29 сакавiка 2024, Пятніца, 5:00
Падтрымайце
сайт
Сім сім,
Хартыя 97!
Рубрыкі

Падпісаны адыёзны ўказ аб цэнзуры Інтэрнэту (Тэкст дакумента, абноўлена)

102
Падпісаны адыёзны ўказ аб цэнзуры Інтэрнэту (Тэкст дакумента, абноўлена)

Скандальны ўказ «Аб нацыянальным сегменце сеткі Інтэрнэт» падпісаны Аляксандрам Лукашэнкам і ўступіць у сілу 1 ліпеня.

Праект гэтага ўказа з'явіўся ў Інтэрнэце ў снежні мінулага года. Тэкст законапраекта выклікаў крытыку як беларускай медыя-супольнасці, так і міжнародных праваабарончых арганізацыяў, у тым ліку АБСЕ. Ацэнка праекту ўказа была адназначнай – дакумент распрацаваны для таго, каб заблакаваць у Беларусі непажаданыя ўладам апазіцыйныя інтэрнэт-рэсурсы.

Падпісаны 1 лютага Аляксандрам Лукашэнкам ўказ «Аб мерах па ўдасканаленні выкарыстання нацыянальнага сегмента сеткі Інтэрнэт» практычна не змяніўся. У ім утрымліваюцца ўсе адыёзныя нормы, якія выклікалі пратэсты журналістаў і праваабаронцаў.

Згодна з дакументам, кантроль над рэсурсамі Інтэрнэту ў Беларусі павінен ажыццяўляцца ў парадку, вызначаным Саветам Міністраў па ўзгадненні са спецыяльнай службай – Аператыўна-аналітычным цэнтрам пры адміністрацыі Лукашэнкі (ААЦ). Пад кантроль ААЦ пападаюць інтэрнэт-правайдэры краіны. «Пералік аператараў электрасувязі, якія маюць правы непасрэднага доступу (далучэння) да міжнародных сетак электрасувязі, а таксама ўпаўнаважаных пастаўшчыкоў паслугаў сеткі Інтэрнэт» будзе вызначаць ААЦ «па ўзгадненні з прэзідэнтам Рэспублікі Беларусь».

Дзейнасць правайдэра можа быць спыненая згодна з пастановай Савета Міністраў. У сферу ўплыву аператыўна-аналітычнага цэнтра таксама патрапіць забарона на доступ да інфармацыі, незаконнай паводле беларускага заканадаўства. І рэгістрацыя даменных імёнаў .by таксама будзе падкантрольная ААЦ.

Будзе ажыццяўляцца кантроль за карыстальнікамі Інтэрнэту:

«Уласнікі пунктаў калектыўнага карыстання інтэрнэт-паслугамі альбо ўпаўнаважаныя імі асобы ажыццяўляюць ідэнтыфікацыю карыстальнікаў інтэрнэт-паслугаў у пунктах калектыўнага карыстання інтэрнэт-паслугамі… Звесткі аб абаненцкіх прыладах, персанальныя дадзеныя карыстальнікаў інтэрнэт-паслугаў, а таксама звесткі аб аказаных інтэрнэт-паслугах даюцца на запатрабаванне органаў, якія ажыццяўляюць аператыўна-вышуковую дзейнасць, органаў пракуратуры і папярэдняга расследавання».

Што датычыць дзяржрэгістрацыі інтэрнэт-рэсурсаў, дык ва ўказе заяўляецца:

«Дзяржаўная рэгістрацыя інфармацыйных сетак, сістэмаў і рэсурсаў нацыянальнага сегмента сеткі Інтэрнэт, размешчаных на тэрыторыі Рэспублікі Беларусь, ажыццяўляецца па заяўніцкім прынцыпе Міністэрствам сувязі і інфарматызацыі альбо ўпаўнаважанай ім арганізацыяй на падставе адпаведнага звароту пастаўшчыкоў інтэрнэт-паслугаў».

«Юрыдычныя асобы і індывідуальныя прадпрымальнікі абавязаныя да 1 ліпеня 2010 г. забяспечыць пераход на выкарыстанне інфармацыйных сетак, сістэмаў і рэсурсаў нацыянальнага сегмента сеткі Інтэрнэт, размешчаных на тэрыторыі Рэспублікі Беларусь, а пастаўшчыкі інтэрнэт-паслугаў – іх дзяржаўную рэгістрацыю».

Сапраўдную трывогу выклікае пункт 11 указа: «Пры выяўленні грубых парушэнняў заканадаўства, паўторных парушэнняў іншых патрабаванняў гэтага Указа, іншых актаў заканадаўства ў сферы выкарыстання нацыянальнага сегмента сеткі Інтэрнэт на працягу шасці месяцаў пасля вынясення загада аб ліквідацыі выяўленых парушэнняў аказанне інтэрнэт-паслугаў юрыдычнай асобе ці індывідуальнаму прадпрымальніку, які дапусціў такія парушэнні, можа быць прыпыненае пастаўшчыком інтэрнэт-паслугаў, што аказвае яму такія паслугі, на запатрабаванне органаў, пазначаных у частцы першай гэтага пункта...

.. Пастаўшчык інтэрнэт-паслугаў абавязаны выканаць патрабаванне аб прыпыненні аказання інтэрнэт-паслугаў на працягу сутак з моманту яго атрымання і паінфармаваць пра гэта орган, які вынес патрабаванне, на працягу трох дзён з моманту яго атрымання».

Аб адказнасці за інфармацыю, якая размяшчаецца: «Адказнасць за змест інфармацыі, што размяшчаецца (перадаецца) у нацыянальным сегменце сеткі Інтэрнэт, нясуць асобы, якія размясцілі (перадалі) гэтую інфармацыю, а за парушэнне патрабаванняў гэтага Указа, у тым ліку за невыкананне загада (патрабавання) адпаведнага органа, які выносіцца ў адпаведнасці з пунктам 11 гэтага Указа, – пастаўшчыкі інтэрнэт-паслугаў, уласнікі (упаўнаважаныя імі асобы) пунктаў калектыўнага карыстання інтэрнэт-паслугамі».

Указ уступае ў сілу з 1 ліпеня 2010 года.

«Распачатая спроба ўзяць пад кантроль беларускі сегмент сеткі. Па вялікім рахунку, усе палажэнні нашумелага праекту патрапілі ў сам указ з той толькі розніцай, што былі прыбраныя адкрыта непісьменныя фармулёўкі. Знешне дакумент накіраваны на «упарадкаванне» інтэрнэт-бізнэсу - інтэрнэт-гандлю, хостынг-паслугаў, паслугаў інтэрнэт-правайдэраў. Прадпрымальнікаў цяпер можна без рашэння суду пакараць прыпыненнем аказання інтэрнэт-паслугаў. Пункты па ідэнтыфікацыі карыстальнікаў таксама прысутнічаюць. Дэ-факта ў Беларусі правайдэраў абавяжуць мець сістэму, аналагічную расейскай САВМ. Таксама не зразумела, як можа ўдарыць па беларускіх інтэрнэт-СМІ «барацьба» улады за аўтарскія правы. На мілавіднай падставе выкарыстоўваючы гэты ўказ можна закрыць большасць навінавых беларускіх сайтаў. Галоўным па Байнэце, як і меркавалася, прызначаецца ААЦ. Фактычна міжнародны шлюз з рук «Белтэлекама» перадалі Аператыўна-аналітычнаму цэнтру», - заявіў у інтэрв'ю сайту charter97.org, каментуючы гэты ўказ, рэдактар сайта Electroname.com Фёдар Паўлючэнка.

Незалежныя эксперты не сумняюцца, што ўказ Лукашэнкі накіраваны, у першую чаргу, на блакаванне апазіцыйных вэб-рэсурсаў падчас правядзення выбараў.

Такое меркаванне ў інтэрв'ю БелаПАН выказаў намеснік старшыні грамадскага аб'яднання «Беларуская асацыяцыя журналістаў» Андрэй Бастунец. Паводле яго словаў, у такім указе наогул няма сэнсу. Напрыклад, патрабаванне да дзяржаўных органаў зрабіць інфармацыю аб іх дзейнасці больш дасягальнай у Сетцы наогул можна назваць дэзінфармацыяй. Таму што тыя, хто хацелі гэта рабіць, і без таго гэта рабілі. Але тыя, хто хавалі інфармацыю, змогуць гэта рабіць і надалей.

«Што тычыцца абароны аўтарскіх правоў, дык на гэта ў Беларусі ёсць закон аб ахове аўтарскіх і сумежных правоў, і неабавязкова было прымаць асобны ўказ, які рэгулюе правы аўтараў у Інтэрнэце. Абавязак ставіць гіперспасылкі на крыніцу інфармацыі, замацаваны зараз ва ўказе, таксама падыходзіць пад закон аб ахове аўтарскіх і сумежных правоў. Адзінае, што перашкаджае ахове аўтарскіх правоў — гэта высокі кошт дзяржаўных пошлінаў за судовыя працэсы», — лічыць Бастунец.

На думку эксперта, найважнейшым ва ўказе з'яўляецца патрабаванне да пастаўшчыкоў інтэрнэт-паслугаў весці ўлік і захоўваць звесткі аб аказаных інтэрнэт-паслугах. «Тобок гэта дае магчымасць адсочвання трафіку, давання інтэрнэт-паслугаў, вызначэння карыстальнікаў, якія рэгулярна заходзяць на пэўныя сайты — напрыклад, апазіцыйныя. Гаворка ідзе пра кантроль над інфармацыяй у інтэрнэце», — адзначае Бастунец.

Ад сябе адзначым: падаецца, беларускі інтэрнэт як астравок адноснага вальнадумства і незалежнай інфармацыі можа перастаць існаваць у самы найбліжэйшы час. Вы можаце сутыкнуцца з тым, што выйсці на сайт charter97.org і іншыя незалежныя навінавыя рэсурсы стане немагчыма. Аднак менавіта ад вас, чытачы, ад вашых рашучых дзеянняў, залежыць, ці зможаце вы адваяваць свабоду Інтэрнэту - гэта значыць сваю ўласную свабоду.

ПОЎНЫ ТЭКСТ УКАЗА

Напісаць каментар 102

Таксама сачыце за акаўнтамі Charter97.org у сацыяльных сетках