Навукоўцы ўпершыню выявілі памяць у глебе
3- 30.10.2025, 21:52
- 1,464
Глебавыя мікрабы здольныя «памятаць» клімат мінулага.
Даследчыкі са Школы біянавук Нотынгемскага ўніверсітэта разам з калегамі з Універсітэта Канзаса высветлілі, што мікрабныя супольнасці ў глебе валодаюць «экалагічнай памяццю» — здольнасцю захоўваць сляды мінулых кліматычных умоў і выкарыстоўваць іх для адаптацыі раслін да новых стрэсаў. Праца апублікаваная ў часопісе Nature Microbiology.
Засухі становяцца ўсё больш частымі і разбуральнымі з-за змянення клімату, ствараючы пагрозу для сельскай гаспадаркі і прыродных экасістэм. Навукоўцы вырашылі высветліць, як доўгатэрміновыя адрозненні ў узроўні ападкаў уплываюць на склад глебавых мікрабаў і, у сваю чаргу, — на ўстойлівасць раслін да недахопу вільгаці.
Для гэтага яны прааналізавалі ўзоры глебы з шасці прэрый Канзаса, дзе колькасць дажджоў істотна адрозніваецца. Даследчыкі выявілі мікраарганізмы і гены, звязаныя з «гісторыяй ападкаў» канкрэтных тэрыторый, а затым праверылі, як гэтая мікрабная «спадчына» ўплывае на рост раслін падчас кантраляванага эксперыменту з засухай.
Высветлілася, што мікрабы з больш засушлівых рэгіёнаў дапамагалі мясцовай лугавай траве лепш пераносіць засуху, аднак такога эфекту не назіралася ў кукурузы.
«Глебавыя мікрабныя супольнасці здольныя хутка адаптавацца да зменаў асяроддзя і дапамагаць раслінам спраўляцца са стрэсам, выкліканым засухай. Больш за тое, яны могуць «памятаць» мінулыя ўмовы — гэта з’ява вядомая як экалагічная памяць. Разуменне такой мікрабнай спадчыны дазволіць ствараць больш устойлівыя сельскагаспадарчыя сістэмы і абараняць экасістэмы ад кліматычных узрушэнняў будучыні», — растлумачыў кіраўнік даследавання доктар Габрыэль Кастрыльё з Нотынгемскага ўніверсітэта.
Паводле слоў аўтараў, вывучэнне мікрабнай памяці можа стаць ключом да распрацоўкі кліматаўстойлівых культур, здольных выжываць ва ўмовах глабальнага пацяплення і змяншэння ўзроўню ападкаў.