Экспэрты: Да канца года інфляцыя ў Беларусі наблізіцца да новай мяжы

На баку падвышэння коштаў гуляе і Нацбанк.

Спажывецкая інфляцыя ў III квартале ў Беларусі прагназуецца на ўзроўні блізу 18 адсоткаў і да канца бягучага года можа скласці блізу 19 адсоткаў, піша thinktanks.by.

Сярод ключавых чыннікў патэнцыяльнага праінфляцыйнага ўплыву - імавернасць залішняга змякчэння манетарнай палітыкі і неабходнасць выбудоўвання новых ланцужкоў паставак тавараў у Беларусь. Пра гэта гаворыцца ў аглядзе інфляцыі, падрыхтаваным Даследчым цэнтрам BEROC.

Як адзначаецца ў аглядзе, ключавы чыннік патэнцыйнага праінфляцыйнага ўплыву ў другім паўгоддзі 2022 года - выбудоўванне новых ланцужкоў паставак тавараў у Беларусь. Гэты працэс спалучаны з падаўжэннем тэрмінаў паставак і падвышэннем выдаткаў, у тым ліку праз цяжкасці фінансавых транзакцый. Магчыма і далейшае падвышэнне кошту паліва на ўнутраным рынку пры абмежаваных пастаўках на экспарт.

У другім паўгоддзі захаваецца праінфляцыйны ўплыў курса беларускага рубля і інфляцыйных чаканняў. Пры захаванні бягучых падыходаў Нацбанка да курсавой палітыкі і захавання расейскага рубля да даляра ў дыяпазоне 50-70 USD/RUB беларускі рубель можа заставацца недаацэненым у тэрмінах рэальнага эфектыўнага курса. Ступень гэтай недаацэненасці можа знізіцца да канца года, аднак праінфляцыйны эфект курсавога фактару захаваецца, няхай і ў меншым маштабе ў параўнанні з першай паловай бягучага года.

Як адзначаюць эканамісты, назіранае зараз падзенне выпуску ў большай ступені тлумачыцца зніжэннем яго патэнцыялу. У сувязі з гэтым найбольш імаверным бачыцца захаванне адмоўнага разрыву выпуску ў межах 3-5%, што супастаўна са значэннямі 2015-2016 гг. У сувязі з гэтым дэзінфляцыйны ўплыў унутранага попыту будзе абмежаваным.

Паніжэнне сусветных цэн нафты і харчаванне магчыма да канца года пры ўмове высокага ўраджаю збожжавых у свеце і пазбягання імгненнага спынення паставак нафты і газу ў ЕЗ з Расеі. Разам з тым кошт сыравіны захаваецца на ўзроўнях, істотна вышэйшых за звыклыя ў апошнія гады.

У базавым сцэнары эканамісты BEROC чакаюць запаволення інфляцыі ў ключавым гандлёвым партнёры Беларусі - Расеі - да 13-15% да канца 2022 года ва ўмовах прыгнечанага ўнутранага попыту і празмерна моцнага расейскага рубля. Разам з тым праз недаацэненасць беларускага рубля да расейскага дэзінфляцыйны ўплыў расейскай эканомікі на беларускі рынак будзе абмежаваны.

Разам з тым аўтары агляду зважаюць, што манетарныя ўмовы ў Беларусі застаюцца праінфляцыйнымі. Пастанова Нацбанка аб прыпыненні з 6 ліпеня аўкцыённых аперацый рэгулявання ліквіднасці банкаў ва ўмовах прафіцыту ліквіднасці, на думку эканамістаў BEROC, можа ўзмацніць праінфляцыйны эфект манетарных умоў. Акрамя таго, актыўнае змякчэнне манетарнай палітыкі ў асяроддзі структурнага спаду і падвышаных інфляцыйных чаканняў нясе ў сабе пагрозу паскарэння інфляцыі і яе ўстойлівага замацавання на высокіх узроўнях.

Таксама імавернасць паглыблення праблем з пастаўкамі пры паступовым вычарпанні запасаў імпартных тавараў і дэталяў нясе ў сабе пагрозу другой хвалі падвышанага росту спажывецкіх цэн бліжэй да канца года, што можа паўплываць на прагноз.

Пры гэтым адчуваецца пагроза чарговага вітка падвышэння сусветных коштаў энэрганосьбітаў і прадуктаў харчавання, што таксама можа паўплываць на дакладнасць прагназавання. Гэтыя рызыкі рэалізавацца ў выпадку рэзкага спынення паставак нафты і газу ў ЕЗ з Расеі і меншага, чым чакаецца, ураджаю збожжавых і алейных у свеце пры збоях паставак з Украіны і Расеі.