Балючы ўдар для Пуціна

Правілы глабальнай гульні мяняюцца.

Кіраўнік Крамля Уладзімір Пуцін ужо даўно варожа ставіцца да пашырэння NATO. Ён сцвярджаў, што ўварванне ва Украіну было спосабам прадухіліць рост Альянсу ўшчыльную да межаў Расеі. Але, нарэшце, Пуцін дамогся супрацьлеглага.

Пра гэта піша Business Insider.

У панядзелак, 26 лютага, парламент Вугоршчыны прагаласаваў за сяброўства Швэцыі ў NATO — крок, які можа быць менавіта тым, што неабходны Захаду для супрацьдзеяння Пуціну і ягонай подлай тактыцы.

Сяброўства Швэцыі ў NATO пакладзе канец яе дзесяцігадовай палітыцы нейтралітэту. Гэта таксама азначае, што эпоха пасля халоднай вайны, калі Швэцыя скараціла колькасць сваіх узброеных сіл і шукала найлепшыя гандлёвыя і дыпламатычныя сувязі з Расеяй, закончылася.

Слабае месца NATO

Прадстаўнікі NATO ўжо даўно асцерагаюцца, што Балтыйскі рэгіён на паўночным усходзе Еўропы з'яўляецца адной з самых уразлівых зон Альянсу, і калі Расея пераможа ва Украіне, яе наступным крокам можа стаць напад на гэты рэгіён.

Оскар Ёнсан, спецыяліст у абароне са Швэдскага ўніверсітэта абароны, сказаў Business Insider, што Швэцыя дасць NATO шырокі спектр новых магчымасцяў для нанясення ўдару ў адказ.

"Швэцыя забяспечыць стратэгічную глыбіню, неабходную для правядзення паветраных і ракетных аперацый супраць расейскіх аперацый, а таксама будзе складанай цэллю у Балтыйскім моры", - сказаў ён.

Сяброўства Швэцыі ў NATO азначае, што Паўночнаатлантычны альянс з'яўляецца дамінантнай сілай у Балтыйскім моры.

На працягу сотняў гадоў гэты рэгіён з'яўляўся жыццёва важным калідорам для расейскага флоту, сказаў у інтэрв'ю Business Insider Німа Харамі, навуковы супрацоўнік Арктычнага інстытута.

Ён дадаў, што "шырокія ўзбярэжжы Швэцыі і шматлікія выспы даюць NATO унікальную перавагу ў навігацыі і кантролі" над морам і абмяжоўваюць патэнцыйныя ваенна-марскія аперацыі Расеі з яе баз на Балтыцы.

Харамі дадаў, што з уступленнем Швэцыі ў Альянс межы NATO яшчэ больш наблізіліся да Расеі, а гэта значыць, што NATO можа больш эфектыўна наносіць удары па Санкт-Пецярбургу, другому па велічыні горадзе Расеі, і Калінінграду, балтыйскаму анклаву, дзе Расея мае ядзерныя ракеты “Іскандэр”.

"Гэта дадае яшчэ адзін узровень стрымлівання супраць патэнцыйнай расейскай агрэсіі, паколькі сілы NATO могуць эфектыўна рэагаваць на пагрозы ў рэжыме рэальнага часу", – сказаў Харамі.

Агульная абаронная стратэгія Швэцыі

Не толькі геаграфічнае становішча Швэцыі выгаднае NATO, яна таксама мае ўнікальны падыход да абароны, які можа спрацаваць на яе карысць.

Швэцыя даўно жыве пад пагрозай расейскай агрэсіі. Пасля Другой сусветнай вайны яна прыняла стратэгію "татальнай абароны", якая мяркуе, што кожная частка грамадства, ад школьнікаў да пенсіянераў, мае сваю ролю ў выпадку вайны.

У гады пасля распаду СССР гэтая стратэгія здавалася перажыткам гісторыі і была згорнутая. Але перад пагрозай з боку пуцінскай Расеі яна была абноўленая для выкарыстання.

У 2018 годзе Швэцыя выпусціла 20-старонкавую ўрадавую брашуру пад назвай "Калі наступіць крызіс або вайна", у якой расказала грамадзянам, што рабіць у адказ на такія крызісныя сітуацыі, як адключэнне электраэнергіі або масавыя кібератакі.

Еўрапейскія лідары звяртаюць увагу на гэтую стратэгію і спрабуюць падрыхтаваць сваіх грамадзян да змрочнай перспектывы вайны з Расеяй.

Міністр замежных спраў Латвіі заклікаў чальцоў Альянсу разгледзець магчымасць аднаўлення набору ў войска, а прэзідэнт Францыі Эмануэль Макрон заявіў на гэтым тыдні, што NATO павінна рыхтавацца да магчымасці вайны з Расеяй ужо праз пяць гадоў.

"Гэта ўжо выклікала значную цікавасць з боку краін NATO, якія ніколі не мелі такой канцэпцыі і хочуць навучыцца", - пракаментаваў швэдскую стратэгію Ёнсан.

Адным з асноўных спосабаў, якім Расея спрабуе выкарыстоўваць уразлівасці і ўнутраныя супярэчнасці краін NATO, з'яўляецца распаўсюджванне дэзінфармацыі і тэорый змовы. Швэцыя абвінаваціла Расею ў распаўсюджванні дэзінфармацыі аб спаленні Карана з мэтай пашкодзіць яе заяўцы на сяброўства ў NATO.

Харамі сказаў, што ў рамках сваёй стратэгіі татальнай абароны швэдскі ўрад увёў палітыку інфармавання людзей аб небяспецы дэзінфармацыі, і на гэтую палітыку варта было б звярнуць увагу іншым краінам-сябрам NATO.

"Я веру, што значную колькасць чальцоў Альянсу, а таксама NATO ў цэлым, станоўча ацэняць шведскае агенцтва псіхалагічнай абароны і яго работу па папярэднім развянчанні дэзінфармацыі", - сказаў ён.

Перад NATO стаяць сур'ёзныя выклікі

Нягледзячы на штуршок ад сяброўства Швэцыі, NATO ўсё яшчэ сутыкаецца з адным з самых сур'ёзных выклікаў у сваёй гісторыі.

ЗША доўгі час падтрымлівалі Паўночнаатлантычны альянс. Але Дональд Трамп, які імкнецца вярнуць сабе прэзідэнцкае крэсла на цяперашніх выбарах, зноў распальвае варожасць да Альянсу і ставіць пад сумнеў абавязацельствы ЗША. На нядаўнім мітынгу ў Паўднёвай Караліне ён нават заявіў, што папросіць Расею напасці на сяброў NATO, якія не плацяць свае ўнёскі.

Расея ж адказала на першыя крокі Швэцыі па ўступленні ў NATO ў 2022 годзе пагрозамі размясціць больш ядзернай зброі ў рэгіёне.

Ёнсан заявіў, што пастанова аб уступленні Швэцыі ў NATO было прынятая пасля ўважлівага ўзважвання рызык у свеце, які становіцца ўсё больш небяспечным, і пагрозы Расеі пакуль выглядаюць блефам.

Падчас вайны ва Украіне і паставак заходняй зброі Расея выступала з вялікімі пагрозамі, але мала што рабіла на практыцы, - сказаў ён. - Тое ж тычыцца сяброўства Фінляндыі і Швэцыі ў NATO”.

Магчыма, гэта і так, але расейская пагроза для NATO востра як ніколі, і важнасць уступлення Швэцыі ў Альянс нельга недаацэньваць.