Навукоўцы высветлілі, як бы бачылі людзі, калі б у іх быў арліны зрок

Высновы спецыялістаў дзівяць.

Калі б у вас быў арліны зрок, то вы ўбачылі б мураша, што поўзае па зямлі з даху 16-павярховага дома. Выразы твараў футбалістаў можна было б разгледзець з горшых месцаў на трыбунах. Усё было б ярка афарбаванае і прадстаўленае ў неверагодным мностве адценняў, многія з якіх цяпер вам недаступныя, піша popmech.ru.

Вастрыня зроку, гэта значыць здольнасць вока паасобна ўспрымаць дзве кропкі, размешчаныя адна ад аднае на мінімальна ўмоўнай адлегласці, вызначаецца часткамі адзінкі па табліцы Сіўцава або Галавіна. Калі ў вас 1,0, значыць вы ўладальнік выдатнага зроку. Усё, што менш - 0,9, 0,8 і т. д. Да 0,1 - вызначаецца колькасцю радкоў, якія вы можаце разгледзець з адлегласці пяці метраў. Але вастрыня зроку нават здаровага чалавека складае толькі 20% ад зроку арліных і іншых драпежных птушак. Гэта значыць, што акуліст ім паставіць не 1,0, а 5,0. Гэта значыць можна чытаць кнігу на адлегласці 25 метраў.

Калі сур'ёзна, навукоўцам даводзіцца праводзіць спецыяльныя і вельмі складаныя эксперыменты, каб ацаніць зрок драпежных птушак, бо класічныя плакаты «ШБ» у гэтым выпадку зусім бескарысныя - на жаль, арлы зусім непісьменныя. Адна з распаўсюджаных схем, што ўключае навучанне птушак лётаць па доўгім тунэлі да двух экранаў, на адным з якіх адлюстроўваецца прывабны для птушак малюнак. Вастрыня гледжання ў гэтым выпадку залежыць ад таго, з якой адлегласці арлы пачынаюць цэліцца ў правільным кірунку.

Прафесар Універсітэта Мэрыленда Уільям Ходас вывучае вастрыню зроку птушак з 1970-х гадоў. Навуковец кажа, што больш востры зрок арлоў забяспечваюць дзве асаблівасці вочнага яблыка. Па-першае, іх сятчатка значна шчыльней усеяная так званымі колбачкамі - адмысловымі святлоадчувальныя клеткамі. Гэта як матрыца фотаапарата з больш высокай шчыльнасцю пікселяў, якая павялічвае разрозненасць камер.

Па-другое, іх цэнтральная ямка (лац. Fovea centralis) - невялікае паглыбленне, якое знаходзіцца ў цэнтры жоўтай плямы (лац. Macula lutea) сятчаткі вока - значна глыбейшая. Гэтая багатая святлоадчувальнымі рэцэптарамі структура ў задняй частцы вачэй як людзей, так і арлоў, узмацняе цэнтральнае поле нашага зроку. Даследнікі ўважаюць, што глыбокая цэнтральная ямка дазваляе арліным вачам працаваць як тэлеаб'ектыву.

Іншая карысная асаблівасць зроку драпежных птушак - яны бачаць колеры больш яркімі, чым мы, адрозніваюць больш адценняў, у дадатак могуць бачыць ультрафіялетавае выпраменьванне. Апошняя функцыя ім патрэбна для палявання: так прасцей выяўляць сляды мачы дробных грызуноў, якія адлюстроўваюць ультрафіялетавыя прамяні. Складана сказаць, каму з людзей будзе карысны гэты бонус, але большая колькасць адценняў нам дакладна спатрэбіцца.

Чалавечыя вочы размешчаны пад вуглом 30 градусаў адносна цэнтральнай лініі чэрапа, поле зроку складае 180 градусаў. Будзь замест нашых вачэй арліныя, мы маглі б бачыць амаль цалкам ззаду галавы, а поле зроку павялічылася б да 340 градусаў. Выдатная перавага падчас прагулкі па начных Люберцы і падчас распродажаў.

Выходзіць, адны плюсы? Не зусім так. У птушак большая частка аб'ёму мозгу аддадзена пад апрацоўку малюнкаў. Калі дзесьці чагосьці больш, то ў іншым месцы - дэфіцыт. Так і з арліным зрокам, а дакладней мозгам: у большасці птушак нюх і здольнасць адрозніваць смакі не так развітыя, як у іншых жывёл.

І быццам бы невялікая страта, але навукоўцы да канца не ведаюць, як у арліных ідуць справы з больш складанымі кагнітыўнымі працэсамі: памяццю, увагай, пачуццямі, лагічным мысленнем і ўяўленнем. Некаторыя эксперыменты пацвярджаюць, што ў птушак ёсць здольнасці вырашаць праблемы, у дадатак яны валодаюць нядрэннай памяццю. Навукоўцы мяркуюць, што ў птушак ёсць вобласці мозгу, якія выконваюць функцыі кары, але пакуль гэтая гіпотэза не пацверджана ні тэарэтычна, ні практычна.

Лад жыцця арлоў патрабуе лепшага зроку, чым трэба людзям, а фізічныя ўласцівасці нашых вочных яблыкаў абмяжоўваюць нас зрокам 1,0, і то не ўсім пашанцавала мець такую вастрыню. Арліныя вочы з неверагодным для чалавека полем агляду, дальназоркасцю і ўспрыняццем колеру, вядома, павабны бонус. Праблема ў тым, што за яго давядзецца заплаціць высокую цану, бо магчымасці павялічыць аб'ём мозгу ў нас няма. Ды і ці трэба нам гэта: калі вы ў апошні раз палявалі на грызуноў з 200-метровай вышыні?