The New York Times: Што пастаўленае на мапу прэзідэнцкіх выбараў ва Украіне

Украіна ставіць жорсткія задачы перад сваім наступным прэзідэнтам.

Змучаная карупцыяй, спакутаваная ад вайны з падтрымоўванымі Расеяй баевікамі, залежная ад дапамогі міжнародных арганізацый на мільярды даляраў, Украіна ставіць жорсткія задачы перад сваім наступным прэзідэнтам, піша газета The New York Times, (пераклад - zn.ua) і агенцтва Associated Press.

Нядзельныя выбары, дзе запатрабуецца другі тур, калі ніводзін з 39 кандыдатаў не атрымае абсалютнай большасці, адбудуцца праз пяць гадоў пасля таго, як масавыя пратэсты прымусілі прарасейскага прэзідэнта бегчы з краіны. Гэтыя ўзрушэнні прывялі да анэксіі Расеяй Крымскага паўвострава, да сепаратысцкага канфлікту на ўсходзе Украіны, у выніку якога загінулі больш за 13 000 чалавек, і да эканамічнага спаду.

Газета і агенцтва агучваюць некаторыя з пастаўленых на мапу пытанняў, калі Украіна выбірае новага прэзідэнта:

КАРУПЦЫЯ

Паўсюдная карупцыя была адной з ключавых прэтэнзій да прэзідэнта, зрынутага ў 2014 годзе, і захоўваецца за ягоным пераемнікам Пятром Парашэнкам. Індэкс успрымання карупцыі Transparency International паказвае, што Украіна знаходзіцца на 120 месцы сярод 188 краін, якім прысвоены чысты ўрад -нязначнае паляпшэнне за апошнія гады, але ўсё яшчэ ў суседстве з такімі дзіўнымі краінамі, як Нігер і Малі.

Парашэнка ініцыяваў некаторыя антыкарупцыйныя захады, якія патрабаваў міжнародны валютны фонд для выдачы крэдытаў на мільярды даляраў. Але ў гэтым месяцы намаганням спецыялістаў быў нанесены значны ўдар, калі асноўны антыкарупцыйны закон быў абвешчаны неканстытуцыйным. Дзяржаўныя абаронныя прадпрыемствы, тым часам, уцягнутыя ў карупцыйны скандал.

Кандыдаты паабяцалі розныя жорсткія захады супраць карупцыі, у тым ліку абавязковае пажыццёвае зняволенне за махінацыі ў абаронцы, пажыццёвыя забароны на заняцце дзяржаўных пасад і разавую падатковую амністыю за ўтоеныя актывы. Але карупцыя настолькі распаўсюджаная, што такія захады могуць даць невялікі эфект, у той час як рост грамадскай незадаволенасці патрабуе больш рашучых дзеянняў.

Усе вядучыя кандыдаты абяцаюць, што яны будуць дамагацца сяброўства Украіны ў Еўрапейскім Звязе, але ЕЗ, відавочна, не хоча бачыць у сваіх шэрагах краіну, якая не можа ці не будзе змагацца з карупцыяй.

РАСЕЯ

Ключавыя кандыдаты таксама выступаюць за тое, каб Украіна імкнулася да чаленства ў NATO, што магло б стаць анафемай для Расеі і магло б перашкодзіць спробам урэгуляваць іншыя напружаныя стасункі, такія як вайна на ўсходзе Украіны і захоп Расеяй 24 украінскіх маракоў летась.

Перспектывы ўсякага развязання канфлікту на ўсходзе незразумелыя, хоць у ключавых кандыдатаў розныя падыходы да развязання праблемы.

Парашэнка, які хоча на другі тэрмін, выступае за так званыя перамовы ў нармандскім фармаце Расеі, Украіны, Францыі і Нямеччыны, хоць гэтыя перамовы былі практычна безвыніковымі. Юлія Цімашэнка хоча, каб адбыліся перамовы паміж бакамі, якія падпісалі Будапешцкі мемарандум, у якім утрымліваецца заклік выконваць тэрытарыяльную цэласнасць былых савецкіх рэспублік, што адмовіліся ад сваёй ядзернай зброі, хоць Расея парушыла гэтую дамову, калі анэксавала Крым.

Уладзімір Зяленскі кажа, што гэтае пытанне можа быць развязанае толькі шляхам наўпроставых перамоваў з Расеяй. Гэтую ідэю станоўча асвятлілі ў Расеі, што кажа аб тым, што Масква шукае выхад з канфлікту, які дорага каштаваў праз міжнародныя санкцыі супраць РФ.

ЯКАСЦЬ ЖЫЦЦЯ

Штодзённае жыццё для многіх украінцаў беднае і змрочнае - сярэдні заробак складае ўсяго 350 даляраў на месяц. Такім чынам, 25-адсоткавае павышэнне коштаў прыроднага газу летась стала сур'ёзным ударам для многіх хатніх гаспадарак.

Цімашэнка параўнала гэта з «генацыдам» і паабяцала знізіць кошты газу на 50 і больш адсоткаў. Але гэта можа прывесці да неўхвалення з боку міжнародных фінансавых інстытутаў, якія надаюць Украіне дапамогу; павышэнне коштаў адказвала патрабаванням рацыяналізацыі рынку газу.

Украінская сістэма медыцынскага абслугоўвання, у асноўным не змянілася з савецкіх часоў, была загадзя беднай, асабліва за межамі буйных гарадоў. Рэформы прадаўжаюцца, але некаторыя кандыдаты кажуць, што змены недастатковыя і абцяжарваюць доступ да лекараў агульнай практыкі. Цімашэнка і Зяленскі прапануюць увесці страхавую медыцыну.

ЭКАНОМІКА

Эканоміка Украіны аднаўляецца пасля сур'ёзнага спаду, які яна перажыла пасля ўзрушэнняў 2014 года, але ВУП усё яшчэ істотна ніжэйшы за ўзровень 2013 года. Гатоўнасць наступнага прэзідэнта правесці рэформы - і склад новага парламента, які будзе абраны ў верасні - магчыма, будзе дапамагаць або перашкаджаць інвестарам. Перад прэзідэнцкім галасаваннем эканамісты прагназавалі сціплы рост блізу 2,5% на год, які ўскладняе прагназаваная інфляцыя на ўзроўні блізу 10%.

Парашэнка можа паказаць на эканамічнае паляпшэнне за час ягонай кадэнцыі, у тым ліку рост наўпроставых замежных інвестыцый. Зяленскі заклікае спрасціць падатковы кодэкс і ліквідаваць перашкоды для новых прадпрыемстваў, каб «вы маглі адкрыць бізнэс за гадзіну». Цімашэнка паабяцала ўдвая знізіць падатак з прадпрымальнікаў і перанакіраваць эканоміку Украіны з залежнасці ад сыравіны на вытворчасць гатовай прадукцыі.

ДЭМАКРАТЫЯ

Па-за залежнасцю ад таго, хто пераможа, выбары стануць важным тэстам прыхільнасці Украіны ўпарадкаванай дэмакратыі, якая ўплывае як на давер грамадзян да ўладаў, так і на міжнародных партнёраў.

Нагадаем, прэзідэнцкая кампанія ва Украіне афіцыйна стартавала 31 снежня. Выбары кіраўніка дзяржавы прызначаныя на 31 сакавіка. ЦВК зарэгістравала 44 кандыдаты ў прэзідэнты. Шасцёра з іх заявілі аб тым, што здымаюць свае кандыдатуры на карысць іншых кандыдатаў.