«Дождж»: Пуцін граў нямецкіх жаўнераў на «Ленфільме»

Будучы прэзідэнт Расеі падпрацоўваў у якасці каскадзёру.

У 70-х гадах мінулага стагоддзя будучы прэзідэнт Расеі Уладзімір Пуцін здымаўся ў некалькіх фільмах у кампаніі сваіх тагачасных знаёмых, распавялі «Дажджу» калегі Пуціна са здымачнай пляцоўцы.

Агульнае спартовае мінулае Уладзіміра Пуціна і ягонага таварыша, Аркадзя Ратэнбэрга, ні для каго не сакрэт і не хаваецца імі. Яны разам наведваюць спартыўныя мерапрыемствы, напісалі ў суаўтарстве кнігу «Мастацтва дзюдо», стварылі спартыўны клуб «Явара-Нява». Пазнаёміліся Пуцін і Ротэнбэрг у секцыі самба (пазней — дзюдо), дзе займаліся ў трэнера Анатоля Рахліна, абодва сталі майстрамі спорту, разам выязджалі на спаборніцтвы.

Адразу пасля вайны самбістаў сталі запрашаць на здымкі ў кіно — у якасці каскадзёраў. У 1950-е кансультантам у трукавых здымак на «Ленфільме» стаў барэц Аляксандр Масарскі, трэнер Анатоля Рахліна, які, у сваю чаргу, потым стаў трэнерам Уладзіміра Пуціна ў секцыі «Турбабудаўнік». У кіно Масарскі трапіў, з ягоных слоў, калі групу ленінградскіх самбістаў запрасілі на здымкі вайсковай драмы «Зорка». Кінематограф Масарскі палюбіў, успамінае ён, а з часам стаў галоўным кансультантам у трукам. Паўнавартаснай каскадзёрскай трупы на «Ленфільме» тады не было, і Масарский стаў прыцягваць да здымак спартоўцаў, для якіх гэта была добрая крыніца заробку.

«Ніякай методыкі ў Савецкім Саюзе аб труках у кіно не было. Што адбывалася за мяжой — з намі ніхто не дзяліўся, жалезная заслона. Часам прыносілі нейкія аддрукаваныя бледныя фатаграфіі з нейкіх там фільмаў... Мы ішлі сваім шляхам, набіваючы свае гузы, і вучыліся адзін у аднаго», — успамінае Масарскі.

Спачатку ў якасці каскадзёраў на здымкі прыцягвалі толькі самбістаў, потым да іх далучыліся фехтавальшчыкі, альпіністы і коннікі, распавядае ён. Здымаўся ў кіно і трэнер Пуціна і Ротэнбэрга Анатоль Рахлін: у сваёй біяграфіі «Сэнсэй прэзідэнта» ён успамінае, што сыграў болей як у ста стужках.

Фатаграфію Аркадзя Ратэнбэрга са здымачнай пляцоўкі можна лёгка знайсці ў інтэрнэце. Гэта кадр са здымак фільма «Іжорскі батальён», распавёў «Дажджу» яшчэ адзін удзельнік здымак Пётр Тарханаў. Фільм прысвечаны рабочым Іжорскага заводу, якія ў складзе аднайменнага батальёна ўдзельнічалі ў Другой сусветнай вайне. Са слоў Тарханава, Аркадзь Ратэнбэрг гуляў у фільме «простага іжорскага працоўнага», які трымае абарону.

На кадрах са здымак «Іжорскага батальёна», якія прадэманстраваў Тарханаў, можна выявіць іншага старога сябра прэзідэнта Расеі з секцыі — былога дэпутата Дзярждумы, прэзідэнта Міжнароднай федэрацыі самба Васіля Шастакова. Разам з Пуціным ужо ў 2000-я яны напісалі кнігу «Вучымся дзюдо з Уладзімірам Пуціным».

Шастакоў распавёў «Дажджу» пра яшчэ аднаго спартоўца, які патрапіў у кіно ў якасці каскадзёра — Уладзіміра Пуціна. «Мы здымаліся з ім у «Блакадзе» і ў «Іжорскім батальёне», — сказаў Шастакоў. З ягоных словах, быў і трэці фільм, у здымках якога яны з Пуціным бралі ўдзел, але Шастакоў не змог успомніць назву стужкі.

З ягоных слоў, яны тады гралі і немцаў, і савецкіх жаўнераў. «Нам было ўсё адно каго граць, — кажа ён. — Нам за гэта грошы вельмі добрыя плацілі па тых часах. Мы студэнты былі, а маглі пайсці ў рэстарацыю «Каўказская», напрыклад. Калі ўжо там у мяне заробак інжынера быў 110 рублёў, то калі ішлі здымкі, я за дзень атрымліваў 75 рублёў. То бок, гэта такія былі прыстойныя грошы».

Пра тое, што Пуцін быў каскадзёраў на «Ленфільме», распавядае яшчэ адзін былы змагар Мікалай Вашчылін. Ён таксама займаўся ў Рахліна, у спартыўным таварыстве «Праца», а потым стаў пастаноўшчыкам трукаў на студыі — працаваў на «Сібірыядзе» Андрэя Канчалоўскага, «Прыгоды Шэрлака Холмса», ставіў трукі ў фільме «Д'артаньян і тры мушкецёры». З Шастаковым і Барысам Ротэнбэргам ён быў заснавальнікам таварыства «Спартыўная Расея». Цяпер ён не мае стасункаў са старымі знаёмымі. Вашчылін сцвярджае, што на адной з фатаграфій са здымак, якія ў яго захаваліся, выяўлены Пуцін, але дакладна вызначыць гэта з тога фота нельга.

«На здымкі выклікалі, на такія, як эпапея «Блакада». Быў загад абкама партыі «забяспечыць масоўку 10 тысяч чалавек». І ўсе студэнты, вайсковыя вучэльні, спартыўныя таварыствы, прыводзілі пад казырок людзей. Плацілі проста масоўцы — тры рублі, а нам 10 рублёў за здымачны дзень. Таму мы сталі гэта вельмі любіць», — распавядае ён.

Аляксандр Масарскі на пытанні аб кінематаграфічным мінулым Уладзіміра Пуціна дае размыты адказ: «Ён яшчэ толькі юнакоў там быў, хто яго мог запомніць». Але, прынамсі, аднойчы на пытанне, ці не супраць Пуцін быў граць гітлераўцаў у фільмах пра Другую сусветную, Масарскі адказаў: «Пуцін не граў фашыста».

Прэс-сакратар прэзідэнта Дзмітрый Пяскоў сказаў «Дажджу», што яму нічога не вядома аб здымках Пуціна ў кіно. Прэс-сакратар «Ленфільма» Арцемій Аграфенін адказаў, што на кінастудыі не змаглі знайсці картку Уладзіміра Пуціна ў картатэцы каскадзёраў, але адзначылі, «што гэта не значыць, што ён не здымаўся».