Кадравы голад ахапіў амаль усю Расею

Рэзервы засталіся толькі на Каўказе.

Востры кадравы голад, на які другі год скардзяцца бізнэс і ўлады, здаецца, дасягнуў піка: калі выключыць паўночнакаўказскую анамалію, попыт на працу перавысіў яе прапанову, піша The Moscow Times.

Старшыня Цэнтрабанка Эльвіра Набіуліна пасля пасяджэння па ключавой стаўцы адзначала з'яўленне першых прыкмет вяртання эканомікі да траекторыі збалансаванага росту: «Мы мяркуем аб гэтым <…> па адсутнасці відавочнага нарастання напружанасці на рынку працы». Нарастаць практычна няма куды: попыт на працоўную сілу амаль ва ўсёй краіне перавысіў яе прапанову.

Колькасць працоўнай сілы ў канцы 2023 г. выявілася большай за колькасць занятых і адкрытых вакансій (гэта і ёсць попыт на працу) прыкладна на 250 тысяч чалавек, палічылі аналітыкі «Цвёрдых лічбаў». Але ў Паўночна-Каўказскай акрузе, дзе сканцэнтраваныя свабодныя працоўныя рэсурсы, гэтая розніца - блізу 370 тысяч. Атрымліваецца, што ў астатняй частцы краіны попыт на працоўную сілу перавышаў даступную прапанову прыкладна на 120 тысяч чалавек, рэзюмуюць аналітыкі «Цвёрдых лічбаў».

Каўказ моцна адрозніваецца ад астатніх рэгіёнаў: узровень беспрацоўя ў ПКФА гістарычна вышэйшы за агульнарасейскі (9,2% супраць 3% у III квартале 2023 г.), там вышэйшая доля сацыяльных выплат у структуры грашовых даходаў насельніцтва (27% супраць сярэдніх 19%), а у саміх сацыяльных выплатах большая доля дапамог па беспрацоўі (2% супраць 0,9%), адзначаюць яны, спасылаючыся на звесткі Расстата. Найгоршы вынік у Інгушэціі: да снежня беспрацоўе там скарацілася, але толькі да 27% (пры 3% агулам у Расеі), у тым ліку, якая рэгіструецца - да 8,3%.

Дэфіцыт працоўных рэсурсаў застаецца галоўным абмежаваннем для пашырэння выпуску тавараў і паслуг, канстатаваў Цэнтрабанк у пятнічнай заяве. Ён сам сутыкнуўся з гэтай праблемай. «У нас таксама ёсць пэўны дэфіцыт кадраў, высокакваліфікаваных: ІТ, спецыялістаў у галіне інфармацыйнай бяспекі», — прызнавала Набіуліна.

Кадравая праблема найвастрэйшая, рынак працы патрапіў у «ідэальны шторм». Вайна паглыбіла дэмаграфічную яму, з якой не выбрацца да канца дзесяцігоддзя: на рынак выходзіць малалікае пакаленне 1990-х гадоў нараджэння, а шматлікае пасляваеннае пакаленне выходзіць на пенсію. Мабілізацыя, эміграцыя і скарачэнне працоўнай міграцыі да немагчымасці абвастрылі праблему. Не варта чакаць хуткага росту прапановы працоўнай сілы, папярэджвае эканаміст Газпромбанка Павел Бірукоў: аднаўленне працоўнай міграцыі можа расцягнуцца на некалькі гадоў. Цяперашняя структура міграцыйнага прытоку не дазволіць ліквідаваць дэфіцыт на расейскім рынку працы, і да 2030 г. ён вырасце да 2-4 млн чалавек, прагназавалі эксперты «Якаў і партнёры».

Гэта тармозіць эканоміку. Немагчымасць забеспячэння новых вытворчасцяў рабочай сілай вымушае зніжаць патрабаванні да кампетэнцыі персаналу, з прычыны чаго зніжаюцца прадукцыйнасць і якасць працы, адзначалі эксперты Інстытута Гайдара. Патэнцыял росту дзелавой актыўнасці за кошт мабілізацыі працоўнай сілы вычарпаны, канстатуе эканаміст Bloomberg Economics па Расеі і СНД Аляксандр Ісакаў.