Рэжым страчвае даходы ад транспартных паслуг

Нават у ковідны лакдаўн галіна працягвала прыносіць вялікія грошы.

Адной з галоўных натуральных пераваг Беларусі з'яўляецца яе геаграфічнае становішча. Мы гэтай перавагай карыстаемся актыўна, самі падаючы транспартныя паслугі ці даючы магчымасць перапраўляць грузы па тэрыторыі Беларусі кампаніям з іншых краін. Давайце сёння паглядзім, якую выгаду гэта прыносіць краіне і чым абернецца страта надзейнай крыніцы валюты, піша Telegram-канал «Нашы грошы».

Транспартныя паслугі доўгі час з'яўляліся галоўным драйверам сукупнага экспарту паслуг Беларусі, займаючы ў ім у 2021 годзе ажно 43 працэнты. Экспарт транспартных паслуг заўсёды прыносіў краіне вельмі вялікія і, што важна, стабільныя паступленні валюты за кошт пастаяннага перавышэння экспарту над імпартам у гэтай сферы.

Вядома, было відаць, як шалёныя праекты нашага галоўнага эканамічнага партнёра і агульнасусветныя ўзрушэнні ўплываюць на паказчыкі: пасля «крымнаш» мы прыкметна ўпалі, страціўшы амаль мільярд даляраў экспарту ў год, і аднаўляліся некалькі гадоў.

Нават у ковідны лакдаўн галіна працягвала прыносіць вялікія грошы. Мала таго, у 2021 годзе экспарт транспартных паслуг, дасягнуўшы рэкордных паказчыкаў у $4,4 млрд, фактычна «вывез» агульныя экспартныя паказчыкі краіны.

Не варта забываць і пра іншыя аспекты. Менавіта нашае геаграфічнае становішча стала ўмовай для таго, каб міжнародныя кампаніі ахвотна выдзялялі выгадныя крэдыты пад будаўніцтва транспартнай інфраструктуры. Гэтыя крэдыты сталі прычынай таго, што дарогі ў Беларусі пачалі рэгулярна мадэрнізаваць. Упэўніцца ў гэтым будзе лёгка: час такіх крэдытаў скончыўся, паглядзім, што стане ў найбліжэйшыя гады з дарогамі.

Што адбываецца зараз і што здарыцца ў хуткім часе?

Статыстыка паказвае, што ў сектары транспартных паслуг пачынаецца імклівае падзенне - эканоміка гэтай галіны за студзень-красавік скарацілася на 7,8%, і, мяркуючы па ўсім, гэта толькі пачатак. Відавочна, што гэта адаб'ецца на прыбытковасці экспарту паслуг у прынцыпе, а значыць, і на балансе экспарту/імпарту, які беларускія ўлады дагэтуль умудраліся ўтрымліваць у «плюсе».

Цалкам магчыма, што менавіта экспарт транспартных паслуг і стане той саломінкай, якая пераломіць хрыбет вярблюду, вядомаму як «беларускі эканамічны цуд».

Але гэта толькі частка наступстваў.

У найбліжэйшыя гады якасць дарог імкліва і прыкметна пагоршыцца, вельмі вялікая імавернасць працягу «мостападу», які становіцца ў нас у краіне звыклай з'явай. Мяркуючы з санкцый, аўтапарк краіны будзе станавіцца ўсё горшым, а ўлічваючы дрэнную якасць дарог, аўтамабілі будуць прыходзіць у непрыдатнасць значна хутчэй. Дадайце да гэтага, што вельмі хутка парк аўтацягнікоў, дапушчаных да перавозкі грузаў па Еўразвязе, пачне скарачацца, пры гэтым папоўніць яго не будзе чым. І нават калі мы прадставім нейкі пазітыўны варыянт развіцця падзей, і выкажам здагадку, што ўжо праз год-другі для беларускага аўтатранспарту адкрыюць межы ЕЗ, можа выявіцца, што ехаць туды не будзе практычна на чым.

На заканчэнне некалькі слоў пра трызненне, якое зараз нясуць з экранаў прапагандысцкіх каналаў, маўляў «можам замяніць!». Пераарыентацыя эканомікі - доўгі і складаны працэс, а ў беларускім выпадку - яшчэ і малаперспектыўны. Мы гандлявалі з Еўропай не таму, што нас нехта прымушаў, а толькі з прычыны, што пастаўляць туды паслугі было выгадна.

Дастаткова паглядзець на статыстыку, і стане бачна, што пераважную частку выручкі ў валюце ад экспарту транспартных паслуг нам дае Еўразвяз. У аўтамабільным транспарце на ЕЗ прыпадае 71 працэнт супраць 12 працэнтаў, якія належаць да Еўразійскага эканамічнага саюза. У чыгуначным транспарце Еўразвяз займае 58%, у той час як ЕАЭС - толькі 22%. Тут нават дадаваць нічога не трэба, лічбы гавораць самі за сябе.