«Зарабляць грошы стала больш складана»

Слонімец, які займаецца пасажырскімі перавозкамі, сумленна расказаў пра сваю працу.

Слонімец Дзмітрый Клок ужо шмат гадоў адзначае сваё прафесійнае свята - Дзень аўтамабіліста і дарожніка. На рынку пасажырскіх перавозак ён працуе 16 гадоў, піша «Газета Слонімская». Яго ведаюць многія жыхары Слонімскага раёна як адказнага і прыстойнага чалавека. Амаль кожны дзень ён дастаўляе пасажыраў са Слоніма ў Менск за 2,5 гадзіны.

Дзмітрый сваю справу распачаў у 2002 годзе. У гэтым бізнэсе ён не пачатковец: у яго ўжо быў досвед у гэтай справе, бо раней вазіў сваіх кліентаў у Польшчу.

- У мяне быў досвед працы ў гэтым бізнэсе, таму я надумаў адкрыць сваю справу, - прызнаецца Дзмітрый. - Ліцэнзію на пасажырскія перавозкі я атрымаў у 2003 годзе. Працаваў у той час ад аўтавакзала, бо ліцэнзію не выдавалі на нерэгулярныя аўтамаршруты. Адпраўляўся са слонімскага аўтавакзала, у Менску з аўтавакзала «Усходні», пазней зрабілі заезд на аўтавакзал «Цэнтральны». З таго часу я так і працую.

Дзмітрый прызнаецца, што было нямала складанасцяў у працы.

- Я пачынаў працаваць адзін на адзіным транспартным сродку. Самому даводзілася рамантаваць бус і вазіць пасажыраў. Прыязджаў на аўтавакзал а 10 гадзіне і да 17 гадзін знаходзіўся ў Менску, а затым вяртаўся дадому ў Слонім. Потым запрасіў працаваць роднага брата, а той свайго сябра, так мы працавалі ўтрох гадоў пяць. Цяпер працую толькі з братам, які ў кожную хвіліну гатовы падставіць плячо.

Ліцэнзію ў той час атрымаць было нескладана, але трэба было скласці маршрут, атрымаць на яго пашпарт. У гэтым плане было больш складанасцяў. Цяпер, маючы свой транспартны сродак, можна цягам месяца адкрыць сваю справу і працаваць. У той час патрабавалася паўгода, каб прайсці па ўсіх кабінетах. Але калі чалавек задаўся мэтай, ён ішоў да яе.

- Вам удалося дасягнуць пастаўленай мэты?

- У прынцыпе атрымалася, засталося адвучыць сына, а потым можна ісці на пенсію. Хоць на пенсіі сядзець склаўшы рукі таксама не будзеш, трэба чымсьці займацца. І калі падвысяць пенсійны ўзрост да 65 гадоў, то я не думаю, што са мной захочуць ехаць пасажыры: трэба, каб кіроўцу было 30-50 гадоў, і тут перш за ўсё важная бяспеку. І я не ўпэўнены, што да гэтага часу я дапрацую, яшчэ трэба пражыць дзясятак гадоў.

- Дзмітрый, за гэтыя 16 гадоў у Вашым бізнэсе нейкія істотныя змены адбыліся?

- Працаваць стала лягчэй, але зарабляць грошы складаней. У 2002 годзе білет каштаваў 5 рублёў, за гэтыя грошы я мог купіць 3-4 даляры, а цяпер пасажыр плаціць 5 даляраў, але кошты на ўсе выраслі ў разы. У той час было прасцей працаваць: дызельнае паліва каштавала танней, адзін пасажыр кампенсаваў выдаткі 20 літраў дызельнага паліва. Цяпер усё больш сыходзіць на выдаткі транспартнага сродку. Калі ўсё палічыць, то даход атрымліваецца невялікі. Але працягваеш працаваць, каляіна накатанай, таму працаваць прасцей, асабліва калі працуеш з родным братам. Калі зламаецца машына, то ёсць да каго звярнуцца. Мы адзін аднаго ў плане узаемавыручкі падтрымліваем. Вядома, хацелася б утрымліваць хоць яшчэ адзін транспартны сродак, але ўсё ўпіраецца ў фінансы. Таму даводзіцца ўтрымліваць адзін бус і працаваць на ім.

- Вы задаволеныя сваёй працай ці хацелі б нешта змяніць?

- Ужо дзявацца няма куды, бо я ўжо 16 гадоў працую ў гэтым бізнэсе. Няхай невялікі, але сталы прыбытак ёсць.

- Пасажырскія перавозкі ажыццяўляеце штодня?

- Пачынаючы з пятніцы пасажыраплынь павялічваецца, шмат людзей едзе дадому ў Слонім, потым пасля выходных вяртаюцца людзі назад у сталіцу.

- Не шкадуеце, што адкрылі бізнэс?

- Не, цяпер у Слоніме складана знайсці добрааплатную працу. Нават калі б захацеў кінуць, куды потым ісці? Выйсця іншага няма.

- Калі б былі магчымасці, што змянілі б у сваёй працы?

- Як я ўжо сказаў раней, трэба было пашырацца, купляць некалькі аўтамашын, але ў пазыкі лезці не хочацца. Бо крэдыты - гэта кабала, таму працую згодна са сваімі магчымасцямі.

- Кліенты, іх патрабаванні за час вашай працы змяніліся?

- У той час, калі толькі пачыналі працаваць, кліенты былі не такімі патрабавальнымі, як цяпер. Людзі былі радыя хоць стоячы прыехаць у Слонім ці Менск. Цяпер яны тэлефануюць і пытаюцца, які бус, яго год выпуску. Людзі хочуць адчуваць сябе бяспечна. І ў нас, кіроўцаў, адказнасць вялікая за кожнага пасажыра.

За гэтыя гады я напрацаваў сваю кліенцкую базу, ёсць такія кліенты, якія карыстаюцца толькі нашымі паслугамі, і новыя прыходзяць. Нашы кліенты - гэта ў асноўным студэнты і слонімцы, якія працуюць і жывуць у Менску.

- Дзмітрый, ці адчуваеце вы дапамогу з боку дзяржавы?

- Працуючы прадпрымальнікам, я ў дзяржавы не браў крэдытаў, можа, нейкія палёгкі і ёсць, але я іх не бачу. З боку дзяржавы стала толькі больш кантрольных органаў.

- Аварыі на дарогах часта здараюцца?

- Аварыі мы самі ўчыняем праз сваю дурасць і праз непавагу адзін аднаго. Транспартныя сродкі ўсе хуткасныя, а калі ты прыязджаеш у вялікі горад, то сутыкаешся з дрэннай культурай кіравання, непавагай адзін аднаго на дарозе. Калі ўзяць суседнюю Польшчу, то там культура кіравання значна вышэйшая. Будзем спадзявацца, што і ў нас у будучыні ў гэтым плане сітуацыя зменіцца ў лепшы бок.