Беларусы ў чаканні дэвальвацыі набіраюць рублёвыя крэдыты

Не толькі па чэргах ў абменнікі, але і па чэргах па крэдыты можна меркаваць аб дэвальвацыйных чаканнях беларусаў.

Нядаўна Лукашэнка папракнуў беларускі народ у празмерным захапленні валютай. «Калі будзе дэвальвацыя - вы яе зробіце», - сказаў ён. Чым яшчэ захапляюцца беларусы, расказалі работнікі баранавіцкіх аддзяленняў банкаў, піша intex-press.by.

Мам, ты толькі вазьмі…

Пра перамены ў настроі беларусаў, сцвярджаюць банкаўскія работнікі, кажуць не толькі чэргі каля абменнікаў, але і чэргі за крэдытамі. Цяпер напярэдадні навагодніх святаў стала ці ледзь не традыцыяй браць крэдыт, купляць валюту і чакаць абвалу за навагоднім сталом. «У нас аншлаг - людзі набіраюць крэдыты як мандарыны ў супермаркетах! - распавялі ў адным з банкаўскіх аддзяленняў. - Не глядзяць ні на адсоткі, ні на пераплату. Ад перасцярог адмахваюцца, маўляў, мы самі з вусамі, ведаем, што інфляцыя ўсё пазыкі пакрые. Чакаюць, самі ведаеце чаго».

Да валютнага ажыятажу яшчэ не хутка, але ў банках назіраюць ужо рост цікавасці да крэдытаў. Па словах банкіраў, нягледзячы на тое, што амаль у кожнага пазычальніка маецца па чатыры-пяць крэдытаў у розных банках, гараджане на гэтым не спыняюцца. «Многія не могуць злезці з крэдытнай іголкі! Проста манія ці хвароба! - распавяла ў адным з аддзяленняў супрацоўнік банка. - На што толькі не ідуць, каб узяць грошы. Адны ўтойваюць крэдыты ў іншых банках, іншыя прыводзяць бацькоў са словамі, мам, ты толькі вазьмі, а пагашаць я буду сам.

Даходзіць да дзівацтваў. Прыйшоў аднойчы мужчына і ці ледзь не на каленях моліць, сапсуйце мне крэдытную гісторыю, калі ласка, я вас вельмі прашу, ну, няма больш сіл, колькі можна - з аднаго крэдыту ныраю ў другі, трэці... Мы сядзім у разгубленасці. А ён адумаўся, падняўся, добра, кажа, у мяне яшчэ дзеці растуць, усё роўна да вас ісці прыйдзецца...»

Гараджане цяпер бяруць крэдыт, нават калі і не збіраліся пазычаць. Як гаворыцца, на ўсялякі выпадак. «Спецыялісты нашага банка запрашаюць старых кліентаў узяць крэдыт з абяцаннем пагасіць стары, - адзначылі ў адным з камерцыйных банкаў. - І людзі пагаджаюцца. А яшчэ падарунак прапануем - і кліент зноў наш. Нават не задумваецца, што новы крэдыт - гэта іншыя ўмовы і іншыя адсоткавыя стаўкі. Можа быць, таму што час неспакойны - ад грошай ніхто не адмаўляецца».

Мільёнам больш, мільёнам менш

Гараджане лёгка расстаюцца з грашыма, сцвярджаюць у банку. Пры сярэдняй зарплаце большасці пазычальнікаў у 4-5 мільёнаў рублёў, пару мільёнаў за абнаяўку і страхоўку аддаюць не шкадуючы, прыгаворваючы, мільёнам больш, мільёнам менш. «Кажуць, грошы абясцэньваюцца з кожным днём - сёння сума ў 20 мільёнаў яшчэ гучыць, а заўтра гэта толькі стос паперак, - заўважылі ў банку. - Спадзяюцца, што хутка нулікі прыбяруць і старыя пазыкі паваляцца».

Іншыя кліенты ў заўтрашні дзень не зазіраюць, жывуць сённяшнім. Пазычаюць, каб пратрымацца да чарговай палучкі. «Прыйшла, напрыклад, даярка за дзесяццю мільёнамі, - распавёў работнік банка, - а ты ёй паведамляеш, што яна можа ўсе 25 ўзяць, і яна бярэ. Распавядае, што з імі і рамонт зробіць, і дзяцей у школу збярэ, пра адсоткі ўжо і не слухае…»

Свае карэйка

Укладчыкі баранавіцкіх банкаў больш скрупулёзныя і ашчадныя, чым пазычальнікі, капрызныя і пераменлівыя. «Адсоткі па ўкладах з васьмю нулямі могуць пералічваць паўдня, за кожную лічбу пасля коскі будуць біцца да апошняга, - кажуць у банку. - А даведаюцца, што ў суседнім банку стаўку па ўкладу паднялі на адзін адсотак, тут жа забіраюць ўклады і перабягаюць да канкурэнтаў».

Больш за ўсё ўкладчыкаў, як сцвярджаюць у камбанку, сярод работнікаў дзяржсектара. За імі ідуць пенсіянеры і прадпрымальнікі. Сярод іх не рэдкасць свае карэйка. «Ніколі па ўкладчыку не скажаш, што ў яго за душой вялікая сума грошай. Уладальнікі вялікіх сум непрыкметныя і несамавітыя, асцярожныя і палахлівыя, - кажуць у банку. - І паводзяць сябе больш сціпла, не ў прыклад тым, хто крэдытуецца. Аднойчы да нас пенсіянер зазірнуў - рукі ў зямлі, галёшы ў гразі, а на плячы спартыўная сумка. Думалі - дзвярыма памыліўся, а ён нас ледзь не мільярд на ўклад прынёс».

Бег па абменніках

Замежную валюту беларускі народ любіць па звычцы, адзначаюць у банкаўскіх аддзяленнях. Але попыт на валюту прадказаць складана, лічаць у банку. «У нас у абменным пункце як каля жывой крыніцы - пастаянна людзі, - адзначылі ў адным з камбанкаў. - Вялікіх чэргаў пакуль няма. Кліентам цікавы курс даляра на будучы год - усе размовы да яго зводзяцца. Адны няўпэўнена прадказваюць курс у 10 тысяч, іншыя сцвярджаюць, што не менш за 16 тысяч рублёў за даляр будзе... Яшчэ і нас залучаюць у свае спрэчкі. Але нас пра дэвальвацыю не папярэджваюць. Самі даведаемся пра ўсё ў апошні момант…»

Што адбываецца ў банках?

У абменніках г. Баранавічы ў пачатку кастрычніка зацішша, народа, які бегае за валютай «з раніцы да вечара», пакуль не відаць. У абменных пунктах - павольныя пенсіянеры, якія купляюць сотню даляраў на чорны дзень, і моладзь, якая мяняе расейскія на беларускія і тут жа аддае іх за крэдыт.

А вось у крэдытных аддзелах горача - у некаторых аддзяленнях да вечара стаяць па некалькі чалавек, якія чакаюць афармлення крэдытаў пад 50, 60, 70%.

Сярод укладчыкаў такога ажыўлення незаўважна. Пачаткоўцаў, якія цікавяцца ўкладамі, - адзінкі, хоць банкі актыўна рэкламуюць 46-48%-е кароткатэрміновыя ўклады як самыя добрыя і выгадныя. Аб доўгатэрміновых укладах работнікі замоўчваюць, спасылаючыся на невысокі адсотак: «Навошта вам ўклад на пяць гадоў? - палохаецца дзяўчына-аператар. - Зараз самыя выгадныя - на 35 дзён, на тры месяцы. Там жа стаўка больш!»

На пытанне, якой далей чакаць стаўкі па ўкладу і што з ім потым рабіць, дзяўчына адказвае ўнікліва, як цыганка на сеансе варажбы: «Што потым будзе, хто ж ведае? Вы ж бачыце, якая ў нас сітуацыя ў краіне…»