Генадзь Фядыніч: Усю краіну чакае лёс дрэваапрацоўкі

Беларуская мадэль эканомікі «прыплыла», але рэжым не прызнае сваіх памылак.

Беларускае кіраўніцтва «не заўважыла» патрабаванні цягам месяца пагасіць запазычанасці заробкаў, якія прафсаюз РЭП накіраваў у дзяржаўныя структуры. З'езд прафзвязу РЭП запатрабаваў ад беларускага кіраўніцтва «забяспечыць рэальныя заробкі, пенсіі, стыпендыі і грашовыя дапамогі не ніжэй дакрызіснага ўзроўню снежня 2014 года ў даляравым выражэнні; выплаціць запазычанасці ў заробках на ўсіх прадпрыемствах і ў арганізацыях, незалежна ад формаў уласнасці, не пазней 29 траўня 2015 года».

Аб рэакцыі ўладаў на ўльтыматум прафзвязу і далейшых планах «Беларускай праўдзе» распавёў лідар Беларускага прафзвязу работнікаў радыёэлектроннай прамысловасці Генадзь Фядыніч.

- Рэакцыі ўладаў няма. Прыйшоў толькі адказ з «палаты прадстаўнікоў», што мы не так аформілі свае патрабаванні. Мы перааформілі. Але справа ж не ў афармленні. Можна праігнараваць нашы патрабаванні наогул, можна забыцца пра закон аб зваротах грамадзян, але праблему трэба развязваць. Усё роўна, хто яе падымае: РЭП, прадпрыемствы, грамадзянін. Улада павінна развязваць праблемы, якія ставіць жыццё.

Я сёння не веру ўладзе не таму, што не хачу верыць. Калі скарачаюцца штаты ў раёнах, у ПМК або на заводах, чаму няма скарачэнняў у прэзідэнцкай адміністрацыі? Чаму ўлада заклікае зацягнуць паясы, а сама як жыравала, так і жыруе? Людзі не адчуваюць, што гэтая ўлада народная, яны бачаць уладу Лукашэнкі. Стане ўлада народнай, тады і аддача пойдзе ад народа.

- Пасля звароту ў дзяржструктуры прайшло паўмесяцы. Ці ёсць інфармацыя аб пагашэнні запазычанасці?

- На жаль, я апошняй інфармацыяй не валодаю. Відавочна, што запазычанасць у заробку расце. Гэта аб'ектыўны працэс: адкуль можна ўзяць грошы на заробак, калі ты не прадаў свае тавары ці паслугі? Бо няма нават дакладнай інфармацыі аб тым, колькі абаротных сродкаў сёння замарожана на складах. Аддалі б зімой калгасам у лізінг свае МТЗ, аддалі б МАЗы - усе ж пляцоўкі заваленыя тэхнікай. А людзі працягваюць працаваць на склад.

Лукашэнка загадвае паслам прадаваць тэхніку. Продажамі не паслы павінны займацца, а мэнэджар, які сабаку з'еў на гэтым. Няма такіх спецыялістаў!

- Як незалежныя прафзвязы адрэагавалі на патрабаванні прафзвязу РЭП?

- Пагадзіліся з нашымі прапановамі, але Савет БКДП не падтрымаў іх. Над кожнай прапановай трэба працаваць. Мы распаўсюджваем свае патрабаванні сярод людзей; у паштовых скрынях валяюцца рэкламкі, а нашы ўлёткі з патрабаваннямі разыходзяцца.

Але з'езд выпрацаваў толькі праект патрабаванняў. З Бабруйска тэлефануюць: а чаму вы не напісалі пра іншыя праблемы? Мы распрацавалі праект - далучайцеся! Усе разам мы зможам запатрабаваць ад улады. Але словамі ўладу не прымусіш варушыцца; калі мы падстаўляем сваё плячо, то павінны і ўсе падставіць – справа ж агульная!

Лукашэнка на нарадзе пра бягучую сітуацыю на рынку працы і сацыяльную абарону насельніцтва запатрабаваў ад ураду зрабіць усё магчымае і немагчымае для захавання кваліфікаваных кадраў. Як зрабіць немагчымае? Зрабіць можна толькі магчымае. Узяць крэдыт у Еўразвязу немагчыма, таму што ён не дасць на праяданне крэдыт.

Безумоўна, у краіне не хапае грошай. Але ўлада і пальцам не паварушыла, каб зарабіць гэтыя грошы. Магчыма, на паперы і ёсць грашовыя планы. Але не чыноўнікі павінны паміж сабой размаўляць, улада павінна гаварыць з грамадствам, з народам, разам з ім шукаць выйсце з тупіка. Не пойдзе рэжым на размову з грамадствам - краіну чакае лёс дрэваапрацоўкі.

- Ультыматум РЭПа мінае праз паўмесяца. Як маюць намер дзейнічаць далей?

- Мы звяжамся з прадпрыемствамі, якія маюць запазычанасць у заробку. Калі людзям падабаецца жыць без заробку - мы навязвацца не будзем. Але мы павінны пачуць людзей і паказаць ім выйсце. Людзі павінны зразумець: калі не будзем змагацца самі за свае працоўныя месцы, за свой заробак, за ўмовы працы - нічога не зменіцца. Гэта мы ўжо праходзілі...

- Стварэнне шырокага грамадскага руху па-ранейшаму з'яўляецца галоўнай мэтай?

- Безумоўна. І дзяржава павінна быць зацікаўленая, каб па краіне не пайшоў рух, які паставіць краіну на вушы. Я супраць такога руху. Мы павінны кансалідаваць пакінутыя ў Беларусі сілы, але пры адной умове: дзяржава павінна чуць нас, даваць СМІ. Незалежнасць краіны таксама стаіць пад вялікім пытаннем, і пра гэта людзям трэба казаць сумленна. Заўтра ў тваю кватэру можа прыйсці сусед і скажа, што частка кватэры належыць яму, таму што ён мацнейшы за цябе.

Дзяржава павінна гаварыць з народам. Але не так, як пасля 9 траўня, калі адны толькі лаялі, іншыя толькі хвалілі. Дзень Перамогі краіне патрэбен, трэба зрабіць так, каб наступныя пакаленні памяталі пра подзвіг беларусаў. Але ці трэба марнаваць столькі сродкаў на парады? Навошта складаць спісы людзей, якіх клічуць на парад? Любое свята можа ісці толькі ад сэрца.

З «Дажынкамі», з парадамі час заканчваць - у краіны няма грошай! І народ зразумее. Але мы зэканомім шалёныя грошы, якія ўкладзем у стварэнне новых працоўных месцаў.

Калі нічога не рабіць, праблемы краіны пачнуцца з кожнай асобна ўзятай сям'і. Як толькі скончацца грошы на ежу, пачнуцца сваркі, якія выплюхнуць на сябраў сям'і, затым - на працоўныя месцы, а ў канчатковым выніку - на вуліцу. Не хочацца хаосу. Але калі вельмі цяжка, трэба прызнаваць: беларуская мадэль прыплыла. Але рэжым не прызнае сваіх памылак.

- І не збіраецца прызнаваць. 14 траўня на нарадзе аб існай сітуацыі на рынку працы і сацыяльнай абароне насельніцтва Лукашэнку пераконвалі, што сітуацыя на рынку працы кантралюемая...

- Няма ніякіх лічбаў аб колькасці беларусаў, якія вярнуліся з заробкаў з Расеі. У Расеі працавала блізу 400 тысяч чалавек, у асноўным, будаўнікі. Дык чаму стаяць недабудаваныя будынкі на праспекце Дзяржынскага ў Менску, на Лябяжым?..

Улада павінна распрацаваць праграму занятасці. МАЗ не павінен выпускаць 23 тысячы аўтамабіляў, хай робяць 7-8 тысяч - колькі зможам прадаць. Але астатнім рабочым МАЗа, якіх скароцяць, трэба прапанаваць альтэрнатыўную працу, куды яны змогуць працаўладкавацца пасля месячных або трохмесячных курсаў перанавучання. Пры гэтым дзяржава павінна выплачваць людзям падчас навучання не менш за 50% заробку, які чалавек атрымліваў на апошнім месцы працы (у еўрапейскіх краінах выплачваюць 70-80%).

Гэта вельмі балючы працэс, але праблема сама не рассмокчацца, як лічаць многія рабочыя. Праблему трэба развязваць сёння - заўтра можа быць позна. Але ні міністэрства працы, ні міністэрства эканомікі, ні вертыкаль не займаюцца гэтым. «Аптымізацыя» набірае абароты на маленькіх і вялікіх прадпрыемствах. Сёння з найбліжэйшых гарадоў і раёнаў людзі рынуліся ў Менск, каб падзарабіць. У маленькіх гарадах няма працы наогул. Няўжо ўлада аслепла? Ці проста вертыкаль баіцца сказаць Лукашэнку аб рэальнай сітуацыі?

Магчыма, пасля такога адкрыцьця паляцяць галовы. Але без шчырасці мы не толькі будзем таптацца на месцы, але і сямімільнымі крокамі рушым назад.