піша «Голас Амерыкі».

На днях кіраўнік Дзярждумы РФ Вячаслаў Валодзін зноў вярнуўся да тэмы змяненняў Канстытуцыі, прапанаваўшы пашырыць мандат ніжняй палаты парламента.

«Гэта дазволіла б у тым ліку ліквідаваць цэлы шэраг недахопаў нашай Канстытуцыі, якія, як адзначаюць і старшыня Канстытуцыйнага суда, і многія іншыя спецыялісты, звязаныя з адсутнасцю належнага балансу ў сістэме стрымлівання і проціваг галін улады, нахілам на карысць выканаўчай галіны ўлады», — напрыклад, сказаў ён.

Апытаныя экспэрты, аднак, сумняваюцца ў тым, што сапраўдныя матывы Вячаслава Валодзіна, аднаго з самых адданых прыхільнікаў Пуціна, ні на крок не адхіляецца ад лініі Крамля, як і іншых дзяржчыноўнікаў, якія выступалі на азначаную тэму, адпавядаюць заяўленым мэтам. Валодзін, цяперашні спікер Дзярждумы, які раней узначальваў адміністрацыю прэзідэнта Расеі Пуціна.

Так, намеснік загадчыка кафедры канстытуцыйнага і муніцыпальнага права ВШЭ прафесар Ілля Шаблінскі ў святле дыскусій аб мэтазгоднасці канстытуцыйных змяненняў мяркуе, што, перш за ўсё, справа ідзе да скасавання таго артыкула Асноўнага закона краіны, дзе гаворыцца аб абмежаванні прэзідэнцкіх тэрмінаў праўлення. Пры гэтым таксама закранаецца пытанне і аб пашырэнні паўнамоцтваў Думы, удакладніў прафесар.

«Апошнюю ідэю ў адрозненне ад першай я падтрымліваю, але зусім не ў тым духу, у якім разважае Валодзін – прызнаўся ён у інтэрв'ю. - Нагадаю, у 2008 годзе Дума атрымала права штогод заслухоўваць даклады ўрада. Гэта ніякі не кантроль над дзейнасцю ўрада, а зусім пустое паўнамоцтва і такі прыгожы каснік, якім была падвязаная куды больш важная пастанова – аб падаўжэнні прэзідэнцкіх паўнамоцтваў да 6 гадоў».

У той жа час юрыст думае, што Валодзін і сёння разважае прыкладна ў тым жа фармаце – «якімі б яшчэ банцікамі з віньеткамі забяспечыць прасоўванне загадзя непапулярнай пастановы». На ягоны погляд, парламенту былі б важныя іншыя паўнамоцтвы: «Тыя, аб якіх спікер ніжняй палаты парламента, вядома, гаварыць не хоча. Скажам, паўнамоцтвы, якія былі ў праекце Канстытуцыі пасля канстытуцыйнай нарады, але потым зніклі: аб праве прэзідэнта адпраўляць урад у адстаўку толькі са згоды Дзярждумы. Гэта дало б магчымасць даведацца, напрыклад, за што ж ён адправіў у адстаўку Кабінет міністраў на чале з (Міхаілам) Фрадковым».

Фрадкоў узначальваў урад РФ з 2004 да 2007 года, пазней быў прызначаны дырэктарам Службы замежнай выведкі.

Са слоў Іллі Шаблінскага, выступ Вячаслава Валодзіна - палітычная рыторыка ў чыстым выглядзе. Як яму ўяўляецца, іншага сэнсу ў заяве старшыні Думы няма.

«Дакладна таксама пакуль ніякіх прыкмет існавання планаў пераходу да парламенцкай рэспубліцы, аб чым многія кажуць, не назіраецца. Дастаткова пачытаць выступ таго ж Валодзіна. Бо ў такім выпадку гаворка павінна ісці аб новым парадку прызначэння старшыні ўрада і ягонага кабінета міністраў. Але пра гэта няма нават намёку. Калі б так было пастаўленае пытанне, я б паставіўся да гэтага з цікавасцю» — рэзюмаваў прафесар.

Пры гэтым ён выказаў вялікі сумнеў у тым, што ідэя парламенцкай рэспублікі ў агляднай перспектыве пачне абмяркоўвацца ў краіне ў практычнай плашчыні.

У сваю чаргу, галоўны рэдактар «ЕЖЕДНЕВНОГО ЖУРНАЛА» Аляксандр Рыклін дапусціў магчымасць пераходу Расеі да класічнай мадэлі парламенцкай рэспублікі, калі прэзідэнт стане чыста намінальнай фігурай, а рэальныя ўладныя паўнамоцтвы пяройдуць да лідара парламенцкай большасці, якая будзе выбіраць урад. Разам з тым ён не змог сказаць, ці спалохаў Крэмль досвед Арменіі, дзе экс-прэзідэнт Серж Саргсян спадзяваўся, памяняўшы Канстытуцыю краіны, утрымацца ва ўладзе на пасадзе прэм'ера, але пад напорам народнага гневу і дзеянняў апазіцыі вымушаны быў сысці ў адстаўку.

«Думаю, што расейская канструкцыя ў гэтым сэнсе значна больш стабільная, – падкрэсліў журналіст. Усё ж яны (улады) выбудоўваюць яе больш за 20 гадоў, і тут асаблівых сюрпрызаў для іх не прадбачыцца. Яны выдатна разумеюць, што парламент незалежна ад таго, якія партыі на той ці іншы момант будуць у ім прадстаўленыя, застанецца абсалютна кантраляваным, уключаючы і камуністаў, і партыйцаў Жырыноўскага».