19 сакавiка 2024, aўторак, 11:24
Падтрымайце
сайт
Сім сім,
Хартыя 97!
Рубрыкі

Беларусы не вераць рэжыму і рублю

3
Беларусы не вераць рэжыму і рублю

Нацбанк апублікаваў статыстыку пакупкі і продажу валюты.

Нацбанк апублікаваў гадавую статыстыку пакупкі і продажу валюты, якая дэманструе недавер насельніцтва да дзяржаўных структур і няўпэўненасць у заўтрашнім дні. А што адбываецца, калі ў насельніцтва назапашваецца вялікая маса наяўнай валюты, разбіраецца тэлеграм-канал «Нашы грошы».

На працягу года мы назіралі цікавае супрацьстаянне: было незразумела, ці застанецца насельніцтва чыстым пакупніком валюты, ці ўсё ж стане чыстым прадаўцом. Прычым паўгода прасочвалася адна выразная тэндэнцыя, паўгода - іншая. Да чэрвеня насельніцтва стабільна купляла валюту, а ўжо пачынаючы з ліпеня - стабільна больш прадавала.

У выніку, паводле вынікаў года, з невялікім адрывам $53 млн, беларусы сталі ўсё ж чыстымі прадаўцамі валюты.

Прадпрыемствы за год таксама прадалі больш, чым купілі - на $679 млн, і гэта лагічна дзякуючы добрай экспартнай кан'юнктуры. Замежныя кампаніі, якія працуюць у Беларусі, прадалі на чыстай аснове $575 млн. Гэтак жа больш стабільна прадавалі, чым куплялі і банкі, але розніца ў іх пры гэтым невялікая - $151 млн.

Увогуле, усе прадавалі валюту. Часта бывае, што ў выніку гэтага значна растуць золатавалютныя рэзервы краіны, але такога гэтым разам не адбылося.

Што яшчэ цікавага можна ўбачыць паводле вынікаў 2021-га?

Гэты год запомніўся некалькімі незвычайнымі пікавымі паказчыкамі. Насельніцтва прадавала за месяц па мільярду далараў у жніўні, верасні, лістападзе і снежні. Раней такога не назіралася, таму можна казаць аб новым узроўні продажу фізічнымі асобамі замежнай валюты.

Вялікія аб'ёмы валюты прадаюцца, але не многім меншыя - купляюцца. Гэта значыць, што ў насельніцтва на руках увесь час знаходзіцца шмат валюты, яе не імкнуцца пакласці на банкаўскія фундушы і наўрад ці перапрадаюць, імкнучыся гуляць на курсавой розніцы. Усё гэта можа быць звязана з асаблівым стылем ашчадных паводзін - атрымаўшы на рукі «рублі», беларусы імкнуцца абараніць сродкі, пералічыўшы іх як мага хутчэй у цвёрдую валюту. Калі ж узнікае неабходнасць у беларускіх рублях - даляры аператыўна мяняюць.

Вам гэтая стратэгія нічога не нагадвае? Напрыклад - «ліхія 90-е», калі ўпэўненасці ў людзей не было абсалютна ні ў чым, і ўсе свае грошы яны трымалі ў далярах, прычым - часцяком у рэальным слоіку (трохлітровым, схаваным пад ложкам). Бо банкам тады ніхто не давяраў.

Так, інфляцыя ў нас не такая як у 90-х, але першыя ластаўкі ўжо выразна бачныя. Гэтыя сімптомы - недавер да ўсіх дзяржаўных структур, нацыянальнай валюты, няўпэўненасць у заўтрашнім дні.

А што адбываецца, калі ў насельніцтва назапашваецца вялікая маса наяўнай валюты? Што гэта значыць для эканомікі агулам? Гэта павышае залежнасць эканомікі ад паводзін насельніцтва, прадказаць якія дастаткова складана.

Мяркуючы з ўсяго, узмацненне гэтага фактару нявызначанасці бачыць і Нацбанк. Прадбачачы магчымыя праблемы з узнікненнем спантаннай валютнай панікі, галоўны банк краіны купіў амаль мільярд даляраў наяўнымі. Каб было зразумела: у пачатку 2021 года на рахунках Нацбанка было ўсяго $24 млн наяўнымі, на 1 лістапада іх стала $420 млн., а ўжо 1 снежня - ужо $1 млрд 348 млн.

Што значыць для Нацбанка пайсці ў наяўную валюту на такую буйную суму? Гэта значыць, што ён не ўклаў гэтыя грошы ў замежныя дэпазіты і гатовы змірыцца са зніжэннем даходнасці актываў толькі дзеля таго, каб мець магчымасць супрацьдзейнічаць валютнай паніцы. Гэта значыць, Нацбанк настолькі не выключае такога развіцця сітуацыі, што гатовы сядзець на $1,3 млрд непрацуючых грошай.

Праблема ў тым, што ў сённяшніх рэаліях мільярд даляраў - гэта ўсяго толькі месячны попыт насельніцтва. У выпадку непрадбачаных абставін запас на «гашэнне пажару» можа вычарпацца досыць хутка, тады давядзецца залезці ўжо ў ЗВР.

Сітуацыя нагадвае покер: два гульцы сядзяць насупраць, падазраючы адзін аднаго ў блефе. Насельніцтва не давярае ўраду, урад, чакаючы сюрпрызаў, закупляецца валютай, каб хоць на час стварыць ілюзію спакою і стабільнасці. Сумней за ўсё, што гэтае супрацьстаянне становіцца ўсё больш напружаным, нервовым, і пакуль няма ніякіх перадумоў да разрадкі сітуацыі. Але ў выніку, з вялікай верагоднасцю, панясуць страты абодва бакі.

Напісаць каментар 3

Таксама сачыце за акаўнтамі Charter97.org у сацыяльных сетках