Навукоўцы: старая глеба на Месяцы адрозніваецца ад новай

На спадарожніку Зямлі адбываецца нешта дзіўнае.

Адзін з найлепшых спосабаў выявіць каштоўныя рэсурсы на Месяцы — гэта сканаванне яго паверхні з дапамогай арбітальных касмічных апаратаў, напрыклад, Lunar Reconnaissance Orbiter (LRO). Ён выкарыстоўвае розныя даўжыні хваль святла для сканавання Месяца і вызначэння складу яго паверхні. Адзін з патэнцыйных фактараў, што скажаюць вынікі гэтых сканаванняў, — касмічнае выветрыванне.

Гэта значыць, паверхня можа змяняцца пад уздзеяннем сонечнага ветру і удараў метэарытаў. Навукоўцы высветлілі, што для некаторых рэсурсаў на Месяцы, такіх як тытан, іхная прысутнасць можа быць цалкам схаваная наяўнасцю «старога» месячнага рэгаліту, гэта значыць пылу і камянёў, якія пакрываюць месячную паверхню. Даследаванне апублікавана ў Journal of Geophysical Research: Planets, паведамляе Universe Today (пераклад — «Фокус»).

Ультрафіялетавае святло значна менш прыкметнае ў намаганнях па пошуку каштоўных рэсурсаў на Месяцы, чым інфрачырвонае або бачнае святло. Але ультрафіялетавае выпраменьванне адыгрывае важную ролю ў разуменні таго, што бачаць навукоўцы, вывучаючы месячную глебу. У прыватнасці, далёкі ультрафіялет, на самым канцы ультрафіялетавага спектра, можа даваць іншую інфармацыю пра склад глебы, чым іншыя спектры.

Але навукоўцам было складана інтэрпрэтаваць дадзеныя са спектраў далёкага ультрафіялету, атрыманыя LRO, з-за прыкметных спектральных адрозненняў у залежнасці ад таго, якую частку Месяца яны вывучалі.

Аўтары даследавання дапусцілі, што гэтыя адрозненні выкліканыя «ўзростам» месячнага рэгаліту. Гэта значыць, больш старая глеба падвяргалася больш інтэнсіўнаму касмічнаму выветрыванню. Такім чынам, узрост глебы мог уплываць на яе спектры далёкага ультрафіялету, што, у сваю чаргу, уплывала б на тое, як навукоўцы павінны інтэрпрэтаваць дадзеныя з LRO.

Каб праверыць гэтую тэорыю, навукоўцы ўзялі тры ўзоры, сабраныя ў розных месцах на Месяцы падчас праграмы «Апалон», два з якіх былі «старыя», а адзін быў параўнальна малады. Пасля гэтага навукоўцы падверглі ўзоры ўздзеянню далёкага ультрафіялетавага выпраменьвання, каб вызначыць, як іх фізічныя характарыстыкі адлюстроўваюцца ў спектрах.

Даследчыкі выявілі тры ключавыя моманты. Па-першае, больш старыя ўзоры месячнай глебы былі пакрыты дробнымі часцінкамі жалеза, утворанымі сонечным ветрам. Усе гэтыя часцінкі былі вельмі шурпатымі з-за удараў метэарытаў на працягу мільярдаў гадоў. У больш новым узоры глебы такіх часцінак жалеза было значна менш.

Па-другое, шурпатасць часцінак жалеза змяняла адлюстраванне святла ад іх. Больш новы ўзор месячнага рэгаліту, які мае святлейшыя зярняты, дэманстраваў прамое рассеянне ў далёкім ультрафіялетавым спектры. Гэта значыць, што святло, трапіўшы на яго, рассейвалася ў напрамку ад крыніцы святла. Больш стары месячны рэгаліт рассейвае святло назад, да крыніцы святла. Фактычна гэта прымушала больш новую паверхню здавацца прыкладна ўдвая ярчэйшай за старую.

Навукоўцы зразумелі, што ўздзеянне касмічнага выветрывання дастаткова моцнае, каб замаскіраваць хімічныя характарыстыкі складу самой глебы ў далёкім ультрафіялетавым дыяпазоне. Два «старыя» ўзоры былі ўзятыя з зусім розных месцаў на Месяцы. Але пры даследаванні ў далёкім ультрафіялетавым дыяпазоне яны выглядалі амаль аднолькава, нягледзячы на тое, што складаліся з розных мінералаў.

Гэта мае значэнне для інтэрпрэтацыі дадзеных LRO, бо скажае ўяўленне пра мінеральны склад месячнай глебы. Бянтэжыць тое, што вынікі даследавання фактычна супярэчаць фізічным назіранням LRO, якія паказваюць, што новая глеба звычайна «чырванейшая», чым старая. Гэта значыць, што яна менш яркая ў далёкім ультрафіялетавым дыяпазоне.

Навукоўцы мяркуюць, што разыходжанне абумоўлена спецыфічнымі ўласцівасцямі месячнай паверхні, такімі як рыхласць глебы, якая была парушаная пры адборы ўзору, або наяўнасць ударных матэрыялаў, выкліканых падзеннем метэарытаў, якія былі прадстаўленыя ў узоры.

Незалежна ад тлумачэння, гэтае даследаванне спрыяе разуменню таго, што мы бачым, калі назіраем Месяц у далёкім ультрафіялетавым дыяпазоне. Улік меркаванага ўзросту глебы мае крытычна важнае значэнне для гэтага тыпу дыстанцыйнага зандавання, але нават пры гэтым можа быць складана адрозніць тып хімічнага складу, які назіраецца на паверхні.

Вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL97116022020000000216711123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас charter97@gmail.com