Пабіты сусветны рэкорд паводле колькасці журналістаў у турме: Беларусь у лідарах

Рэпрэсіі супраць СМІ адлюстроўваюць рост нецярпімасць да незалежнай журналістыкі.

Камітэт абароне журналістаў (ЗША) выпусціў прэс-рэліз, дзе гаворыць, што пабіты сусветны рэкорд паводле колькасці зняволеных у турме журналістаў.

У турмах ва ўсім свеце знаходзяцца 293 журналісты, а палітычныя хваляванні і рэпрэсіі супраць СМІ адлюстроўваюць рост нецярпімасць да незалежнай журналістыкі. Акрамя таго, 24 журналісты былі забітыя - гэта дакументальна пацверджаныя. Яшчэ 18 журналістаў загінулі пры абставінах занадта туманных, каб упэўнена заявіць, што яны сталі мішэнню для забойцаў, піша the-village.me.

Вось ужо трэці год запар Кітай застаецца самым жорсткім турэмшчыкам журналістаў у свеце: зараз за кратамі там знаходзяцца 50 журналістаў. М'янма паднялася на другую пазіцыю (26 журналістаў) пасля пачатку рэпрэсій супраць СМІ, якія рушылі следам за вайсковым пераваротам 1 лютага. Замыкаюць пяцёрку лідараў Егіпет (25), В'етнам (23) і Беларусь (19).

Трэба прызнаць, што некаторыя краіны нечакана змянілі сваю тактыку і саджаюць менш журналістаў у турму. Турцыя, якая калісьці была найгоршым турэмшчыкам журналістаў у свеце, цяпер займае шостае месца ў перапісе КАЖ пасля вызвалення 20 журналістаў за мінулы год. За кратамі застаюцца 18 журналістаў. Савудаўская Арабія вызваліла дзесяцярых (цяпер 14 журналістаў застаюцца ў зняволенні, і на працягу 2021 года не было зарэгістравана ніводнага новага выпадку зняволення журналіста ў турму), што азначае, што яна больш не ўваходзіць у пяцёрку найбуйнейшых турэмшчыкаў.

Аднак было б наіўна меркаваць, што скарачэнне колькасці журналістаў за кратамі з'яўляецца прыкметай змены стаўлення да прэсы. Як адзначае КАЖ, рэпрэсіі ў Турцыі пасля няўдалай спробы дзяржаўнага перавароту 2016 года фактычна знішчылі асноўныя сродкі масавай інфармацыі краіны і заахвоцілі шматлікіх журналістаў пакінуць гэтую прафесію. Колькасць журналістаў у турмах Турцыі скарачаецца яшчэ і таму, што ўрад дазваляе большай колькасці журналістаў чакаць суда ці апеляцыі, вызваліўшы іх умоўна-датэрмінова.

Пра Беларусь у справаздачы сказана так:

Між тым дыктатар Аляксандр Лукашэнка паказаў, як мала яго турбуе грамадская думка і як моцна ён клапоціцца аб тым, каб утрымацца ва ўладзе, і гатовы на крайнія меры, якія ён і прыняў для арышту журналіста Рамана Пратасевіча: абуральную вымушаную пасадку грамадзянскага рэйса RyanAir для зняцця Пратасевіча з борта самалёта.

Цяпер у Беларусі за кратамі знаходзіцца не менш як 19 журналістаў у параўнанні з 10 у мінулым годзе. Гэта самы высокі паказчык з таго часу, як КАЖ у 1992 годзе пачаў збіраць звесткі аб зняволеных у турму журналістах па ўсім свеце.

Адзін з затрыманых - Аляксандр Івулін, карэспандэнт незалежнага спартыўнага навінавага сайта «Трыбуна». Івуліну пагражае да чатырох гадоў пазбаўлення волі паводле абвінавачання ў парушэнні грамадскага парадку, а адзін з яго прыхільнікаў быў прыгавораны да 14 дзён пазбаўлення волі за нашэнне клубнай фцтболкі з нумарам 25 на матчы ў мясцовым футбольным клубе Івуліна. Прычына? Такі нумар насіў Івулін, калі гуляў за клуб.

Перапіс у турмах улічвае толькі журналістаў, якія знаходзяцца пад вартай дзяржавы, і не ўключае тых, хто знік без вестак або ўтрымліваецца ў палоне ў недзяржаўных суб'ектаў. Такія выпадкі класіфікуюцца як "зніклыя без вестак" або "выкрадзеныя".

КАЖ уважае за журналістаў тых, хто асвятляе навіны ці каментуе грамадскае жыццё ва ўсялякіх сродках масавай інфармацыі, у тым ліку друк, фатаграфіі, радыё, тэлевізія і інтэрнэт. У свой штогадовы перапіс зняволеных КАЖ уключае толькі тых журналістаў, якія, як устанавіла арганізацыя, былі пазбаўленыя волі ў сувязі са сваёй прафесійнай дзейнасцю.