29 сакавiка 2024, Пятніца, 1:09
Падтрымайце
сайт
Сім сім,
Хартыя 97!
Рубрыкі

The Guardian: Украінскіх дзяцей вывозяць у РФ дзеля грошай

2
The Guardian: Украінскіх дзяцей вывозяць у РФ дзеля грошай

Кожны з гэтых выпадкаў - ваеннае злачынства.

Гісторыі, якія расказвалі 15-гадовай Аліне - дачцэ Святланы Паповай - калі яна жыла пад расейскай акупацыяй у Херсонскай вобласці, былі закліканыя запалохаць яе. Прарасейская маці найлепшай сяброўкі дзяўчынкі Яўгенія аблытала яе павуцінай хлусні. Жанчына намагала, каб Аліна і яе сям'я атрымлівалі харчовую дапамогу ад навязанай Расеяй адміністрацыі. А калі ўкраінскія войскі ўвайшлі ў Херсон, яна пераконвала, што ўкраінскія жаўнеры будуць караць усіх, хто кантактаваў з расейцамі.

Аліна Папова распавяла The Guardian, што ўважала Яўгенію за сваю сяброўку. Калі жанчына прапанавала ўцячы ў Расею дзеля бяспекі, спалоханая дзяўчынка пагадзілася, піша «Люстэрка тыдня. Украіна».

«Рэальнасць выявілася значна больш змрочнай. Яўгенія разглядала догляд за Алінай як спосаб атрымаць грошы і лепшую кватэру ад сацыяльных службаў у Расеі. Перайшоўшы мяжу, яна стала жорсткай», - піша выданне.

Тысячы дзяцей былі выкрадзеныя і вывезеныя ў Расею з моманту поўнамаштабнага ўварвання Масквы ва Украіну ў лютым мінулага года. Аліна - адна з некалькіх сотняў шчасліўчыкаў, якім удалося вярнуцца дадому пасля таго, як яе маці з дапамогай валанцёраў здзейсніла страшнае і цяжкае падарожжа ў Расею, каб абараніць сваю справу перад сацыяльнымі службамі краіны.

Паводле інфармацыі ўкраінскага ўрада, 16226 дзяцей былі дэпартаваныя ў Расею, з якіх 10513 здолелі знайсці, а крыху больш за 300 - вярнуць дадому. Некаторыя асцерагаюцца, што колькасць зніклых без вестак можа быць прыніжанай. Дзеці без суправаджэння дарослых (бацькі часткі з іх загінулі падчас аблогі Марыупаля) зніклі ў санкцыянаванай Крамлём сістэме, дзейнасць якой цяпер расследуе Міжнародны крымінальны суд.

Досвед сям'і Паповых і іншых людзей, якія пагутарылі з The Guardian, пралівае святло яшчэ на адзін аспект вывазу ўкраінскіх дзяцей у Расею: як сябры і нават сваякі забіралі іх з карыслівых меркаванняў.

«Гэтая жанчына схлусіла Аліне. Яна сказала ёй: «За тое, што ты размаўляла з расейскімі салдатамі падчас акупацыі і брала ежу і ваду, пасля вызвалення ўкраінскія салдаты будуць цябе катаваць і заб'юць. Нам трэба ўцякаць, бо нам пагражае небяспека», - распавяла маці дзяўчынкі Святлана Папова.

«Я сказала Аліне, што гэта ўсё хлусня, але яна паверыла, скрала сваё пасведчанне аб нараджэнні і з'ехала з ёй у кастрычніку мінулага года за некалькі тыдняў да вызвалення Херсона», – дадала яна.

Адшукаўшы дачку праз сацыяльныя сеткі, Святлана Папова даведалася, што Аліну вывезлі ў вёску за 1,5 тысячы кіламетраў углыб Расеі. Калі маці звязалася са сваім дзіцём праз Viber, Аліна плакала. Яўгенія даведалася аб кантакце і пасля гэтага забрала ў выкрадзенай дзяўчынкі тэлефон.

«Я так спалохалася. Яўгенія была такой добразычлівай, калі я была ва Украіне, але яна падманула мяне. Калі яна даведалася, што я размаўляю з маці, яна раззлавалася і стукнула мяне. Яна была апантаная грашыма і тым, што яна магла атрымаць ад улады за тое, што даглядала мяне», – распавяла Аліна.

Каб вярнуць дачку, у Святланы быў толькі адзін варыянт: ехаць у Расею праз Польшчу і Беларусь, каб звярнуцца ў сацыяльныя службы варожай краіны. Дабраўшыся да рэгіёна, куды вывезлі яе дзіця, яна зрабіла афіцыйную заяву аб тым, што Аліна - яе дачка. Украінка даведалася, што жанчына, якая скрала Аліну, адправіла дзяўчынку ў «рэабілітацыйны цэнтр», каб схаваць яе, пакуль працягваўся працэс усынаўлення.

«Гэта гучыць дзіўна, але ўлада была на маім баку. Яны былі раз'юшаныя, што яна вывезла Аліну на тэрыторыю Расеі. Але яны таксама сказалі, што калі б я прыйшла на чатыры дні пазней, жанчына зрабіла б Аліне расейскае пасведчанне асобы. Тады яна была б расейкай, і яны б нічога не змаглі зрабіць», – распавядала Святлана.

Аліне і Святлане ўдалося ўз'яднацца. Але яны належаць да малюсенькай меншасці разарваных сем'яў, чые дзеці змаглі вярнуцца ва Украіну. Большасць сваякоў выкрадзеных дзяцей не жадаюць казаць пра гэта, баючыся, што гэта можа ўскладніць намаганні па іх вяртанні. У адным з асабліва гучных выпадкаў групу выкрадзеных дзяцей з Марыупаля паказалі на мітынгу ў Маскве ў лютым.

«Мы не ведаем дакладна, колькі дзяцей было выкрадзена», - сказаў былы дзіцячы амбудсмэн Мікалай Кулеба, які цяпер узначальвае выратавальную сетку «Выратуем Украіну», якая дапамагае такім бацькам, як Святлана.

«Гэта не толькі дзеці без суправаджэння дарослых, якіх адпраўляюць у лагеры ў Расеі, і дзеці, якіх выкрадаюць з інтэрнатаў ці дзіцячых дамоў. Мы не ведаем дакладна, пра якую колькасць ідзе гаворка. У некаторых выпадках мы гаворым аб дзецях, якія апынуліся на акупаваных тэрыторыях, у той час як іх сем'і засталіся на падкантрольнай Украіне тэрыторыі, і гэтыя сем'і страцілі сувязь са сваімі дзецьмі. Цяпер яны баяцца, што ніколі больш іх не ўбачаць. Таксама мы павінны казаць пра дзяцей, якія цяпер знаходзяцца ў Расеі, пра якіх мы нічога не ведаем. Дзяцей, чые бацькі былі арыштаваныя пасля таго, як іх падзялілі ў фільтрацыйных лагерах, або чые бацькі загінулі, прынамсі, падчас аблогі Марыупаля. Нас больш за ўсё турбуюць тыя дзеці, якія зніклі без вестак на паўгода і больш, якім расейскія ўлады падрыхтавалі пасведчанні аб нараджэнні і пашпарты і адправілі іх у прыёмныя сем'і», - сказаў Кулеба.

Як і ў выпадку з Алінай, Кулеба сказаў, што чуў пра іншых украінскіх дзяцей, якіх вывезлі дзеля фінансавай выгады.

«Адзін хлопчык, якога мы выратавалі з расейскай школы, распавёў, што ён быў з іншым хлопчыкам з Марыупаля, якога аддалі ў вельмі бедную сям'ю алкаголікаў. Яго ігнаравалі, і ён галадаў кожны дзень. На маю думку, гэта сведчыць аб тым, што яны ўзялі яго дзеля грошай на алкаголь», - сказаў ён.

Нягледзячы на поспехі ў рэпатрыяцыі ўкраінскіх дзяцей, Кулеба заўважыў «змены да горшага» ў дачыненні да расейскіх уладаў.

«Яны разумеюць, што кожны з гэтых выпадкаў - гэта ваеннае злачынства, і ўсё часцей спрабуюць заблакаваць вяртанне. Яны ўсё больш ускладняюць працэс. І час працуе супраць гэтых дзяцей. Некаторыя з іх паходзяць з вельмі ўразлівага асяроддзя, і мы разумеем, што на іх лёгка ўплываць, асабліва пасля шасці месяцаў. У нас быў выпадак з хлопчыкам, які пасля двух тыдняў побыту ў прыёмнай сям'і не захацеў вяртацца. Яго пераканалі, што ўкраінцы зробяць яму балюча», - распавёў Кулеба.

Напісаць каментар 2

Таксама сачыце за акаўнтамі Charter97.org у сацыяльных сетках