«Хітрасць» дэкрэта №1

У беларусаў паспрабуюць забраць яшчэ больш грошай.

25 студзеня Лукашэнка падпісаў новы дэкрэт №1, які павінен замяніць нашумелы дэкрэт №3. Памяняўшы лічбы і крыху змяніўшы мову абмеркавання беларускія ўлады спрабуюць прапхнуць закон, з дапамогай якога ў людзей паспрабуюць забраць яшчэ больш грошай, піша сайт pramen.io.

Дармаедаў не будзе!

Дэкрэт кардынальна мяняе падыход. Нормы аб спагнанні з непрацоўных працаздольных грамадзян збору на фінансаванне дзяржаўных выдаткаў былі выкрасленыя. Не ідзе гаворкі аб сацыяльных утрыманцах — тых самых «дармаедах». Замест гэтага ўводзіцца тэрмін «стымулявання працаздольных непрацоўных грамадзян да легальнай занятасці». Такім чынам беларусы змаглі адбіцца ад дэкрэта №3 з дапамогай масавых пратэстаў у лютым-сакавіку мінулага года, але атрымалі новую прычыну для пратэстаў.

У сваю чаргу чыноўнікі ўжо пачынаюць віляць вакол пытання аб тым, навошта ж патрэбны новы закон:

«Дакумент накіраваны найперш на актывізацыю работы органаў улады для максімальнага спрыяння грамадзян у працаўладкаванні, стымуляванні працоўнай занятасці і самазанятасці насельніцтва», — гаворыцца ў паведамленні аб падпісанні дэкрэта №1.

Тыя, хто ў сваю чаргу аплаціў унёсак дэкрэта №3, змогуць вярнуць грошы напісаўшы заяву і пачакаўшы месяц.

Давай, давай!

Пасля амаль года распрацоўкі новага канцэпту чыноўнікі пагадзіліся шмат у чым з тым, што ўжо прасочвалася ў СМІ апошнія месяцы — замест аднаразовай аплаты за паслугі дзяржавы раз на год у выглядзе 150 даляраў, цяпер мы ў выпадку страты працы павінны будзе аплачваць усе паслугі субсідаваныя дзяржавай. Гучыць даволі дзіўна, а для многіх наогул незразумела, што гэта значыць. І відавочна на тое, гэта чарговы крок у спробе пазбегнуць сутыкнення з гневам народа, з якім улады ўжо сутыкнуліся ў пачатку 2017.

Аднак, ужо ў першыя дні пасыпаліся паведамленні аб тым, што ў эканамічным плане новы дэкрэт можа стаць яшчэ больш разбуральным, чым папярэдні, бо ў размытых фармулёўках хаваецца велізарная колькасць патэнцыйных выдаткаў, якія прыпадуць на людзей, якія апынуліся ў складанай фінансавай сітуацыі.

Сам спіс паслуг, якія грамадзяне будуць абавязаныя аплачваць напоўніцу, пакуль не апублікаваны: ён будзе прадстаўлены грамадскасці да 1 красавіка. Аднак ужо сёння можна зірнуць на тое, што беларуская дзяржава субсідуе:

Медыцына

У выпадку з медыцынай незразумела, як будуць вызначаць працаздольнасць закона ў выпадку экстранага надання медыцынскай дапамогі. Ці апынецца беспрацоўны завінавачаным за выдаленне апендыкса або медыкі не будуць выпускаць са шпіталю пакуль не аплаціў усе паслугі — апошняе ў краіне вельмі лёгка можна ўявіць.

Акрамя гэтага, дзіўная сітуацыя складваецца вакол сем'яў, дзе муж працуе, а жонка глядзіць дзяцей і хатнюю гаспадарку. Атрымаецца сітуацыя, дзе сёння сям'я магла нармальна выжываць за кошт працы аднаго чалавека і карыстацца медыцынскімі паслугамі, а ўжо пасля дэкрэта гэтыя людзі будуць залазіць у пазыкі пры праблемах са здароўем непрацоўнай жонкі.

Варта яшчэ ўзгадаць у гэтай сітуацыі аб наданні дапамогі бяздомным у халодныя месяцы, калі людзі трапляюць на некалькі тыдняў у шпіталь з абмаражэннямі і пераахаладжэннем. Ці значыць гэта, што гэтым людзям будзе адмоўлена ў медыцынскай дапамозе, тым самым яшчэ больш прынізіўшы бяздомных.

Аднак чарговы наступ на бясплатную медыцыну натыкаецца на сцяну канстытуцыі, якая гарантуе на сёння бясплатнае медыцынскае абслугоўванне.

Камунальныя паслугі

Ужо цягам многіх гадоў Лукашэнка спрабуе прывесці людзей да аплаты 100% камунальных паслуг. З нізкім ростам заробкаў, такія спробы ўспрымаюцца даволі холадна з боку грамадства. З новым дэкрэтам цалкам магчыма, што аплачваць камунальныя паслугі давядзецца як мінімум беспрацоўным ці ж сем'ям, у якіх ёсць беспрацоўныя.

У чарговы раз сітуацыя прыблізна такая ж, як і ў выпадку з медыцынай — людзі, якія сёння маглі спраўляцца з аплатай «камуналкі» без сталай працы могуць апынуцца ў сітуацыі запазычанасцяў. Такім чынам дзяржава атрымае дадатковую магчымасць высялення маламаёмных сем'яў праз запазычанасць.

Адукацыя

Сітуацыя з адукацыяй наогул малазразумелая для многіх. З аднаго боку, канстытуцыя зноў жа забяспечвае бясплатную адукацыю для ўсіх. З іншага боку, чыноўнікі могуць накінуцца на беспрацоўных у сям'і і такім чынам паспрабаваць спаганяць аплату за адукацыю.

Грамадскі транспарт

Тут сітуацыя таксама прымушае засумняваецца ў магчымасці адсявання беспрацоўных. Але не варта забываць, што рэкамендацыі МВФ аб скасаванні субсідый ва ўсіх кірунках усё яшчэ ў сіле і цалкам магчыма, што да пачатку дзеяння закона транспарт ужо не будзе субсідавацца.

Сацыяльнай справядлівасці ўсім!

«Дэкрэт №1 заснаваны на прынцыпе сацыяльнай справядлівасці і ўдзеле ўсіх грамадзян у жыцці грамадства і нашай краіны» — Андрэй Лабовіч, намеснік міністра працы і сацыяльнай абароны.

Спіс паслуг, які мы падалі не поўны, эканоміка Беларусі ў многіх сферах завязаная на дзяржаўных субсідыях і як усё гэта ўпішацца ў рамкі дэкрэта №1 дагэтуль незразумела.

Да прыкладу, у рэгіёнах будуць створаныя нейкія камісіі, якія будуць спрыяць грамадзянам у пошуку працы. Вы можаце памылкова падумаць, што ў Беларусі з'явіцца вялікая колькасць вакансій для сацыяльных работнікаў, вось толькі з тэксту дэкрэта ўваходзіць у гэтыя камісіі будуць дэпутаты ўсіх узроўняў, спецыялісты з ЖКГ, міліцыі, выканкамаў і грамадскіх арганізацый. І мы выдатна ведаем, у якім ключы беларускія міліцыянты, напрыклад, могуць дапамагчы з пошукам працы:

«Дэкрэт прадугледжвае права гэтых камісій прымаць пастанову аб накіраванні «працаздольных непрацоўных грамадзян, якія вядуць асацыяльны лад жыцця, у лячэбна-працоўныя прафілакторыі»

Г. зн. для барацьбы з «асацыяльнымі элементамі» ўсё больш людзей будуць адпраўляць у ЛПП. Не варта сумнявацца ў тым, што магчымасцю будуць карыстацца для барацьбы ў тым ліку і з палітычнымі апанентамі.

Але магчымасць прыніжэння перад чыноўнікамі ў новым дэкрэце пакінулі. Дакладна таксама як і раней беспрацоўныя могуць растлумачыць камісіі аб сваіх цяжкасцях і атрымаць магчымасць не выплачваць выдаткі цалкам. Мы памятаем пачатак мінулага года і апісанне таго, праз што праходзілі людзі на такіх камісіях.

«Хітрасць» дэкрэта

Хітрасць новай версіі нападу на беспрацоўных і маламаёмных у тым, што хоць грошы і пачнуць спаганяць з 1 студзеня 2019, адчуць на сабе закон многія змогуць толькі праз некаторы час, такім чынам пазбягаючы сцэнару зімы-вясны 2017, калі больш за 400 000 чалавек атрымалі «лісты шчасця».