Аляксандр Бухвостаў: Падзенне вытворчасці ўжо не спыніць

У пачатку наступнага года беларускае машынабудаванне чакае калапс.

Так пракаментаваў praca-by.info пастанову Аляксандра Лукашэнкі аказаць гуманітарную дапамогу Таджыкістану самазваламі МАЗа старшыня Свабоднага прафзвязу металістаў Аляксандр Бухвостаў.

- Думаю, занадта шмат самазвалаў сабралася на складах. Складана сказаць, якую выгаду такі падарунак абяцае Беларусі? - Сказаў ён. - Магчыма, Лукашэнка разлічвае на нейкую перспектыву супрацоўніцтва з Таджыкістанам. Але што з яго можна ўзяць - хіба што бавоўну? Магчыма, Лукашэнка хоча атрымаць заказы з Таджыкістана, таму і «заслаў» самазвалы. Але Таджыкістан - бедная краіна. Аднак цяпер беларускае машынабудаванне можа разлічваць толькі на сярэднеазіяцкі рынак. Хоць побач Кітай, з якім Беларусь канкураваць не ў стане.

Паводле звестак Белстата, за студзень-ліпень 2015 года стратнымі былі 1589 беларускіх арганізацый, або 20,1% ад агульнай колькасці арганізацый, якія ўлічваюцца ў існым парадку. За год колькасць стратных прадпрыемстваў вырасла амаль на 40%! Якое месца ў ранжыры займае МАЗ?

- МАЗ усё-такі вельмі буйное прадпрыемства. Аўтобусная вытворчасць, напрыклад, працуе нават у тры змены, працуе вытворчасць цягачоў. Але прадпрыемства ў кожным выпадку не прыбытковае - стратнае. Іншая справа, МАЗ - велічэзная вытворчасць, таму яго складана паставіць пад банкруцтва. Хоць прадукцыю няма куды прадаваць, - адзначыў Аляксандр Бухвостаў.

На МАЗе працягласць працоўнага часу складае 16 замест 22-23 рабочых дзён.

Прафсаюзны лідар сцвярджае, што афіцыйная статыстыка ўлічвае толькі тыя прадпрыемствы, якія афіцыйна ўважаюцца за стратныя. Але напраўду, паводле ягоных слоў, многія заводы існуюць толькі намінальна:

- Нічога дзіўнага няма. Уся сістэма, якую выбудаваў Лукашэнка, трымаецца на прынцыпе калгаса: працуюць, хто як можа, а прыбыткі дзеляць пароўну. Асобныя прадпрыемствы працуюць, іншыя - проста захоўваюць працоўныя месцы. Галоўнае пытанне: куды падзець людзей? Усе стратныя прадпрыемствы трэба паставіць пад санацыю або ліквідацыю. Бо многія прадпрыемствы ўжо проста зніклі і лічацца намінальна. Ад мотавелазавода практычна нічога не засталося: працуюць адзінкі. Калі раней завод прадаваў 20 тысяч матацыклаў у В'етнам, то цяпер яго выціснулі з усіх рынкаў, і прадпрыемства фактычна спынілася. «Гарызонт», «Віцязь» - у такім жа стане, проста не вытрымліваюць канкурэнцыі.

Ёсць заводы, якія працуюць, нягледзячы на ўсе праблемы, - прадаўжае Аляксандр Бухвостаў. - «Інтэграл», напрыклад. Гэта звязана з тым, што шэраг тэхнічных, электронных вытворчасцей праз санкцыі трапіў у складанае становішча, таму ўсе заказы пайшлі ў Беларусь. Але, з іншага боку, санкцыі прымусілі варушыцца расейскіх вытворцаў, сярод якіх узнікла моцная рынкавая канкурэнцыя. Там усё-ткі рынкавая эканоміка, тут - размеркавальная.

Аляксандр Бухвостаў перакананы, што беларускае машынабудаванне набліжаецца да калапсу. Практычна ўсе прадпрыемствы доўгі час працуюць па скарочаным графікам. Да прыкладу, барысаўскі завод «Аўтагідраўзмацняльнік» працуе тры дні на тыдзень. Па панядзелках рабочых прымушаюць браць за свой кошт, па пятніцах - аплата па 2/3 тарыфнай стаўкі акладу. Затрымка заробку набыла хранічны характар.

Менскі падшыпнікавы завод таксама працуе тры-чатыры дні на тыдзень. Рабочых цягам працоўнага тыдня могуць адпускаць, папярэдзіўшы, што выклічуць, калі з'явіцца праца.

Структура машынабудаўнічага комплексу такая, што агрэгатныя заводы Асіповічаў, Барысава, Баранавічаў, Бабруйска ў асноўным завязаныя на зборачныя канвееры МАЗа, МТЗ, БелАЗа, перажываюць сёння сур'ёзны крызіс, а таксама на прадпрыемствы Расеі, якія паступова адмаўляюцца ад паслуг беларускіх калег.

- Вельмі хутка беларускае машынабудаванне чакае калапс. Увесь машынабудаўнічы комплекс стаў стратным і, відавочна, увайшоў у штопар. І падзенне вытворчасці ўжо не спыніць, - канстатаваў Аляксандр Бухвостаў.