Мікалай Статкевіч: Пачынаецца самае важнае і цікавае

У канцы 2017 года Беларусь апынулася на парозе незваротных змен.

«Гэты год быў знакавым для Беларусі і нашага народа», - заявіў у інтэрв'ю Charter97.org лідар Беларускага Нацыянальнага Кангрэсу Мікалай Статкевіч, падрахоўваючы вынікі 2017 года.

- Як бы Вы ахарактарызавалі 2017 год? У чым яго адрозненне ад мінулых гадоў?

- Для мяне гэта быў вельмі знакавы год, які паказаў, што ў нашага народа абудзілася чалавечая годнасць і жаданне перамен.

Довадам гэтага сталі масавыя акцыі пратэсту, якія пачаліся 17 лютага ў Менску з арганізаванага БНК Маршу абураных беларусаў – і неўзабаве ахапілі без перабольшання ўсю краіну.

Беларусы паказалі, што ахвочыя змагацца і выходзіць на вуліцы дзеля нармальнага жыцця ў нармальнай краіне. Улада ўбачыла дзякуючы гэтым выступам рэальнае стаўленне народа да сабе і ўкінулася ў паніку.

І гэта – галоўны вынік 2017 года. Беларусы паказалі, што яны прайшлі шлях ад народа да палітычнай нацыі.

- Якія яшчэ падзеі гэтага года Вы хочаце адзначыць? Што стала найбольш важным паводле ступені ўздзеяння на сітуацыю ў Беларусі?

- У Беларусі шмат што залежыць ад таго, што адбываецца побач з нашымі межамі. Беларускі дыктатар зрабіў нашу краіну звышзалежнай ад таго, што адбываецца ў Расеі. Усе падзеі на ўсходзе ад нашай мяжы, а таксама дачыненні нашага суседа з вялікімі дзяржавамі нязменна адгукаюцца на ўнутраных справах Беларусі.

Таму самай важнай геапалітычнай тэндэнцыяй стала вызначэнне пазіцыі новай адміністрацыі ЗША да расейска-ўкраінскага канфлікту і ўвядзенне санкцый супраць кіраўніцтва і бізнэс-эліт РФ.

Гэты працэс ужо відавочны і незваротны: ціск ЗША на Расею будзе ўзмацняцца, што можа прычыніцца да яшчэ большай радыкалізацыі стасункаў паміж Крамлём і Захадам.

Расея традыцыйна адказвае на ціск узмацненнем агрэсіўнай палітыкі – не толькі вайсковай, але і эканамічнай, дыпламатычнай і гэтак далей. І цяпер найбольш імаверным аб'ектам такой комплекснай агрэсіі бачыцца Беларусь. Нас чакае даволі вострае і непрадказальнае развіццё падзей. Дапускаю нават, што значнасць, глыбіня і маштаб канфлікту паміж Расеяй і Захадам намі да канца яшчэ не ацэнены. Роўна, як і яго магчымыя наступствы для Беларусі.

У канве гэтай найбольш важнай геапалітычнай тэндэнцыі адбыліся і іншыя, таксама значныя, падзеі 2017 года.

Такімі сталі, напрыклад, вайсковыя вучэнні «Захад-2017», на якіх расейскія ўзброеныя сілы рыхтаваліся да нападу на краіны Балтыі з нашай тэрыторыі, а таксама да ўжывання тактычнай ядзернай зброі.

Вучэнні сталі паказчыкам таго ціску, які ўсходні сусед чыніць на Беларусь, і саступак, на якія ідзе рэжым Лукашэнкі. Стала ясна, што пазіцыя беларускага рэжыму дазваляе ўцягнуць краіну ў глабальны канфлікт з выкарыстаннем нуклеарнай зброі на нашай зямлі.

Таму гэтыя манеўры я б, мабыць, назваў самай важнай падзеяй года пасля масавых акцый пратэсту ў Беларусі.

- Чаго Вы чакаеце ад 2018 года? Якім можа быць развіццё сітуацыі ў нашай краіне?

- Міна запаволенага дзеяння, закладзеная пад эканамічны падмурак беларускага рэжыму, будзе працаваць і ў 2018 годзе. Гэта цалкам лагічна: ніводная з праблем эканомікі не была развязаная, нягледзячы на жорсткі крызіс 2017 года. Што б там ні казала дзяржаўная статыстыка – беларусы, асабліва ў рэгіёнах, выдатна адчуваюць, як «трасе» лукашэнкаўскую «мадэль».

А «мадэль» гэтая стратная паводле азначэння. Ніякіх рэформаў урад не правёў і не здатны правесці. Адзінае спадзяванне «эканамістаў» ад улады – на рост кошту нафты і нафтапрадуктаў. Але палітыка адміністрацыі Трамп, што дазволіла здабычу лупняковай нафты на акіянічных шэльфах, не пакідае шанцаў беларускаму рэжыму. Эканоміка працягне сваё падзенне ў 2018-м, цягнучы за сабой яе няўдалых «архітэктараў».

Мы ўжо бачым хваляванні людзей у рэгіёнах, насуперак таму, што дзяржаўная прапаганда заяўляе аб нейкай «стабілізацыі». І ў 2018 годзе сацыяльнае напружанне будзе расці. А разам з ім – жорсткасць народу супраць рэжыму.

Беларусь стаіць на парозе незваротных і драматычных змен. Усё самае важнае і цікавае акурат пачынаецца. Кажучы словамі класіка, «змяшаліся ў кучу коні, людзі»: у Беларусі ў 2018 годзе могуць сысціся ў адну кропку і эканамічныя праблемы, і падзенне вельмі нізка «іміджу» улады, і замежнапалітычная нявыкрутка, у якую завёў сябе Лукашэнка.

Цяпер напраўду адчуваецца, што мы стаім на парозе дэмакратычных перамен. Для нас сапраўды адчыняецца новае акно магчымасцяў. Для патрыятычных сіл вельмі важна зрабіць усё магчымае, каб арганізаваць вакол сябе вялікую частку грамадства. Гэта тым лягчэй зрабіць, што мы ўжо з'яўляемся выказнікамі інтарэсаў большасці. Трэба проста структураваць і арганізаваць гэтую большасць.

БНК у 2017 годзе зрабіў стратэгічна правільны крок: падтрымаў, а потым і ўзначаліў масавыя сацыяльныя пратэсты, выкліканыя дэкрэтам №3. У 2018 годзе важна далей адчуваць настроі людзей, быць выказнікамі інтарэсаў той большасці, якая нас падтрымлівае і чакае ад нас барацьбы за іхнія правы.

Паўтару: цяпер мы ўжо можам ўпэўнена казаць аб тым, што на нашым баку большасць грамадзян Беларусі. Важна толькі не змяншаць тэмп і ўмацоўваць гэтую пазіцыю, павялічваць свой плацдарм. Тады мы будзем гатовыя сустрэць гэтыя важныя і незваротныя змены, якія могуць адбыцца ў Беларусі ў 2018 годзе. Зможам кіраваць сітуацыяй і дыктаваць сваю парадак дня.

Я па-ранейшаму заклікаю ўсіх, хто яшчэ стаіць у баку, далучыцца да агульнай справы. Пагатоў, у стане Лукашэнкі цяпер – штосьці падобнае да панікі. Там адбываецца кіданне ў розныя бакі, пошукі якіхсьці «цудадзейных» сродкаў для выйсця з сітуацыі. Гэта нагадвае тое, як прапаганда Гебельса заяўляла аб нейкай «звышзброі», а напраўду рэжым кідаўся па кутах, не ведаючы, што рабіць.

Панічныя кідання ўлады не наткнуць яе на правільны шлях. Гэты рэжым ніколі не адважыцца на галоўнае: даць поўную эканамічную свабоду беларусам і замежным інвестарам. Значыць, не будзе і палітычнай волі.

Улада працягне імітаванне «вірлівай дзейнасць», але напраўду ўсе яе дэкрэты прадыктаваныя страхам перад пераменамі. Рэжым панічна баіцца, што людзі пачнуць выходзіць на вуліцы і плошчы. Калі ва ўсёй Беларусі на вуліцы выйдуць сотні тысяч людзей – гэтая аўтарытарная машына проста забуксуе і раскідаецца.

Мы здатныя цяпер замацавацца на здабытых намі пляцоўках свабоды і рыхтавацца да таго, што на іх з'явіцца яшчэ больш людзей. Рана ці позна разам з намі выйдзе практычна ўвесь беларускі народ.

- Чаго б Вы хацелі зычыць беларусам у 2018 годзе?

- Я хацеў бы зычыць перш за ўсё веры. Мы нармальны, працавіты, еўрапейскі народ. Мы зможам жыць годна, калі ў нас будуць нармальныя ўлада і дзяржава. І мы дамо рады гэтай задачы. Мы здолеем дасягнуць гэтага: большасць еўрапейскіх народаў здолела ж – і ў нас таксама выйдзе.

Таму зычу веры ўсім нам. А таксама – сіл і мужнасці. Бо гэта ўсё давядзецца зрабіць самім. Сапраўдную свабоду нельга атрымаць у падарунак. Бо ўсё, што лёгка прыходзіць, лёгка і траціцца. Не будзе беларусам шчасця на чужой зямлі – трэба сваімі сіламі будаваць свой дом. І я зычу беларусам пад Новы год, каб гэта і адбылося.